Trung tâm ngoại ngữ 'đầu khủng long đuôi thằn lằn'
Kỳ 1: Lắm chiêu hút người học
> Sách TOEFL iBT sao chép tràn lan
> “Mê hồn trận” giáo trình ngoại ngữ
Quảng cáo quá sự thật, khuyến mãi ảo, treo bảng hiệu cao chót vót, án ngữ tại mặt tiền các giao lộ sầm uất, các trung tâm ngoại ngữ đang tìm mọi cách cạnh tranh để khuếch trương tên tuổi và chiêu dụ nhiều học viên càng tốt.
Không ít học viên vội tin vào những lời quảng cáo, những chiêu khuyến mãi, những bảng hiệu bắt mắt để rồi khi vào học mới ngớ người vì quảng cáo một đằng, sự thật một nẻo...
Ngoài hoành tráng, trong tồi tàn
Miễn phí nhưng đóng nhiều tiền
Trao đổi với chúng tôi, P.T.H.A., nhân viên tư vấn của một trung tâm ngoại ngữ ở Q.3, chỉ rõ: “Rất nhiều trung tâm hiện nay đưa ra hình thức quảng cáo nghe qua có vẻ rất hời là khi đăng ký một khóa học, học viên được tặng thêm một khóa học miễn phí cho người thân. Nhưng thực tế khóa học miễn phí cũng phải đóng thêm nhiều khoản khác mới được theo học. Rồi các hình thức quảng cáo như tặng học bổng, tặng quà, giới thiệu học viên tặng khóa học, tham gia lớp giao tiếp miễn phí với giáo viên nước ngoài... chỉ được áp dụng khi học viên đã đăng ký và đóng tiền đủ 2-3 khóa trở lên”.
Khảo sát các khu vực tập trung nhiều trung tâm ngoại ngữ tại TP.HCM như Bình Thạnh, Tân Bình, quận 10, đặc biệt là “phố ngoại ngữ” ở ngã tư Hàng Xanh với hơn 12 cơ sở ngoại ngữ nằm chen chúc nhau... có thể thấy các loại bảng quảng cáo lớn, nhỏ được treo khắp nơi. Trên các panô, băngrôn, apphich... đầy các nội dung bắt mắt như: hệ thống phòng lap hiện đại cao cấp, đối tác quốc tế, giáo viên bản xứ (Anh, Mỹ, Úc...), phương pháp phản xạ độc quyền, cấp bằng quốc tế, giáo trình quốc tế... Biển hiệu cao lêu nghêu tương đương một tòa nhà, phong tỏa các mặt tiền của các tuyến đường lớn. Nhưng bên trong thì...
Chúng tôi tìm đến Trường ngoại ngữ A, chi nhánh trên đường Điện Biên Phủ (quận Bình Thạnh). Mặt tiền của trường rất hoành tráng khi một bảng quảng cáo cỡ lớn chiếm toàn bộ không gian phía trước. Nhưng đằng sau phòng ghi danh sáng trưng, bài trí đẹp mắt, người học muốn vào các lớp chỉ có một lối duy nhất là con đường nằm bên hông, chiều ngang khoảng 1,2m, dài khoảng 10m. Cuối đường có một cầu thang sắt được thiết kế tạm bợ dẫn lên tầng hai, nơi có các phòng học được cải tạo lại từ phòng ở. Tại chi nhánh này, có duy nhất một phòng vệ sinh nằm ở chân cầu thang. Trung tâm này được cải tạo từ một ngôi nhà thuê của dân nên không có hệ thống thoát hiểm nếu xảy ra hỏa hoạn. Nguy hiểm hơn, khi học viên của các trung tâm ngoại ngữ thường rất đông và phần nhiều ở lứa tuổi thiếu nhi.
T.T., học viên Trung tâm Anh ngữ quốc tế E cơ sở Phú Nhuận, búc xúc: “Quảng cáo trên tờ rơi là phòng ốc hiện đại, rộng rãi, thoáng mát, nhưng khi đăng ký vào học mới biết phòng ốc chật chội, gần 30 học viên ngồi kín trong một phòng hơn 20m2, lối đi quá chật nên giáo viên đành đứng một chỗ suốt buổi học, không tổ chức trò chơi hay sinh hoạt theo nhóm được”. Tại cơ sở này, chúng tôi ghi nhận ngoài phòng ghi danh nằm ngay mặt tiền đường rất hoành tráng, nhân viên mặc đồng phục, có cả dàn máy tính để học viên sử dụng thoải mái, nhưng bên trong lại là những phòng học cũ kỹ được phủ lên một lớp sơn sơ sài. Phòng học được cải tạo từ nhà ở nên rất hạn chế về không khí và ánh sáng, cầu thang tạm, lối đi hẹp và ngoằn ngoèo như mê cung, không có lối thoát hiểm. Sáu phòng học chỉ dùng chung một nhà vệ sinh nhỏ ở tầng trệt.
