Các trường học tại Ukraine bị bom đạn làm hỏng hóc rất nhiều.
Năm học mới ở Ukraine là một ngày hội, trong đó học sinh được mặc quần áo đẹp và mang những bó hoa tặng cho thầy cô giáo. Thế nhưng, cuộc xung đột Nga - Ukraine đã phủ bóng đen cho ngày hạnh phúc đó. Hiện nay, các cơ sở giáo dục trên khắp đất nước Ukraine đang rốt ráo xây dựng boong ke và hầm tránh bom để đón học sinh trở lại trường.
Trong khi các trường học chuẩn bị mở cửa vào tháng 9, nhiều cơ sở giáo dục đang phải đối mặt với một thực tế đau buồn là họ không có khả năng bảo đảm an toàn cho học sinh cũng như sự an tâm cho các bậc phụ huynh. Serhii Horbachov, một thanh tra giáo dục của Ukraine, nói: “Các trường học của chúng tôi không thiết kế để sử dụng như cơ sở tự vệ”.
Trong khi các trường học chuẩn bị mở cửa vào tháng 9, nhiều cơ sở giáo dục đang phải đối mặt với một thực tế đau buồn là họ không có khả năng bảo đảm an toàn cho học sinh cũng như sự an tâm cho các bậc phụ huynh.
Tại Irpin, ngoại ô thủ đô Kiev, cuộc xung đột đã làm hư hỏng nhiều phần của Trường số 17, một trong những trường học lớn nhất của thành phố này với hơn 2.400 học sinh từ 6 đến 17 tuổi. Ngôi trường này đã bị hỏng mái và tất cả các cửa sổ của lớp học đều bị vỡ. Những lỗ thủng trên tường được trát lại bằng xi măng nham nhở. Với sự hỗ trợ của UNICEF, trường đang xây hầm trú ẩn. Hiệu trưởng nhà trường Ivan Ptashnyk cho biết: “Chúng tôi làm hầm để nơi đây trở nên an toàn và thoải mái nhất, nơi mà trẻ em không sợ hãi và các bậc phụ huynh an tâm”.
Anna Krasiuk, học sinh lớp 9 của trường, vừa trở lại trường và cho biết rất nhớ các bạn và các thầy cô giáo. Cô bé nói: “Cháu thực sự muốn đi học… Cháu ao ước được ôm các bạn của mình và trò chuyện với các bạn”.
59% trường học của Ukraine không thể đón học sinh trở lại trường vào tháng 9 tới.
6 tháng kể từ khi cuộc xung đột nổ ra, những đứa trẻ như Krasiuk đang chuẩn bị bước vào năm học mới vào thời điểm giao tranh tiếp diễn ở miền đông và nền kinh tế Ukraine bị tàn phá.
Cuộc xung đột đã tác động mạnh đến cuộc sống của trẻ em. Ít nhất 361 trẻ thiệt mạng, 1.072 trẻ khác bị thương kể từ khi cuộc xung đột nổ ra.
Một cuộc thăm dò hồi tháng 6 do Chính phủ Ukraine thực hiện cho thấy, khoảng 5,7 triệu trẻ em đang ở độ tuổi đi học (từ 3 đến 18 tuổi) đang sống ở Ukraine bị tác động bởi cuộc xung đột này, trong đó 2,8 triệu đứa trẻ phải đi sơ tán. Theo ước tính của Liên Hợp Quốc, ít nhất 6,3 triệu người Ukraine đã phải rời bỏ đất nước, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em.
Là nước có nhiều thành tựu trong chuyển đổi kỹ thuật số, Ukraine nhanh chóng chuyển sang giáo dục trực tuyến sau khi xung đột nổ ra. Thế nhưng, việc thiếu các thiết bị kỹ thuật và truy cập Internet tốc độ cao đang là một thách thức lớn đối với họ. Một cuộc thăm dò đánh giá về nhu cầu giáo dục hồi tháng 6 cho thấy, các cơ sở giáo dục cần 203.000 chiếc máy tính bảng và 165.000 máy tính xách tay cho giáo viên và học sinh để có thể học trực tuyến.
Cuộc xung đột đã làm hư hỏng 2.300 trong số 17.000 trường học ở Ukraine. Khoảng 59% các trường phổ thông và đại học của Ukraine không thể sẵn sàng việc học trực tiếp trong tháng 9 tới, Bộ trưởng Giáo dục Ukraine Serhiy Shkarlet cho biết ngày 23/8. Không ai biết bao nhiêu học sinh có thể tham dự các lớp học trực tiếp sắp tới.
Thanh tra giáo dục Ukraine Horbachov cho biết: “Năm học sẽ bắt đầu trong điều kiện vô cùng khó khăn và không thể dự đoán được khi mà không có nơi nào an toàn ở Ukraine, bởi lẽ tên lửa có thể trúng vào bất kỳ đâu trên đất nước này”.
Sau hai năm bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 và nửa năm xung đột, các nhà giáo dục Ukraine đang lo lắng học sinh sẽ ngày càng hổng kiến thức.
Năm 2018, chương trình đánh giá học sinh quốc tế PISA của tổ chức quốc tế OECD cho thấy những cách biệt về trình độ giữa học sinh ở thành phố và nông thôn Ukraine. PISA cũng nhận thấy rằng, trình độ trung bình của học sinh 15 tuổi ở Ukraine thấp hơn so với học sinh cùng trang lứa ở các quốc gia thuộc Liên minh châu Âu.
Pavlenko, một học sinh trung học, phải sơ tán từ thủ đô Kiev tới miền Tây Ukraine cùng gia đình kể từ khi cuộc xung đột bắt đầu. Cô bé cho biết bắt đầu học trực tuyến từ năm 2020 kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu và được trở lại học một học kỳ vào năm 2021, nhưng hy vọng trở lại trường của cô bé đã bị dập tắt khi cuộc xung đột bắt đầu và một nửa số bạn trong lớp của cô đã phải theo gia đình di cư ra nước ngoài.
Kể từ khi đại dịch COVID-19 và cuộc xung đột diễn ra, khoảng cách về trình độ học tập càng lớn. Nhiều người Ukraine không có khả năng cho con đi học vì không có tiền đóng tiền học chính khóa, chứ chưa nói gì đến học thêm, nhất là ở vùng chiến trường miền Đông của Ukraine. Điều này càng khiến chất lượng giáo dục của học sinh Ukraine ngày càng đi xuống.
Pavlenko thực sự muốn tới trường học khi năm học mới bắt đầu từ ngày 1/9 tới, nhưng hầm trú ẩn của trường chỉ có thể chứa được một số học sinh.
Mẹ của Pavlenko cho biết, họ sẽ được thông báo trong mấy ngày tới về việc bọn trẻ sẽ học luân phiên, căn cứ vào năng lực tiếp nhận của trường, hay sẽ tiếp tục học trực tuyến.