Ôtô nhỏ chỉ 7.000 USD?
Theo đề xuất mới của Bộ Công thương, những chiếc xe sang dung tích trên 3.0 lít vẫn được lợi hàng nghìn USD dù bị tăng 10% thuế tiêu thụ đặc biệt, còn xe nhỏ, giá sẽ vô cùng rẻ khi giá vốn nhập vào sau thuế chỉ còn khoảng 7.000 USD. Đó là viễn cảnh cho thị trường ô tô trong 11 năm từ 2019-2030.
Cụ thể, sau nhiều lần sửa đổi, dự thảo mới nhất Quyết định của Thủ tướng về cơ chế chính sách thực hiện Chiến lược và Quy hoạch phát triển ngành công nghiệp ôtô đã được đưa ra lấy ý kiến để trình Thủ tướng trong tháng 5.
Liên quan đến thuế tiêu thụ đặc biệt, trong 12 dòng xe ô tô được liệt kê, Bộ Công Thương chỉ đề xuất duy nhất một dòng xe tăng mạnh thuế là xe trên 3.0 lít dưới 9 chỗ ngồi. So với mức thuế tiêu thụ đặc biệt hiện nay là 60%, mức thuế suất mới sẽ là 70%, chỉ tăng thêm 10%.
Một dòng xe giữ nguyên thuế tiêu thụ đặc biệt là xe 9 chỗ ngồi trở xuống có dung tích từ 2.0 - 3.0 lít với mức thuế là 50%.
Tất cả 10 dòng xe từ xe du lịch cỡ nhỏ đến các loại xe thân thiện môi trường, xe chuyên dùng, xe khách đều được giảm mạnh thuế tiêu thụ đặc biệt. Trong đó, xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống, dung tích dưới 2.0 lít sẽ giảm từ 45% hiện hành xuống 30%.
Thời gian áp dụng là theo lộ trình trong 11 năm, từ năm 2019-2030.
Bộ Công Thương cho rằng, việc điều chỉnh lại thuế tiêu thụ đặc biệt như trên là nhằm hỗ trợ cho việc phát triển các dòng xe ưu tiên theo đúng Chiến lược và Quy hoạch của Chính phủ, theo nguyên tắc dòng xe ưu tiên thì giảm thuế, xe không ưu tiên thì phải tăng thuế.
Nếu điều này xảy ra, thị trường ô tô du lịch cỡ nhỏ sẽ có tác động mạnh. Vì sau năm 2018, các loại xe này không chỉ hưởng lợi nhờ giảm sâu thuế tiêu thụ đặc biệt và còn được giảm thuế nhập khẩu về 0% nếu nhập từ các nước ASEAN.
Viện nghiên cứu chiến lược phát triển công nghiệp của Bộ Công Thương tính toán, năm 2014, giá trung bình nhập khẩu của một chiếc ôtô dưới 1.5 lít khoảng hơn 4.900 USD và giá trung bình của mẫu xe từ trên 1.5 lít đến 2.0 lít chỉ khoảng 16.360 USD/xe.
Tại thời điểm hiện nay, chiếc xe cỡ nhỏ dưới 1.5 lít, nếu nhập từ ASEAN, sau khi tính thuế nhập khẩu bằng 50%, thuế tiêu thụ đặc biệt áp mức 45% và cộng cả VAT 10%, giá vốn xe nhập khẩu, chưa bao gồm chi phí bán hàng tại thị trường nội địa, hoa hồng đại lý và lợi nhuận....sẽ chỉ khoảng 11.700 USD.
Sau năm 2018, nếu nhập những chiếc xe này thì mức thuế nhập khẩu là 0%, thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ còn 30% nên giá vốn trên sẽ chỉ còn hơn 7.000 USD, giảm tới hơn 4.700 USD.
Cùng đó, xe từ 1.5-2.0 lít nếu nhập từ ASEAN tại thời điểm hiện nay, giá vốn ô tô nhập khẩu phải là hơn 39.000 USD. Tuy nhiên, khi giảm thuế như trên từ năm 2018 trở đi, giá vốn xe nhập sẽ chỉ còn 23.400 USD, giảm tới 15.700 USD, giảm tới 40%.
Các mức giá trên chưa tính đến các khoản chi phí bán hàng, quảng cáo tiếp thị, hoa hồng đại lý và lợi nhuận của nhà nhập khẩu. Nếu cộng các khoản này và lợi nhuận bị đẩy cao thì giá thực tế bán ra sẽ có thể sẽ không giảm nhiều như vậy.
Song, một số mẫu xe nhập khẩu từ ASEAN như xe Yaris của Toyota với giá trên dưới 650 triệu đồng, hay xe Mirage và Attrage của Mitsubishi với giá từ 450-490 triệu đồng, chắc chắn sẽ có cơ hội rẻ đi rất nhiều.
Xe sang Âu - Mỹ cũng giảm theo
Tại Việt Nam, các loại xe siêu sang có giá trị lớn đều nhập từ các thị trường ngoài ASEAN như Mỹ, Đức... hiện đều chịu thuế nhập khẩu là 70%.
Các loại xe siêu sang có giá trị lớn đều nhập từ các thị trường ngoài ASEAN như Mỹ, Đức... hiện đều chịu thuế nhập khẩu là 70%.
Tuy nhiên, theo cam kết WTO, mức thuế nhập khẩu cho các loại xe chở người trên 2.5 lít từ năm 2019 trở đi sẽ là 52% và từ năm 2017, các loại xe 2 cầu phải giảm xuống chỉ còn 47%.
Vì vậy, từ năm 2019, việc thuế nhập khẩu giảm tới 18% trong khi, thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ tăng thêm 10%, giá các loại xe sang cũng hưởng lợi giảm đáng kể so với mức giá theo chính sách hiện nay.
Ước trung bình của Bộ Công Thương cho thấy, giá CIF mỗi chiếc xe này năm 2014 là 46.351 USD.
Với mức thuế nhập khẩu nếu tính ở mức 52% như trên, thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức 60% như hiện nay, cộng thêm 10% thuế VAT và chưa tính lợi nhuận, chi phí phân phối, giá xe sau 2018 sẽ chỉ còn gần 124.000 USD USD, giảm khoảng 14.900 USD.
Nếu tăng thuế tiêu thụ đặc biệt lên 70%, giá những chiếc xe này sau 2019 sẽ ở mức 131.700 USD, vẫn giảm tới hơn 7.200 USD/xe so với mức hiện nay.
Và tất nhiên, xe trên 3.0 lít, nếu nhập từ ASEAN hưởng thuế ưu đãi, giá xe sẽ giảm mạnh chỉ 83.000 USD, giảm tới 55.200 USD. Tính theo tiền Việt, mức giá xe sang sản xuất từ Thái Lan nhập về Việt Nam có thể giảm cả tỷ đồng.
Nhiều chuyên gia đánh giá, nếu việc điều chỉnh thuế tiêu thụ đặc biệt áp dụng được ngay trong giai đoạn trước năm 2018 và mức điều chỉnh phải mạnh thì mới có ý nghĩa tác động lớn vào ngành công nghiệp ô tô.
Sau năm 2018, việc tăng giảm thuế như trên, ở biên độ nhẹ, sẽ không đủ bù cho nguồn hụt thu ngân sách khi thuế nhập khẩu giảm và cũng không đủ khuyến khích tăng nội địa hoá.