Bộ xương của một người đàn ông từ thời kỳ đồ đá vừa được tìm thấy tại Chile
Đó là người đàn ông sống cách đây khoảng 5.000 năm và chết lúc khoảng 35 đến 45 tuổi. Các nhà khoa học tìm thấy bộ xương này trong một hố chôn cất hàng loạt ở vùng duyên hải Copaca gần sa mạc Atacama, và ngôi mộ chứa bốn cá thể: ba người lớn (hai nam và một nữ) và một trẻ em.
Các nhà nghiên cứu cho biết trong số tháng 4 năm 2022 trên Tạp chí Khoa học Khảo cổ học, người đàn ông này cao khoảng 1,6 mét, và hài cốt của anh ta có dấu hiệu của các bệnh thoái hóa và rối loạn trao đổi chất.
Xương để lộ dấu vết của bệnh thoái hóa khớp ở lưng và cả hai khuỷu tay; mặt sau hộp sọ của anh ta có bằng chứng về những vết thương đã được chữa lành do chấn thương do va chạm; răng và hàm bị hoen ố do cao răng, bệnh nha chu và áp xe; và các tổn thương trong hốc mắt ám chỉ tình trạng thiếu sắt do ăn phải một loại ký sinh trùng có ở động vật biển.
Các dấu vết khác trên xương cánh tay và xương chân cho biết các hoạt động lặp đi lặp lại liên quan đến đánh bắt cá, chẳng hạn như chèo thuyền, câu cá và ngồi xổm để thu hoạch động vật có vỏ. Các nhà nghiên cứu đề xuất, nếu người đó là một ngư dân, có lẽ anh ta đã chết do đuối nước.
Khi các đội pháp y kiểm tra các bộ xương hiện đại được tìm thấy mà không có bất kỳ mô mềm nào kèm theo, các chuyên gia có thể xác nhận đuối nước là nguyên nhân gây tử vong bằng cách tìm kiếm bên trong các bộ xương lớn để tìm loại tảo siêu nhỏ tinh vi, được gọi là tảo cát, sống trong môi trường nước và đất.
Các tác giả báo cáo khi một người chết đuối, nước hít vào có thể đi vào máu và đi khắp cơ thể sau khi phổi bị vỡ, thậm chí đến "hệ thống khép kín" của tủy xương qua các mao mạch. Qua đó, nhìn vào các loài tảo cát trong tủy xương có thể tiết lộ liệu người đó có ăn phải nước muối hay không. Tuy nhiên, phương pháp này chưa bao giờ được sử dụng để kiểm tra xương cổ.
Bản quét SEM của họ cho thấy một vi sinh vật đặc biệt. Mặc dù không có vật chất biển nào bám bên ngoài xương, nhưng kết quả quét cho thấy tủy chứa rất nhiều hóa thạch đại dương nhỏ bé, bao gồm tảo, trứng ký sinh và cấu trúc bọt biển bị vỡ gọi là spicules. Sự đa dạng của các sinh vật biển nằm sâu trong xương của người đàn ông này cho thấy rằng anh ta đã chết do chết đuối trong nước mặn.
Các nhà khoa học cho biết có thể nguyên nhân dẫn đến cái chết là một thảm họa tự nhiên, vì hồ sơ địa chất ở vùng duyên hải Chile lưu giữ bằng chứng về những cơn sóng thần mạnh mẽ có niên đại khoảng 5.000 năm trước. Nhưng với nhiều bằng chứng về bộ xương cho thấy người đó là một ngư dân, thì lời giải thích có nhiều khả năng hơn là anh ta đã chết trong một vụ tai nạn đánh cá.
Các nhà nghiên cứu giải thích rằng thiệt hại đối với bộ xương - thiếu khớp vai, đốt sống cổ được thay thế bằng vỏ sò và lồng ngực bị vỡ - có thể xảy ra khi sóng vỗ vào cơ thể người đàn ông chết đuối và sau đó dạt vào bờ biển.
Bằng cách mở rộng phạm vi của thử nghiệm tảo cát hiện đại để bao gồm nhiều lựa chọn hơn các sinh vật biển cực nhỏ trong quá trình tìm kiếm của chúng thông qua các khoang bên trong của xương thời tiền sử, đồng tác giả nghiên cứu James Goff , một giáo sư thỉnh giảng tại Trường Khoa học Đại dương và Trái đất thuộc Đại học Southampton ở Vương quốc Anh cho biết: “Điều này có thể giúp chúng ta hiểu thêm về cuộc sống khắc nghiệt ở ven biển vào những ngày tiền sử - và cách người dân ở đó bị ảnh hưởng bởi các sự kiện thảm khốc, giống như chúng ta ngày nay”.