“Gà đẻ trứng vàng” cho tư nhân thâu tóm
Bà Hồ Thị Thanh Phúc cùng cấp trên là ông Tề Trí Dũng, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (tên viết tắt là IPC) liên quan đến thương vụ bán bất thường 9 triệu cổ phiếu của Sadeco cho Công ty Nguyễn Kim với giá cực rẻ, gây thất thoát lớn cho doanh nghiệp nhà nước. Trước đó vào tối 14/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố và thực hiện lệnh bắt tạm giam đối với ông Tề Trí Dũng.
Theo tìm hiểu của PV Tiền Phong, sai phạm của ông Tề Trí Dũng và bà Hồ Thị Thanh Phúc trong các thương vụ mua bán cổ phần khuất tất, tạo điều kiện cho tư nhân thâu tóm doanh nghiệp nhà nước đã được Thanh tra TPHCM làm rõ và Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong đã chỉ đạo chuyển hồ sơ cho cơ quan điều tra từ cuối năm 2018.
Cụ thể: Tháng 3/2015, IPC bán hơn 5,2 triệu cổ phiếu tại công ty Sadeco cho Công ty Cổ phần bất động sản Exim (Exim) với giá hơn 26.000 đồng/cổ phiếu, giảm tỉ lệ vốn góp của IPC tại Sadeco từ 74,8% xuống còn 44%. Toàn bộ số cổ phiếu trên đã được Exim chuyển nhượng cho Công ty Nguyễn Kim với giá … 57.000 đồng/cổ phiếu.
Cuối năm 2016, Công ty Nguyễn Kim đề xuất mua thêm cổ phần để trở thành cổ đông chiến lược của Sadeco và đề nghị cùng phát triển 2 dự án bất động sản (79B Lý Thường Kiệt, Tân Bình và Khu dân cư Rạch Chiếc, Thủ Ðức). Sadeco có nghị quyết tăng vốn điều lệ bằng phát hành cổ phiếu chọn Nguyễn Kim làm đối tác chiến lược và đã được nhóm đại diện vốn của IPC tại Sadeco đồng ý.
Công ty Sadeco đã kí hợp đồng với Công ty Cổ phần chứng khoán TPHCM (HSC) để xác định giá trị doanh nghiệp và HSC đã định giá 36.500 đồng/cổ phiếu Sadeco. Ðiều đáng nói, HSC không có chức năng thẩm định giá, không được cung cấp hồ sơ đầy đủ. Vì lẽ đó, HSC đã cảnh báo với Sadeco mức giá đưa ra “chỉ có tính chất tham khảo, không có giá trị pháp lý”.
Tháng 6/2017, chưa trình UBND TPHCM duyệt chủ trương tăng vốn góp, IPC đã bán 9 triệu cổ phiếu cho Công ty Nguyễn Kim với giá 40.000 đồng/cổ phiếu. Thương vụ này đã giúp Nguyễn Kim nâng tỉ lệ sở hữu vốn lên hơn 54% và thâu tóm Sadeco vì tỉ lệ sở hữu vốn nhà nước của IPC giảm còn hơn 28%.
Ðiều đáng nói, vào năm 2015, khi duyệt đề án tái cơ cấu, UBND TPHCM đã yêu cầu IPC không được giảm thêm tỷ lệ sở hữu vốn. Thế nhưng, IPC đã “phớt lờ” yêu cầu này. Kết luận thanh tra chỉ ra tại thời điểm bán cổ phần, hoạt động kinh doanh của Sadeco rất hiệu quả. Tỉ lệ chia cổ tức năm 2015 lên tới 20%, năm 2016 là 40% và năm 2017 là 10%. Thời điểm bán cổ phiếu cho Công ty Nguyễn Kim, Sadeco chưa thực sự có nhu cầu để tăng vốn bởi số tiền thu từ phi vụ này là 360 tỷ đồng, lãnh đạo Sadeco đem … gửi ngân hàng lấy lãi. Theo kết luận thanh tra, thương vụ bán 9 triệu cổ phiếu nếu chỉ so sánh với giá cổ phiếu Exim bán cho Nguyễn Kim vào tháng 6/2016 thì đã gây thiệt hại cho nhà nước 153 tỷ đồng.
