Cho đến trước ngày 1/10, Iran chủ yếu hành động thông qua các lực lượng đại diện ở khu vực, bao gồm Hamas ở Dải Gaza, Hezbollah ở Li-băng và Houthi ở Yemen, để tấn công Israel.
Khi Iran tấn công trực tiếp Israel hồi tháng 4, để đáp trả vụ không kích tòa nhà ngoại giao ở Syria, vụ tấn công dường như đã được tính toán để không thay đổi tình hình quá nhiều.
Tuy nhiên, cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel có vẻ khác hẳn.
Lầu Năm Góc cho biết vụ tấn công ngày 1/10 có quy mô gấp đôi đợt tấn công hồi tháng 4. Tehran nói rằng hành động lần này là để đáp trả vụ sát hại nhà lãnh đạo Hezbollah Sayed Hassan Nasrallah và những người khác. Vụ tấn công xảy ra chỉ vài giờ sau khi Israel thông báo triển khai chiến dịch trên bộ “quy mô hạn chế và cấp địa phương” nhằm vào lực lượng Hezbollah ở Li-băng, điều mà Iran coi là bước leo thang nghiêm trọng.
Tên lửa Iran bay trên bầu trời 2 thành phố Haifa và Herzliya của Israel đêm 1/10. (Nguồn: Viory)
Dù Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết hầu hết tên lửa đã bị chặn, nhưng một số tên lửa đã rơi xuống đất Israel và gây thiệt hại.
Khác với tình hình đầu năm nay khi Israel có nhiều ngày để chuẩn bị, lần này Israel nhận được cảnh báo chỉ vài giờ trước khi Tehran khai hỏa.
Theo các nhà phân tích, dù Israel quyết định đáp trả như thế nào, phản ứng sắp tới của nước này sẽ định hình giai đoạn tiếp theo của cuộc xung đột. Israel có thể đáp trả hạn chế như hồi tháng 4, khi Mỹ và các đồng minh khác kêu gọi kiềm chế. Tuy nhiên, những ngôn từ mà giới chức Israel đưa ra ngày 1/10 cho thấy phản ứng lần này có thể mạnh hơn nhiều.
Phát ngôn viên IDF Daniel Hagari gọi đây là “vụ tấn công nghiêm trọng” và tuyên bố sẽ có “hậu quả nghiêm trọng”. Ông không cho biết hậu quả sẽ là gì.
Nỗi lo của cộng đồng quốc tế là Israel có thể quyết định tấn công một số cơ sở hạt nhân của Iran. Đó là điều Israel không làm trong vụ tấn công hồi tháng 4, có thể vì lo ngại cách Hezbollah sẽ phản ứng mạnh mẽ. Thay vào đó, Israel đã tấn công cơ sở quân sự gần cơ sở hạt nhân. Khi Hezbollah rõ ràng đã suy yếu sau hàng loạt đòn gần đây của Israel, tính toán của Israel có thể thay đổi.
Giọt nước tràn ly
Nhà Trắng nói rằng vụ tấn công vào Israel là “sự leo thang đáng kể” của Iran, với 200 tên lửa đạn đạo lao vào nước này. Các tàu khu trục Mỹ bắn hàng chục tên lửa đánh chặn để hạ gục tên lửa Iran.
Mới chỉ cách đây vài tuần, một số quan chức Mỹ bày tỏ riêng tư rằng những nỗ lực ngoại giao và răn đe của Washington đã đẩy lùi thành công cuộc tấn công quy mô lớn của Iran nhằm vào Israel, các nguồn tin nói với CNN.
Vụ tấn công ngày 1/10 của Iran đánh dấu diễn biến mới ở Trung Đông mà chính quyền Tổng thống Joe Biden luôn muốn tránh, nhưng không thể.
Ngay cả trước khi Israel tấn công để loại bỏ lãnh đạo Hezbollah Nasrallah, có một số dấu hiệu cho thấy Iran đã cảm thấy báo động về mức độ thiệt hại mà Israel gây ra cho lực lượng quân sự mạnh nhất mà họ hậu thuẫn ở khu vực, một quan chức Mỹ cho biết.
Mỹ tin rằng Iran sẽ can thiệp nếu nhận thấy sắp “mất” Hezbollah. Những tác động cộng dồn từ hàng loạt đòn tấn công của Israel vào Hezbollah khiến lực lượng này mất vài trăm chiến binh, các quan chức nắm được thông tin tình báo cho biết.
“Tôi nghĩ ông Nasrallah là giọt nước tràn ly. Về chiến lược, hành động này của Iran cho thấy Hezbollah có thể thực sự gặp rắc rối và Iran nghĩ rằng họ cần khôi phục năng lực răn đe”, ông Jonathan Panikoff – cựu chuyên gia phân tích tình báo cấp cao về khu vực, nhận định.