Học sinh sinh viên (HSSV) nói chung đang bị mặt trái của xã hội làm tổn hại. Việc gia tăng tội phạm tuổi vị thành niên thời gian qua nói lên rất rõ điều đó. Cũng do điều này mà ngay cả các giáo viên trong trường học đối diện với sự đối xử ngỗ ngược của học sinh (HS).
Từng có một HS mắc khuyết điểm, bị nhắc nhở đã đấm vào mặt thầy. Đã đến lúc cần nghiêm khắc xem lại mối quan hệ gia đình - nhà trường -xã hội. Đó là một phần ý kiến của đại biểu Nguyễn Văn Đồng, trường THPT Mê Linh (Hà Nội).
Đại biểu Mai Sĩ Nhật (Hà Nội) nhấn mạnh, đã đến lúc Bộ GD&ĐT cần chăm lo đến dạy người. Trên thực tế, dù Bộ GD&ĐT đã làm nhiều việc như ký kết liên tịch với Bộ Công an, Đoàn Thanh niên... để chăm lo việc này nhưng những biện pháp đó không đầy đủ, chưa bền vững.
Bắt đầu từ năm 2010 và 2011 tất cả từ tiểu học đến THCS đều đưa môn KNS lồng ghép vào các môn học và các hoạt động ngoại khóa.
Chương trình này do Viện Khoa học Giáo dục VN chủ trì xây dựng. Bắt đầu từ tháng 12/2009 sẽ có chỉ đạo điểm để một số trường làm trước.
Đại biểu Lê Nguyên Hương (THPT Nguyễn Huệ): Bấy lâu nay chúng ta chỉ chú trọng đến trí dục, đến tỷ lệ tốt nghiệp, tỷ lệ thi đỗ vào đại học mà không quan tâm đến học sinh chăm, ngoan. Chương trình học tập hiện nay quá nặng, các nhà trường không có thời gian hợp lý để tổ chức giáo dục kỹ năng sống (KNS) và đạo đức.
Bà Đỗ Thị Hải, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Môi trường và Các vấn đề xã hội, thẳng thắn: Vấn đề lớn nhất là HSSV thiếu hụt KNS. Họ đang ở độ tuổi thay đổi về tâm sinh lý, đang nhận biết cuộc sống, và cũng đang định hướng cuộc sống. Tuổi này không có nhận thức rõ ràng, hay có hành động bột phát, dễ có hành vi lệch lạc. Vì vậy các em cần được hỗ trợ để có KNS.
Thông qua tư vấn cho các em, chúng tôi biết được các em bị tác động từ nhiều phía mất nhiều thời gian cho các việc vô bổ, không tập trung vào học tập; hoàn cảnh các gia đình hiện đại ngày càng phức tạp (ly hôn, bạo lực gia đình, thiếu sự quan tâm đến con cái...) khiến các em thiếu thời gian giao tiếp, hẫng hụt.
PV Tiền Phong đã trao đổi sâu hơn với bà Hảo về vấn đề KNS:
Bà đã đưa ra con số 95 phần trăm HSSV thiếu hụt kỹ năng sống. Xin bà nói rõ hơn về thực trạng này.
95 phần trăm số học sinh được phỏng vấn trong 1.043 HSSV tại 7 trường THPT và ĐH, CĐ đã nhận thức không đầy đủ KNS và đều đề nghị được giáo dục KNS. Tình trạng hành vi không chuẩn ở trẻ vị thành niên chính là thiếu hụt KNS .
Theo bà, giải pháp nào tốt nhất cho vấn đề này?
Giải pháp thì có nhiều nhưng tôi xin nhấn mạnh: giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh phải làm thế nào thu hút được sự tham gia của các cấp, các ngành; làm thế nào để toàn xã hội quan tâm công việc quan trọng này.
Cần đưa KNS thành một nội dung giáo dục trong nhà trường như là môn học bắt buộc chính khóa mới tăng cường khả năng tự giải quyết vấn đề đối với HS hiện nay. Để làm được nhà trường phải phối hợp với gia đình và xã hội, trong đó, nhà trường đóng vai trò quan trọng.
Khi Bộ đưa KNS vào chương trình giáo dục đạo đức có nên đi vào các tình huống cụ thể để giúp học sinh giải quyết các vấn đề nảy sinh trong cuộc sống hay chỉ khuyên những điều nên và không nên một cách chung chung?
Thời gian vừa qua chúng tôi có tổ chức nhiều lớp KNS, tổ chức CLB KNS vị thành niên, trong đó có giao lưu hai chiều, HSSV đã đặt ra rất nhiều câu hỏi, tình huống và giáo viên giúp giải quyết, chính vì vậy các vấn đề về KNS có tác dụng giáo dục rất lớn.
Kiến thức về KNS của giáo viên hiện nay có phải là một rào cản hay không thưa bà?
Kiến thức về KNS của giáo viên cũng là một rào cản. Vì vậy, ngoài việc xây dựng chương trình giáo dục KNS, ngành GD&ĐT cần phải đào tạo một đội ngũ giáo viên có trình độ để giải quyết vấn đề này.