Khi tham gia BHXH tự nguyện, NLĐ sẽ được Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng (30% với hộ nghèo, 20% với hộ cần nghèo, và 10% với nhóm còn lại). NLĐ cũng được lựa chọn phương thức đóng linh hoạt, phù hợp với thu nhập của bản thân như: Đóng định kỳ (hằng tháng; 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần); nhiều năm một lần (không quá 5 năm/lần); hoặc đóng 1 lần cho những năm còn thiếu (không quá 10 năm) để đủ điều kiện hưởng lương hưu.
Sau khi được Nhà nước hỗ trợ, mức đóng thấp nhất của người tham gia BHXH tự nguyện hiện nay là 231.000 đồng/tháng (với người thuộc hộ nghèo); 247.000 đồng/tháng (với người thuộc hộ cận nghèo); 297.000 đồng/tháng (với đối tượng khác).
Nhằm tạo điều kiện cho NLĐ tự do được tiếp cận và thụ hưởng chính sách BHXH, hiện nay, nhiều tỉnh còn hỗ trợ thêm từ ngân sách địa phương cho người tham gia BHXH tự nguyện ngoài mức quy định chung của Nhà nước. Do đó, số tiền thực đóng của người dân khi tham gia BHXH tự nguyện tại các địa phương này tiếp tục thấp hơn.
Cán bộ BHXH vận động lao động tự do tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.
Không chỉ được thụ hưởng nhiều quyền lợi, chế độ, thủ tục đăng ký đóng, nộp BHXH tự nguyện cũng rất thuận tiện, nhanh chóng tạo thuận lợi cho người tham gia. NLĐ tham gia BHXH có thể đăng ký và đóng tiền trực tiếp hoặc trực tuyến.
Với hình thức trực tiếp, người tham gia BHXH tự nguyện đăng ký và nộp hồ sơ tại các đại lý dịch vụ ủy quyền thu BHXH, BHYT hoặc cơ quan BHXH gần nơi sinh sống nhất.
Sau khi đăng ký tham gia và đóng tiền, người tham gia BHXH tự nguyện có thể thực hiện tra cứu, kiểm soát thông tin đóng BHXH tự nguyện của mình trên hệ thống thông tin BHXH Việt Nam. Cụ thể, người dân vào Cổng thông tin điện tử BHXH Việt Nam (baohiemxahoi.gov.vn), sau đó vào mục Tra cứu trực tuyến, sau đó Tra cứu thông tin ghi nhận đóng BHXH, BHYT. Tại đây, người tham gia điền đầy đủ thông tin cá nhân theo yêu cầu, và thực hiện tra cứu để xem đầy đủ thông tin đóng BHXH, BHYT của mình.
Trường hợp NLĐ có nhu cầu tham gia BHXH tự nguyện cũng có thể đăng ký, nộp hồ sơ và đóng tiền trực tuyến trên Cổng dịch vụ công BHXH Việt Nam, Cổng dịch vụ công quốc gia, ứng dụng trực tuyến của ngân hàng.
Trên Cổng dịch vụ công BHXH Việt Nam hoặc Cổng dịch vụ công quốc gia, người tham gia chọn dịch vụ: Đăng ký tham gia BHXH tự nguyện lần đầu; Đóng tiếp BHXH tự nguyện và làm theo hướng dẫn.
Trên các ứng dụng thanh toán của ngân hàng, hiện BHXH Việt Nam đã ký hợp đồng đại lý với các ngân hàng Vietcombank, MB, BIDV, Viettinbank… Trên các ứng dụng thanh toán của những ngân hàng này, người tham gia BHXH tự nguyện có thể chọn chức năng đóng tiếp ngay trên ứng dụng.
Với các ứng dụng ngân hàng, người đóng tiếp BHXH tự nguyện chỉ cần mở ứng dụng, đăng nhập, chọn phần Thanh toán hoặc Ngân sách Nhà nước (tùy từng ngân hàng). Tiếp đó, chọn Đóng tiếp BHXH tự nguyện; chọn đối tượng nộp cho khách hàng cá nhân hoặc tổ chức; chọn tỉnh, thành phố nơi đăng ký đóng BHXH tự nguyện; nhập số sổ BHXH hoặc mã đối tượng BHXH nếu đối tượng nộp là tổ chức; kiểm tra và xác nhận thông tin thanh toán. Sau đó, người tham gia nhập mã OTP do ngân hàng gửi để hoàn tất giao dịch.
Với lợi thế giao dịch nhanh chóng, thuận tiện và có thể thực hiện ở bất kỳ đâu, bất kỳ lúc nào trên các thiết bị (máy tính, điện thoại thông minh…) có kết nối mạng internet, tất cả người dân đều có thể đăng ký, đóng tiền tham gia BHXH tự nguyện một cách dễ dàng.
Theo số liệu thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến hết tháng 8/2023, cả nước có khoảng 17,5 triệu người tham gia BHXH, trong đó khoảng gần 1,5 triệu người tham gia BHXH tự nguyện. Đến ngày 18/8, đã có 3.141 trường hợp đóng tiếp BHXH tự nguyện qua Cổng dịch vụ công quốc gia.