Thủ tướng ghi nhận công tác đối ngoại trong thời gian qua đã được nhiều kết quả quan trọng, nhưng vẫn còn một số băn khoăn. Ông cho rằng ngành ngoại giao trong thời gian tới phải đẩy mạnh nghiên cứu chiến lược và tranh thủ những cơ hội mới để phát triển đất nước.
Thủ tướng cho biết, trong 2 năm qua, công tác đối ngoại có nhiều điểm khác biệt khi vừa phải phòng, chống dịch COVID-19, vừa phải đảm nhiệm các chức vụ trong tổ chức quốc tế, đồng thời tiến hành Đại hội Đảng lần thứ XIII, bầu cử Quốc hội và HĐND cũng như kiện toàn các chức danh các cấp.
“Trong đại dịch COVID-19 hai năm qua chúng ta không thể dự báo chính xác, tới nay dịch COVID-19 vẫn đang diễn ra, tác động đến mọi mặt đời sống chính trị, kinh tế, xã hội và cả ngoại giao”, Thủ tướng nói.
Trong bối cảnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh, ngành ngoại giao đã nắm chắc tình hình, tham mưu cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước tiến hành công tác đối nội và đối ngoại.
Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị ngoại giao lần thứ 31. (Ảnh: Như Ý)
Nhấn mạnh công tác ngoại giao y tế, vắc xin, Thủ tướng cho biết, Tổ ngoại giao vắc xin do Chính phủ thành lập đã đạt được những kết quả quan trọng.
“Từ nước tiếp cận vắc xin hơi chậm, chúng ta trở thành một trong những nước tiêm chủng nhanh nhất thế giới”, Thủ tướng nói. Ông cho biết Việt Nam đã đạt tỷ lệ 97% tiêm mũi 1, hơn 80% mũi 2, tỷ lệ học sinh từ 12 - 17 tuổi được tiêm đã đạt tỷ lệ tương đối, và sắp tới sẽ triển khai tiêm cho trẻ trong nhóm từ 5 tuổi trở lên.
“Tôi nghĩ đơn giản, trước tiên phải tình cảm, vì ai cũng có tình cảm, mình phải nhấn mạnh cái này. Thứ hai phải chân thành, tức là mình nói cái gì cũng phải từ tấm lòng. Phải tin cậy, mình có tin người ta thì người ta mới tin mình. Bình đẳng là đối xử với các nước như nhau, không khúm núm với nước lớn và trịch thượng với nước bé. Cuối cùng là tôn trọng, hiệu quả, cùng phát triển” - Thủ tướng Phạm Minh Chính
Thủ tướng cho biết, nhờ có được vắc xin, chúng ta đã tự tin chuyển đổi từ trạng thái “zero COVID” sang trạng thái thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 để khôi phục và phát triển kinh tế - xã hội.
Thủ tướng nói rằng sau khi có hiểu biết tương đối về biến chủng Delta, có vắc xin và triết lý chống dịch đúng đắn, chúng ta đã kiểm soát được dịch bệnh và tình hình kinh tế khởi sắc.
Ghi nhận những kết quả quan trọng của ngành ngoại giao, Thủ tướng nói rằng vẫn còn một số băn khoăn mà toàn ngành cần cố gắng nhiều hơn. Trước tiên là vấn đề đẩy mạnh công tác nghiên cứu chiến lược, xây dựng kho tàng dữ liệu để phân tích kỹ càng, dự báo chính xác hơn. Ngoại giao kinh tế cần phục vụ phát triển từ chiều rộng sang chiều sâu.
“Như châu Phi, Mỹ Latin hay ngay cả Campuchia và Lào vẫn chưa phát huy hết tiềm năng hợp tác kinh tế. Campuchia và Lào là địa bàn rất chiến lược. Bạn có mạnh chúng ta mới mạnh được. Ta bình đẳng tôn trọng chứ không có tư tưởng nước lớn nào ở đây cả”, Thủ tướng nói.
Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm gian hàng của doanh nghiệp Việt Nam bên lề hội nghị. (Ảnh: Như Ý)
Thủ tướng nói rằng các cán bộ Việt Nam làm việc tại các tổ chức quốc tế còn khiêm tốn.
Về định hướng cho hai năm tới, Thủ tướng cho rằng cần dự báo, đánh giá những việc đã làm được và chưa làm được để định hình công tác đối ngoại cho phù hợp. Lưu ý đến các vấn đề như cạnh tranh chiến lược, tình hình Biển Đông, Thủ tướng cho rằng thực tế đó vừa là thách thức vừa tạo ra cơ hội, vì thế ngoại giao phải làm thế nào để hoá giải được thách thức, tận dụng thời cơ để phát triển.
