Trong khi có những loài cá có thể sống được trong môi trường nước chứa đầy acid sulfuric hay ở vùng nước sâu thăm thẳm không chút ánh sáng nào chạm tới thì cá phổi – Ceratodontimorpha thậm chí không cần tới nước vẫn có thể sống tốt.
Khác với các loài cá, bong bóng của cá phổi đã tiến hóa đến mức có thể tự thích ứng như phổi của các loài động vật trên cạn, cho phép nó lấy oxy trực tiếp từ không khí. Vì vậy, loài cá này có thể sống trong môi trường thiếu nước hoàn toàn trong nhiều tháng, thậm chí là nhiều năm liên tục.
Hầu hết các loài cá phổi còn tồn tại đều có hai lá phổi, ngoại trừ cá phổi Úc chỉ có một lá.
Người dân địa phương phát hiện 1 con cá phổi dưới lớp đất khô cằn.
Khi mùa nước lên, cá phổi giống với các loài cá khác, kiếm thức ăn bằng cách săn những con cá nhỏ hơn, cũng như các loài giáp xác dưới đáy sông hồ.
Nhưng kỳ dị ở chỗ, đến mùa khô, khi các động vật sống dưới nước chết dần chết mòn dưới ánh mặt trời, cá phổi lại nhẹ nhàng đào một cái hang bằng cách nuốt bùn vào miệng và đẩy bùn ra qua hai mang của mình.
Sau khi chui xuống độ sâu nhất định, cá sẽ nằm im ở đó và tiết ra một chất nhờn phủ kín toàn bộ cơ thể của mình, ngoại trừ miệng. Lúc này, cá phổi không có thức ăn để ăn trong hang. Vì vậy, nó sẽ dần dần tiêu hóa cơ đuôi của chính mình để tồn tại.
Cách tồn tại và thích nghi với môi trường của cá phổi. Nguồn: Epoch Times - PositivR
Cá phổi có thể sống rất lâu. Một cá thể cá phổi Queensland tại bể cá cảnh Shedd ở Chicago là một phần của bộ sưu tập cá sống lâu từ năm 1933 đến năm 2017, khi nó bị chết do sức khỏe suy giảm theo tuổi già.
Cá phổi có từ cách đây gần 400 triệu năm và các hóa thạch khai quật được cho thấy loài cá này không thay đổi trong suốt hơn 100 triệu năm qua.
Khả năng sống sót và thích ứng của cá phổi làm cho nó trở thành một loài khó bị tuyệt chủng. Ngoài vùng Nam Mỹ, loài cá phổi còn được tìm thấy tại châu Phi và nước Úc.