Với một khu đất, lập 4 công ty
Tháng 4/1992, ông Cao Văn Xứng và vợ là Lê Thị Cẩn thành lập Cty TNHH Hưng Phát (Hưng Phát 1). Ngày 16/12/1992, Hưng Phát 1 được UBND tỉnh Khánh Hòa giao 7.380m2 đất tại số 118B đường 2 Tháng 4, phường Vĩnh Hải, thành phố Nha Trang để xây dựng xưởng thủ công mỹ nghệ. Thời gian đó, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) được giao quản lý Quỹ quay vòng SIDA, để cho các doanh nghiệp Việt Nam vay vốn do Chính phủ Thụy Điển tài trợ. Trong năm 1993, Hưng Phát 1 vay tín chấp 144.000 USD từ Quỹ quay vòng SIDA, đồng thời thế chấp quyền sử dụng 7.380m2 đất cho Vietcombank, để xưởng may tiểu thủ công nghiệp Thắng Lợi vay 220.087 USD. Sau đó, Hưng Phát 1 và xưởng Thắng Lợi không trả nợ.
Mặt khác, cuối tháng 12/1997 giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (CNĐKKD) của Hưng Phát 1 bị thu hồi.
Giữa năm 2000, Ban điều hành Quỹ quay vòng SIDA và Vietcombank làm đơn kiện, đề nghị Tòa buộc Hưng Phát 1 trả 227.741 USD nợ gốc và tiền lãi, buộc xưởng Thắng Lợi trả 339.184 USD, phát mãi lô đất 7.380 m2 để Hưng Phát 1 thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho xưởng Thắng Lợi. Vụ kiện vừa khởi động thì ngày 15/8/2000, Sở KH&ĐT tỉnh Khánh Hòa cấp giấy CNĐKKD cho Cty TNHH Hưng Phát mới (Hưng Phát 2), địa chỉ tại khu đất nói trên. Đến ngày 9/6/2003, giấy CNĐKKD của Hưng Phát 2 bị thu hồi.
Ngày 28/9/2007, Cty cổ phần Đầu tư xây dựng và Phát triển Hiển Vinh (Cty Hiển Vinh, một Cty nổi danh trong tập đoàn Rừng Toàn Cầu tai tiếng) được thành lập, GĐ Cty này là ông Cao Văn Xứng góp vốn điều lệ 205 tỷ đồng bằng giá trị quyền sử dụng 7.380m2 đất, dù ông Xứng không có quyền sử dụng khu đất này. Mới đây, do có nhiều vi phạm, Cty Hiển Vinh đã bị Sở KH&ĐT tỉnh Khánh Hòa xóa tên.
Ngày 18/12/2008, Sở KH&ĐT tỉnh Khánh Hòa cấp giấy CNĐKKD cho Cty TNHH Thương mại Hưng Phát (Hưng Phát 3), vẫn do ông Cao Văn Xứng làm GĐ, với vốn điều lệ là toàn bộ giá trị quyền sử dụng khu đất 7.380 m2.
Xử lý không nghiêm
Ngày 12/4/2001, sau một loạt thỏa thuận dích dắc, Hưng Phát 2 chuyển nhượng quyền sử dụng 7.380m2 đất cho Cty TNHH Việt Long (Đồng Nai) với giá 9 tỷ đồng. Như đã nêu ở trên, Hưng Phát 1 đã thế chấp 7.380m2 đất cho Vietcombank, mặt khác về mặt pháp lý Hưng Phát 2 không phải là Hưng Phát 1, không có quyền sử dụng khu đất này. Sau khi biết chuyện, năm 2004 Cty Việt Long khởi kiện Hưng Phát 2. Nhưng đến nay, cũng như vụ kiện Hưng Phát 1, vụ Cty Việt Long kiện Hưng Phát 2 chưa được giải quyết.
Trong khi đó, việc quản lý nhà nước đối với khu đất này cũng rất lỏng lẻo. Ngày 14/4/1997, UBND tỉnh Khánh Hòa giao Sở Địa chính (nay là Sở TN&MT) tỉnh Khánh Hòa làm thủ tục điều chỉnh quyết định giao đất cho Hưng Phát 1 sang cho thuê đất. Ngày 4/5/1998, UBND tỉnh Khánh Hòa lại giao Sở Địa chính kiểm tra thực trạng sử dụng khu đất 7.380m2, làm thủ tục trình UBND tỉnh thu hồi trong tháng 5/1998 do Hưng Phát 1 đã bị thu hồi giấy phép. Nhưng cả hai chỉ đạo này đều không được thực hiện.
Ngày 2/12/2003, sau khi đã có thông tin cụ thể về việc Hưng Phát không trả tiền vay Vietcombank và chuyển nhượng cho Cty Việt Long quyền sử dụng đất đã thế chấp cho Vietcombank, Sở Địa chính tỉnh Khánh Hòa đã đề xuất UBND tỉnh thu hồi 2.960m2 đất trong khu đất này, diện tích còn lại sẽ xử lý sau theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên đề xuất này cũng không được thực hiện.
Trong khi thực hiện loạt bài về tập đoàn Rừng Toàn Cầu, ngày 16/4/2014, tại cuộc họp báo của UBND tỉnh Khánh Hòa, phóng viên báo Tiền Phong nêu câu hỏi về việc quản lý khu đất 7.380m2, nhà nước có thu được tiền sử dụng đất không? Sau đó, UBND tỉnh Khánh Hòa chỉ đạo Sở TN&MT tỉnh Khánh Hòa thanh tra, làm rõ việc quản lý khu đất này. Mới đây, Sở TN&MT đã báo cáo kết quả thanh tra với ông Lê Đức Vinh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa. Tuy nhiên, báo cáo này chưa được thông qua. Ông Lê Đức Vinh đề nghị Công an tỉnh Khánh Hòa báo cáo rõ những nội dung liên quan đến việc Hưng Phát chuyển nhượng cho Cty Việt Long quyền sử dụng đất đã thế chấp cho Vietcombank. Đây là khúc mắc đầu tiên cần làm rõ, trước khi làm rõ những khúc mắc khác.
Hành vi của ông Xứng và bà Cẩn trong việc chuyển nhượng cho Cty Việt Long quyền sử dụng 7.380m2 đất đã thế chấp cho Vietcombank có yếu tố của tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Nhưng do cả hai cơ quan được giao quản lý Quỹ quay vòng SIDA là Vietcombank và Bộ Thương mại (nay là Bộ Công Thương) đều từ chối tư cách pháp nhân là người bị hại, nên Công an tỉnh Khánh Hòa chưa đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự. Về phần liên quan đến Cty Việt Long, Công an tỉnh Khánh Hòa đã đề nghị Công an TP Hồ Chí Minh thụ lý điều tra theo thẩm quyền. Tuy nhiên, cho đến nay Công an TP Hồ Chí Minh vẫn chưa nhận hồ sơ để điều tra.
Công văn của Công an tỉnh Khánh Hòa gửi Vietcombank, ngày 10/6/2008