Ca khúc biến tấu Chú voi con ở Bản Đôntạo tranh luận
Trên mạng xã hội, ca khúc Chú voi con ở Bản Đôn của nhạc sĩ Phạm Tuyên đang gây tranh luận với biến thể có phần âm nhạc, lời hát khác bản gốc. Ca khúc bị điều chỉnh giọng trưởng sang giọng thứ và chưa hề có sự chấp thuận của tác giả.
Chị Phạm Hồng Tuyến - con gái nhạc sĩ Phạm Tuyên – bức xúc khi bản nhạc nổi tiếng của bố bị làm sai lệch.
"Bố tôi và cả gia đình mình đều cảm thấy khó chịu vì không có ai xin phép tác giả để ra bài hát biến thể (phái sinh) này. Thậm chí nhiều người khi hát bài này vẫn nghĩ là của nhạc sĩ Phạm Tuyên, đến cả ca sĩ chuyên nghiệp khi được đề nghị biểu diễn bài hát Chú voi con Bản Đôn lại hát bản phái sinh, như một sự mặc nhiên" - chị Tuyến cho biết.
Gia đình nhạc sĩ ủng hộ sự sáng tạo làm mới tác phẩm của Phạm Tuyên, nhưng không có nghĩa là tuỳ tiện sử dụng, biến đổi bài hát mà không hề xin phép tác giả. Theo chị Tuyến, bài hát phái sinh nói trên tùy tiện, vi phạm bản quyền.
Phía nhạc sĩ Phạm Tuyên chưa biết tác giả chính xác của bài phái sinh Chú voi con Bản Đôn là ai và mong người này liên hệ với gia đình nhạc sĩ để mọi việc được sáng tỏ.
Nhiều khán giả cũng bày tỏ sự bức xúc với vấn đề này, đồng thời phát hiện ra bản biến thể lấy lời Chú voi con Bản Đôn ghép vào vòng hòa âm của Nobody của nhóm nhạc Hàn Quốc Wonder Girl.
“Về kinh tế tôi không rõ nhưng vấn đề về tác quyền, một khi tác giả đã lên tiếng cần được tôn trọng”, “Giai điệu nhăng nhít không hợp với lời bài hát trong sáng, vậy mà cũng có người thích. Chỉ là trào lưu thoáng qua của ca khúc Nobody, hay thì có hay nhưng cùng lúc ăn cắp chất xám của cả hai tác giả, xào nấu qua quýt thành đĩa thập cẩm hổ lốn mà cũng tự cho mình hay được”, “Tôi ủng hộ vấn đề tác quyền! Cá nhân tôi thấy bản phối khí mới cũng hay và hợp tai với nhiều người. Nhưng cần tôn trọng nguyên tác và tác giả của nguyên tác”. Trái lại một số ý kiến cho rằng hát vui hát chơi, không đến mức phải kiện tụng.
Ca khúc phái sinh chưa xin phép không khác gì hành động ăn cắp
Chia sẻ với Tiền Phong, nhạc sĩ Dương Trường Giang nói trừ những tác phẩm dân gian (không tìm thấy tác giả), các ca khúc chế với mục đích nào đi chăng nữa vẫn phải xin phép tác giả, đó là sự tôn trọng cần thiết.
“Có thể không mang về nguồn lợi tài chính nhưng vẫn có sự lan tỏa (viral), quyền lợi về hình ảnh. Xin phép tác giả là động thái nhỏ nhưng đó là biểu hiện của sự tôn trọng cần có. Không xin phép không khác gì hành động ăn cắp.
Theo nhạc sĩ, động thái của gia đình nhạc sĩ Phạm Tuyên bức xúc bởi bài hát Chú voi con ở Bản Đôn bị biến tấu, không xin phép tác giả là hoàn toàn hợp lý. Anh nói đây là hành động cần thiết, tạo nên tiền tệ hướng đến sự văn minh về quyền bảo vệ tác giả.
Nhạc sĩ Dương Trường Giang nói anh và các đồng nghiệp sẽ vui vẻ đồng ý nếu những phái sinh không vi phạm về văn hóa, thô tục. Bên cạnh đó còn tùy vào động cơ của những đơn vị xin phép tác giả.
Trước đây đã có nhiều trường hợp các bài hát phái sinh được chia sẻ rộng rãi, nhất là thời điểm mạng xã hội phát triển, việc lan truyền lại dễ dàng hơn cả. Nhạc sĩ Trường Giang cho rằng việc ngăn chặn những ca khúc biến tấu sai mục đích, không xin phép tác giả không dễ dàng.
“Việc ngăn chặn không hề dễ dàng bởi làm sao chúng ta có thể biết hết được. Với hình thức này việc phạt nhau là điều không ai muốn cả, nhưng từ đây cũng để các cơ quan ban ngành có thể đưa ra luật nhất định bảo vệ quyền lợi cho tác giả” – nhạc sĩ chia sẻ.