Ông Tất Thành Cang “chấp thuận chủ trương”
Sadeco được thành lập theo quyết định số 934/GP-UB ngày 21/06/1994 của UBND TPHCM. Từ ngày 12/05/2004, IPC và Sadeco hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con theo quyết định 83/2004/QÐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Sadeco là chủ đầu tư trên 10 dự án thuộc khu đô thị mới Nam Sài Gòn và huyện Cần Giờ với quy mô diện tích trên 700 ha tại nhiều vị trí đắc địa ở TPHCM. Khi đã trở thành công ty cổ phần, Sadeco vào thời điểm năm 2015 có vốn điều lệ khoảng 170 tỷ đồng, trong đó IPC có tỷ lệ vốn góp chiếm 74%.
Kết luận của Thanh tra TPHCM còn chỉ ra các sai phạm tại IPC, trong đó có việc công ty này thực hiện theo chỉ đạo của ông Tất Thành Cang, khi đó là Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TPHCM.
Theo Ðề án tái cơ cấu, IPC với tỷ lệ vốn sở hữu 44% - không cần giảm thêm tỷ lệ sở hữu tại Sadeco, đặc biệt là trong bối cảnh công ty này đang có lợi nhuận rất cao. Tuy nhiên, văn bản ngày 31/5/2017 và 7/6/2017 của IPC đã nêu: “... Văn phòng Thành ủy TPHCM có thông báo số 495 ngày 18/5/2017 (văn bản đính kèm) truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Bí thư Thường trực Thành ủy chấp thuận chủ trương phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại Sadeco...”. Từ đó, IPC đề nghị Chi cục Tài chính doanh nghiệp thành phố chấp thuận và trình UBND thành phố phê duyệt phương án tăng vốn điều lệ và giảm tỷ lệ sở hữu của IPC tại Sadeco xuống 28,8%.
Tiếp đó, tại văn bản ký ngày 16/6/2017, IPC báo cáo UBND TPHCM, bổ sung về vai trò, tác động của Sadeco đối với việc phát triển của khu Nam Sài Gòn nêu: “...Thường trực Thành ủy cũng đã chấp thuận chủ trương phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược để tăng vốn điều lệ tại Thông báo số 495 ngày 18/5/2017...”.
Theo Thanh tra TPHCM, IPC cho rằng, “Thường trực Thành ủy TPHCM đã chấp thuận chủ trương...” là không chính xác, bởi văn bản số 495 chỉ truyền đạt ý kiến của cá nhân Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Tất Thành Cang.
Hàng loạt vụ mua bán khuất tất
Với thủ đoạn tương tự, lãnh đạo IPC đã tạo điều kiện cho Công ty Tuấn Lộc thâu tóm Công ty cổ phần Khu công nghiệp Hiệp Phước (Công ty Hiệp Phước), một thành viên của IPC đang làm ăn hiệu quả. Cuối năm 2016, Công ty Hiệp Phước phát hành 10 triệu cổ phiếu cho cổ đông với mệnh giá 10.000 đồng/cổ phiếu và bán 20 triệu cổ phiếu cho Công ty Tuấn Lộc với giá 15.000 đồng/cổ phiếu. Thương vụ này đã góp phần làm giảm tỉ lệ sở hữu vốn của IPC xuống còn hơn 40%.
Chưa hết, IPC được UBND tỉnh Long An chấp thuận là chủ đầu tư dự án hạ tầng kỹ thuật Khu dân cư Long Hậu. Toàn bộ diện tích tái định cư được duyệt là hơn 60.000 m2. IPC ký hợp đồng hợp tác đầu tư với Công ty Hồng Lĩnh để doanh nghiệp này hoàn trả cho IPC toàn bộ chi phí bồi thường và chi phí ban đầu theo sổ sách khi đầu tư vào dự án trên. Theo Thanh tra TPHCM, phi vụ này thực chất là IPC bán dự án cho Công ty Hồng Lĩnh. IPC phải mua đất nền tái định cư giá cao là 630.000 đồng/m2 nhưng chỉ bán lại giá thấp từ 398.000 đồng/m2 đến 564.000 đồng/m2 để bố trí tái định cư dự án Khu công nghiệp Long Hậu.
IPC có 9 công ty thành viên, gồm Công ty TNHH Tân Thuận (TTC), Công ty TNHH Phát triển Phú Mỹ Hưng (PMH), Công ty Cổ phần phát triển Nam Sài Gòn (Sadeco), Công ty Cổ phần khu công nghiệp Hiệp Phước (HIPC), Công ty Cổ phần Long Hậu (LHC), Công ty Cảng container trung tâm Sài Gòn (SPCT), Công ty Cổ phần thương mại dịch vụ Hiệp Tân (HTC), Công ty Cổ phần Tiếp vận Ðông Sài Gòn (ASL) và Công ty TNHH Sepzone - Linh Trung.