Tổng thống Nga Vladimir Putin. (Ảnh: Reuters)
Sáng 8/2, ông Putin đưa ra cảnh báo lần thứ hai trong vòng một tuần, rằng các nước phương Tây sẽ tự động bị kéo vào một cuộc chiến với Nga mà trong đó “sẽ không có người chiến thắng”, nếu Ukraine gia nhập NATO rồi sau đó cố giành lại bán đảo Crimea.
Tuy nhiên, trong cuộc họp báo tại Điện Kremlin kết thúc lúc nửa đêm cùng ngày, nhà lãnh đạo Nga khẳng định đối thoại chưa kết thúc, rằng một số đề xuất của Mỹ và NATO cũng đáng xem xét, và Nga sẽ “làm mọi thứ để tìm được sự thoả hiệp phù hợp với các bên”.
Sau hơn 3 tháng căng thẳng với việc Nga tập hợp hơn 100.000 binh lính gần biên giới Ukraine, ý định của ông Putin vẫn chưa rõ ràng. Cuối tuần qua, Nhà Trắng tin rằng nhà lãnh đạo Nga có thể hạ lệnh tấn công trong vài ngày hoặc vài tuần tới.
Tuy nhiên, các nhà phân tích ở Mátxcơva chuyên giải mã tín hiệu từ Điện Kremlin cho rằng phát biểu lúc đêm muộn của ông Putin sau vài giờ hội đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron gợi ý rằng nhà lãnh đạo Nga nghiêm túc với việc đàm phán.
“Tất nhiên ông ấy vẫn duy trì quan điểm của mình nhưng tôi không có ấn tượng rằng ông ấy muốn leo thang. Có thể bạn không muốn đối thoại với đối thủ suốt 7 giờ đồng hồ nếu bạn chỉ muốn lên lớp người ta rồi đóng hồ sơ”, ông Andrey Kortunov, giám đốc Hội đồng các vấn đề quốc tế của Nga, nói.
Nga tập hợp hơn 100.000 binh lính gần biên giới NATO để thúc ép phương Tây chấp nhận những yêu cầu về việc chấm dứt mở rộng ảnh hưởng, không triển khai tên lửa gần biên giới Nga và giảm quy mô hạ tầng quân sự xuống mức trước năm 1997, theo Reuters.
Ông Putin phàn nàn rằng Mỹ và NATO đã “bỏ qua” những điều này khi gửi phản hồi chính thức cho Mátxcơva hôm 26/1, trong đó nêu ra “những đề xuất khuôn sáo chính trị về một số vấn đề thứ cấp”.
Nhưng đề xuất của Mỹ - được báo El Pais của Tây Ban Nha tiết lộ - bao gồm những kiến nghị để giải quyết quan ngại cụ thể của Nga. Bản đề xuất khẳng định Washington sẵn sàng thảo luận về một đề xuất có đi có lại về việc không triển khai tên lửa và lực lượng chiến đấu ở Ukraine, sẽ đàm phán một “cơ chế minh bạch” để xác nhận Mỹ không đưa tên lửa hành trình Tomahawk đến các cơ sở phòng thủ tên lửa ở Ba Lan và Romania.
Ông Kortunov cho rằng đối thoại về kiểm soát vũ khí với Washington sẽ có lợi cho Nga.
“Cách đó có thể đáp ứng yêu cầu của Nga vì những cuộc đàm phán nghiêm túc về kiểm soát vũ khí ở châu Âu có thể ngăn các hệ thống của NATO tiến gần biên giới Nga hơn”, ông Kortunov đánh giá.
“Nếu đây là quan tâm lớn nhất của ông Putin, ông ấy có thể giải quyết vấn đề theo cách này. Nhưng tất nhiên ông ấy sẽ không từ bỏ hoàn toàn yêu cầu chính của mình”, ông Kortunov nhận định.
Ông Fyodor Lukyanov, tổng biên tập tạp chí Nga trong các vấn đề quốc tế, cho rằng nếu Mátxcơva không có được lời hứa của phương Tây về việc không kết nạp Ukraine vào NATO, Nga có thể tìm một kết quả tương tự thông qua phiên bản sửa đổi của 2 thoả thuận hoà bình Minsk vào các năm 2014 và 2015.
Ông Putin nhấn mạnh sau cuộc gặp với ông Macron rằng không có thay thế nào cho những thoả thuận nhằm trao địa vị pháp lý đặc biệt cho 2 khu vực miền đông Ukraine mà phe ly khai thân Nga kiểm soát từ năm 2014.
Theo ông Lukyanov, tuỳ thuộc vào cách xác định địa vị đặc biệt, nó có thể cản trở tham vọng của NATO ở Ukraine, nhất là nếu 2 vùng thân Nga được tự do ký kết thoả thuận an ninh riêng với Mátxcơva, điều mà Kiev cực lực phản đối.