Đối với COVID-19, Thủ tướng cho biết đây là vấn đề toàn cầu nên cần chung tay, chung sức giải quyết. Thủ tướng cũng nhắc tới các vấn đề nóng như biến đổi khí hậu, cạn kiệt tài nguyên, cách mạng công nghiệp 4.0, già hóa dân số, khủng hoảng thị trường lao động… Theo Thủ tướng, đây là những vấn đề cần nắm bắt để có đường lối đối ngoại phục vụ cho mục tiêu quốc gia, dân tộc nhưng vẫn giữ được “tình cảm hoà hiếu, nhân ái” trong quan hệ đối ngoại.
Thủ tướng cho biết, trong nước, chúng ta phải tiếp tục các nhiệm vụ quan trọng là xây dựng dân chủ xã hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Nhiệm vụ trước mắt là phải vừa chống dịch hiệu quả vừa khôi phục kinh tế - xã hội, đồng thời giữ vững ổn định chính trị và độc lập, toàn vẹn lãnh thổ.
“Không ai đến đầu tư ở một nước không ổn định, bị đe dọa về độc lập chủ quyền. Do đó, phải làm tốt vấn đề này. Đồng thời, phải bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ từ sớm, từ xa, bằng các biện pháp ngoại giao”, Thủ tướng lưu ý.
Thủ tướng cũng khẳng định, Việt Nam còn một số vấn đề nội tại của nền kinh tế cần giải quyết, một số vấn đề lâu dài cần phải khắc phục như các dự án yếu kém, song nhìn chung khi chúng ta thay đổi tư duy, phương pháp phòng, chống dịch thì tình hình kinh tế - xã hội đã có nhiều khởi sắc.
Thủ tướng nói rằng đối nội và đối ngoại quan hệ chặt chẽ với nhau. Đối nội làm tốt thì mới có chất liệu cho đối ngoại. Đối ngoại làm tốt sẽ tạo nền tảng vững chắc cho đối nội.
Thủ tướng Phạm Minh Chính trò chuyện với các cán bộ ngoại giao. (Ảnh: Như Ý)
Thủ tướng cho rằng, trong thời gian tới, thế giới phát triển theo xu hướng xanh, Việt Nam cần tranh thủ cơ hội để có thể trở thành trung tâm chuyển đổi số, phát triển năng lượng xanh. “Ta phải tranh thủ cơ hội, nếu không họ sẽ tìm chỗ khác. Các đại sứ phải giữ chân họ, phải hành động cụ thể để giữ chân họ”, Thủ tướng lưu ý.
Thủ tướng nhắc nhở ngành ngoại giao trong thời gian tới cần triển khai nghiêm túc các nội dung Nghị quyết Đại hội XIII về công tác đối ngoại, ngoại giao.
Thủ tướng cho rằng, ngành ngoại giao cần dựa trên các phương châm gồm 15 chữ: tình cảm, chân thành, tin cậy, bình đẳng, tôn trọng, hiệu quả, cùng phát triển.
“Tôi nghĩ đơn giản, trước tiên phải tình cảm, vì ai cũng có tình cảm, mình phải nhấn mạnh cái này. Thứ hai phải chân thành, tức là mình nói cái gì cũng phải từ tấm lòng. Phải tin cậy, mình có tin người ta thì người ta mới tin mình. Bình đẳng là đối xử với các nước như nhau, không khúm núm với nước lớn và trịch thượng với nước bé. Cuối cùng là tôn trọng, hiệu quả, cùng phát triển”, Thủ tướng nhấn mạnh.
Từ phương châm này, Thủ tướng cho rằng, các lĩnh vực của ngoại giao từ ngoại giao chính trị, ngoại giao kinh tế, ngoại giao văn hoá cần “quật cường và cương quyết” để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ về đối ngoại mà Đảng, Nhà nước đã xác định.
Thủ tướng cũng lưu ý việc xây dựng lực lượng ngoại giao, chính sách với cán bộ ngoại giao, đặc biệt là xây dựng cơ sở vật chất. “Trụ sở Bộ Ngoại giao mà lụp xụp thì người ta sẽ nghĩ ngay đất nước mình lụp xụp”, Thủ tướng nói, và chỉ đạo trong năm 2022 nhất định phải hoàn thành công trình trụ sở Bộ Ngoại giao vì đã kéo dài trong nhiều năm qua.