Do bản chất hay phương pháp dạy dỗ?
Năm học mới bắt đầu được mấy tháng nhưng nhiều cha mẹ có con ở bậc tiểu học bước vào cuộc chiến nảy lửa: Kèm con học đọc, học viết, làm bài tập. Những ngày qua, trên các diễn đàn không khó để tìm những lời than vãn: "Con học kém quá, phải làm sao bây giờ?”
Chị Nguyễn Thị Hương (Cầu Giấy, Hà Nội) có con vào lớp 4 ở một trường tiểu học của quận này cho biết, con chị tối về học luôn trong tình trạng phải bố mẹ kèm cặp. Ngày nào cũng thế, không bố thì mẹ đến đón con ở trường là lại mượn vở của bạn lớp để photo để tối về con chép cho đủ bài trên lớp.
“Con trai đã lên lớp 4 nhưng tính hiếu động, mải chơi, ở lớp thì không tập trung, trêu bạn bè. Ở nhà, nếu bố mẹ không kèm là không chịu làm bài, cứ chơi đã, làm bài sau. Vì thế, con ngày càng trở lên lười học. Hôm nọ, cô giáo bộ môn nhắn tin bố mẹ tới gặp về vấn đề học của con thì mới biết, con thuộc top 5 bạn học yếu nhất lớp. Ngay tối hôm đó, vợ chồng ngồi lại bàn với nhau phải có cách dạy con vượt qua “tình trạng tồi tệ” như thời điểm này” – chị Hương chia sẻ.
Chị Hương cũng chia sẻ, trước đây, ở nhà bố mẹ phải thay phiên nhau ngồi kèm học suốt cả tối, có hôm mẹ hò hét khản cả cổ, đến hôm khác bố mẹ thay nhau quát. Nhưng hiếm hôm nào con trai làm bài xong bài tập trước 10h30. Đỉnh điểm, có hôm bị cô nhắn tin nhiều, bực mình đành bắt con học muộn đến hơn 11 đêm để hoàn hiện bài tập cô giáo giao ở lớp.
Một phụ huynh có con gái học lớp 2 ở quận Hoàng Mai chia sẻ, chị có con gái tuy không nghịch nhưng việc học trên lớp luôn bị giáo viên nhắc nhở, nhất là môn Toán vì tội "ẩu". Nhìn những lần con bị nhắc trong sổ mà thấy ngại ngùng với phụ huynh trong lớp. Rõ ràng, ngày nào bố mẹ đã có ý thức ngồi kèm cặp con học, nhưng trên lớp không có bố mẹ thì y như rằng lại làm sai. Giờ không biết làm sao để con chủ động việc học đây”- phụ huynh này cho hay.
Chuyên gia “mách nước”
Vậy việc học kém của con, hay việc bị thầy cô nhắc nhở thì các phụ huynh có nên thúc ép, thậm chí biến việc học thành cuộc chiến hay không?
Theo ý kiến nhiều chuyên gia, thay vì la mắng, thúc ép con học hay than phiền rằng sao con mình học dốt, lười nhác, kém cỏi, tệ hại, phụ huynh có thể giải quyết vấn đề này. Đặc biệt, phụ huynh cần hiểu, trẻ con lười học không phải do bản chất mà chính là do phương pháp dạy dỗ và điều kiện học chứa nhiều yếu tố không phù hợp với trẻ khiến trẻ sợ học và sinh lười học ngay từ đầu.
Tiến sĩ Vũ Thu Hương, nguyên giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, ĐH Sư phạm Hà Nội đã chỉ ra, phụ huynh đầu tiên phải đi tìm câu trả lời, lý do con lười là gì, vì sao con lại bị điểm kém sau đó sẽ tìm cách cùng giải quyết hết mọi vấn đề xem con có đỡ lười học được không?
Bà Hương chỉ ra một thực tế, hiện nay, các con được bố mẹ, ông bà chăm bẵm quá nhiều, toàn làm hộ nên lười và ỉ lại. Vậy, muốn con bớt lười trong việc học thì cần “ngưng” chăm bẵm, làm hộ nữa cho bớt lười.
Mặt khác, bà Hương chỉ ra một lí do nữa là khi con thấy việc học quá nặng nề thì mẹ mắng, bố chửi, cô gào thét thì trẻ nào cũng sợ học cả. Vì thế, bố mẹ ngưng việc thúc giục, mắng mỏ con, nó sẽ đỡ sợ hơn.
“Có một lí do nữa là bố mẹ cần xem lại đòi hỏi của mình với con đi. Có bố mẹ bảo tôi rằng, em có bắt nó học nhiều đâu. Mỗi học ở trường, học thêm tiếng Anh và học võ thôi mà. Vậy bố mẹ hãy thử sống với thời gian biểu đó 1 tuần đi rồi bố mẹ nghĩ xem mình có hành hạ, đòi hỏi con quá sức không. Đừng ngồi đó mà phỏng đoán, rồi đánh giá con. Vừa sức mới tải nổi. Quá sức thì ai cũng lười, huống chi trẻ con”- bà Hương nói
Với những lí do trên, bà Hương cho rằng, để con bớt lười hãy dạy con cách học chủ động. Học kiểu đến lớp nghe cô rồi về nhà làm bài tập là học bị động, chủ động ở đây là mở sách ra, lật mục lục lên, ngồi đọc và ghi ra là mình sẽ học gì cả năm, có mấy chương, trong chương đó học gì. Đến lớp nghe cô giảng bài sẽ hứng thú hơn nhiều.
Thêm nữa, theo vị chuyên gia này, cần dạy trẻ ôn tập bằng sơ đồ tư duy vì cách này nhớ sẽ hệ thống hơn nhiều. Lập sơ đồ tư duy và dán giữa nhà, việc học sẽ đơn giản và thú vị hơn. Cần sắp xếp công việc khoa học. Làm việc bằng thời gian biểu bao giờ cũng đơn giản, nhàn hạ mà hiệu quả. Vậy các bố mẹ hãy giúp con xây dựng thời gian biểu và yêu cầu con thực hiện đúng. Mọi việc sẽ nhàn hạ hơn nhiều.
“Tuyệt đối không làm hộ con, tìm cách dạy con vội vàng để cô không biết là bài đó mẹ làm. Nhưng theo tôi cần cho con chịu phạt vài lần cho nhớ. Tóm lại, học kém phần lớn nguyên nhân là do các con chưa biết cách học chứ không phải không thông minh”- bà Hương nhấn mạnh.