Sáng 5/4, tại Hợp tác xã Thuận Tiến (xã Thạnh An, huyện Vĩnh Thạnh, TP. Cần Thơ), diễn ra lễ khởi động cánh đồng 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).
Mô hình canh tác lúa với mục tiêu thúc đẩy cơ giới hóa trong gieo sạ, tăng hiệu quả sử dụng phân bón, giảm dùng nước, tăng năng suất và giảm phát thải khí nhà kính theo các tiêu chí của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao.
Mô hình áp dụng đầy đủ các tiêu chí của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, trong đó lượng giống giảm còn 60kg/ha thay vì 100-150kg/ha như trước đây. Ảnh: CK
Ông Nguyễn Ngọc Hè - Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ cho biết, thành phố có diện tích trồng lúa khoảng 75.000ha, hàng năm sản xuất 3 vụ với tổng sản lượng hơn 1,3 triệu tấn lúa. Giai đoạn 2016-2022, Cần Thơ tham gia thực hiện dự án VnSAT với diện tích 38.000ha, có 32.000 hộ nông dân tham gia, bước đầu dự án đã giúp ngành lúa gạo Thành phố đạt được một số điểm nổi bật.
Tuy nhiên, theo ông Hè, ngành lúa gạo vẫn còn gặp những khó khăn, thách thức. Thu nhập của bà con nông dân trồng lúa vẫn còn thấp; còn sử dụng lãng phí nhiều nguồn tài nguyên như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật; áp dụng cơ giới hóa ở một số khâu chưa đồng bộ; ngành lúa gạo chịu ảnh hưởng rất lớn của biến đổi khí hậu…
“Kế thừa và phát huy những kết quả đã đạt được từ dự án VnSAT, Thành phố cam kết nỗ lực cố gắng thực hiện thắng lợi Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Phấn đấu đến năm 2025, xây dựng được vùng chuyên canh sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp, với quy mô 38.000ha, giai đoạn 2026-2030 đạt 50.000ha”, ông Hè nói.
Ông Nguyễn Ngọc Hè - Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ phát biểu tại lễ khởi động. Ảnh: CK
TS Nguyễn Văn Hùng (chuyên gia cao cấp của Viện Lúa Quốc tế - IRRI), cánh đồng áp dụng tất cả các tiêu chí của Đề án 1 triệu ha lúa. Với công nghệ sạ hàng kết hợp vùi phân, hay sạ hàng rộng hàng hẹp để có thể đưa máy vào làm cỏ sau này, không dùng thuốc diệt cỏ.
Mặt khác, việc canh tác tận dụng tối đa ánh sáng giúp lúa tăng năng suất; giảm số lần bón phân từ 3-4 lần trước đây xuống còn 2 lần, tương đương giảm 20% phân bón. Cùng với đó là giảm nước, giảm rủi ro dịch bệnh, giảm đổ ngã, giảm tổn thất sau thu hoạch; sau thu hoạch sẽ thu gom rơm ra khỏi đồng làm nấm rơm, phân bón, kết hợp bón phân hữu cơ cho lúa; giảm phát thải khí nhà kính, tăng giá trị hạt lúa và bán tín chỉ carbon…
Ông Lê Thanh Tùng – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) cho hay, Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao không chỉ thuần túy về kỹ thuật, nâng cao hạ tầng cơ sở cho sản xuất. Đề án còn tổ chức lại toàn bộ ngành hàng lúa gạo ở ĐBSCL, với mục tiêu giảm chi phí sản xuất, giá trị hạt gạo tăng lên, phát thải thấp đi và phát triển bền vững khu vực nông thôn.
Xuống giống bằng máy sạ hàng kết hợp vùi phân. Ảnh: CK
Cũng theo Lê Thanh Tùng, nòng cốt của Đề án là hình thành những hợp tác xã, tổ chức nông dân, liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp để tiêu thụ lúa gạo; tăng về giá, ổn định lâu dài và nâng cao thu nhập cho người nông dân.
“Chúng tôi mong bà con nông dân, các cán bộ kỹ thuật cũng như bạn bè quốc tế hãy nhìn Đề án, sự đóng góp của chúng ta để làm giảm đi những thiệt hại, rủi ro; tạo thêm nhiều sinh kế, nhiều thu nhập cho người nông dân; góp phần bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu”, ông Tùng nói.