Ở nhiều trung tâm khác cũng có cảnh tượng tương tự, bên ngoài là panô biển hiệu to “vật vã” nhưng bên trong lại là nhà siêu mỏng, phòng ốc chật chội, chen chúc nhau. Một số trung tâm sửa lại từ nhà dân nên dùng bảng hiệu che hết ba mặt của khu nhà, dẫn đến các phòng học đều rất bít bùng, không có hành lang lẫn lối thoát hiểm. Điểm chung của một số trung tâm ngoại ngữ được cải tạo lại từ nhà dân là tầng dưới được trưng dụng làm bãi giữ xe, tầng trên cùng luôn khóa chặt, không hề có lối thoát hiểm nếu có hỏa hoạn hay sự cố gì xảy ra.
Khuyến mãi lập lờ
Trong khi đó, nhiều học viên lại bị lôi kéo bởi những chính sách miễn giảm học phí, quà tặng... Một trong những hình thức khuyến mãi phổ biến là nếu học viên đăng ký từ hai khóa học trở lên, học phí sẽ được giảm chỉ còn 70%, thậm chí 50%. Ở Trung tâm ngoại ngữ A (chi nhánh Điện Biên Phủ, Q.Bình Thạnh), mỗi khóa tiếng Anh giao tiếp học viên phải đóng hơn 3 triệu đồng, nhưng nếu đăng ký một lúc hai khóa chỉ phải đóng tổng cộng 4.500.000 đồng cho 12 tháng. Mức học phí này rất hấp dẫn với đối tượng học sinh, sinh viên.
T.V.T. - học viên một lớp sơ cấp tại trung tâm này - cho biết: “Lúc đăng ký khóa học, nhân viên tư vấn giới thiệu học 1-2 tuần sẽ có giáo viên bản xứ người Mỹ hoặc Úc đứng lớp. Thế nhưng, theo học được hơn một tháng mới có giáo viên xuất hiện. Đem bức xúc này phản ảnh lên phòng đào tạo của trung tâm nhưng vẫn không được giải quyết. Sau khi có quá nhiều phản ảnh, ban giám đốc trung tâm mới tổ chức một buổi gặp mặt để lắng nghe ý kiến học viên. Tuy nhiên, sau nhiều hứa hẹn, tình trạng giáo viên nước ngoài vắng dạy vẫn thường xuyên diễn ra khiến học viên ai cũng ngán ngẩm”.
Trong khi đó, một học sinh lớp 8 đang học tiếng Anh tại Trung tâm I cho biết: “Giáo viên thường xuyên vào trễ và cho nghỉ sớm. Ban đầu mỗi lớp được phân công ba giáo viên và nếu không hài lòng có thể đổi giáo viên, nhưng về sau giáo viên thay đổi liên tục đến mức học viên không nhớ nổi tên giáo viên, chẳng biết hôm nay tới lớp sẽ học với thầy cô nào. Nhiều giáo viên vào lớp ngồi nói chuyện suốt buổi khiến cả lớp ai cũng nản. Giáo viên nước ngoài chẳng thấy đâu. Học phí đã lỡ đóng nên chẳng biết kêu ai”.
Tại Trung tâm Anh ngữ T, Q.Bình Thạnh, nhân viên ở phòng ghi danh sau khi quảng cáo cho chúng tôi về những cái lợi khi đăng ký học ở đây cùng chính sách “giảm học phí lớn nhất từ trước đến nay”, thì tìm mọi cách để chúng tôi phải nộp 50.000 đồng phí “giữ chỗ” và giải thích “nếu không giữ chỗ, mai mốt em quay lại sẽ không còn chỗ học”. Khi chúng tôi không đồng ý và nói “để suy nghĩ thêm”, nhân viên này gặng hỏi: “Sao vậy em, còn băn khoăn điều gì, em không giữ chỗ là vuột mất cơ hội khuyến mãi lớn chưa từng có, sang năm học phí tăng rồi, không còn giá này đâu”.
L.T.T.V., học viên một trung tâm ngoại ngữ ở quận Thủ Đức, cho hay: “Lúc đăng ký trường đưa ra chương trình học phí thấp nhưng khi hỏi đến thì được trả lời chỉ là chương trình sơ cấp. Muốn được học các chương trình miễn phí với giáo viên nước ngoài, học viên phải học ít nhất sáu tháng trở lên và muốn được miễn 50% học phí, người học cũng phải học trên một năm”.
Trong khi đó, học viên P.V.P. của Trường ngoại ngữ quốc tế C, chi nhánh tại Gò Vấp, lúc đầu đăng ký học với mong muốn được cọ xát trình độ tiếng Anh với người bản ngữ. Thế nhưng, P. thất vọng tràn trề vì giáo viên bản ngữ đến dạy tuần có, tuần không. Quá chán nản nên sau ba tháng P. bỏ dở chương trình, dù đã đóng hơn 3 triệu đồng cho chương trình học một năm.
Theo L.Trang - T.Giang
Tuổi Trẻ