Cây vừng còn gọi là cây mè, trong các vị thuốc người ta cũng quen gọi hạt vừng là hạt mè. Có hai loại, vừng đen và vừng trắng. Vừng đen bổ dưỡng và có nhiều dược tính hơn vừng trắng.
Tuổi già ho hen: Vừng 250g (rang), gừng sống 125g (ép lấy nước bỏ bã), dỉ đường, mật ong 125g (trộn đều nhau). Trộn vừng và nước gừng với nhau đánh đều, đem nấu một lần nữa. Sau khi nguội, trộn với dỉ đường và mật ong cho đều, bỏ vào lọ dùng dần. Ngày hai lần, mỗi lần một thìa canh. Uống với nước sôi vào sáng và tối.
Yếu sau khi ốm dậy, táo bón đau bụng chân tay yếu: Vừng đen rửa sạch, sẩy sạch, hong khô, rang chín, giã nhỏ, cho thêm mật ong đủ lượng quấy đều. Ngày ăn hai lần. Mỗi lần 10g. Dùng liên tục.
Chữa chứng đầy bụng: lấy một bát hạt vừng đen nấu cháo khi gần được cho vào một ít muối và một miếng vỏ quýt thái nhỏ, múc ra bát để nguội ăn rất công hiệu.
Chữa viêm đại tràng mãn tính: lấy hạt vừng đen sao cho bốc mùi thơm mới thôi. Mỗi lần dùng một thìa nhỏ với 1/3 thìa mật trộn đều uống. Ngày uống hai lần và uống liên tục 25-30 ngày thì khỏi.
Chưa chứng đau lưng: là do thận suy hoặc phong, hàn, thấp, phát tác gây ra chứng đau lưng thì lấy hạt vừng đen sao cháy tán thành bột. Mỗi lần dùng 10g pha với rượu, có thể trộn với mật hoặc nước gừng. Uống vài lần thì khỏi.
Huyết áp cao: Vừng đen, đậu xanh với lượng bằng nhau. Đem rang, nghiền bột. Mỗi ngày hai lần, mỗi lần 50g. Uống với nước.
Động mạch bị cứng, bệnh tim bị bọc mỡ: Vừng vàng, táo tầu có lượng bằng nhau. Đem vừng rang, giã nhỏ. Táo chín bóc bỏ vỏ và hạt. Đánh nhuyễn trộn với vừng thành viên hoàn. Mỗi ngày hai lần. Mỗi lần 6g, ăn liên tục.
Chữa bệnh rụng tóc và làm đen tóc: Nếu bị rụng tóc nhiều và tóc xơ xác thì lây một bát hạt vừng đen sao chín tán nát nhuyễn, cho thêm đường vào nầu uống. Tóc sẽ hết dụng và đen mượt.
Chữa đau răng: Chứng đau răng chủ yếu là do nóng trong người phát nhiệt gây ra, để chứa trị lấy một bát hạt vừng đen và một bát nước, sắc cho đến khi hai thứ còn khoảng một bát thì chia đều ra ngậm và súc miệng nhiều lần trong ngày. Chỉ sau khoảng 2-3 ngày sẽ khỏi.
Chữa tai tự nhiên bị điếc: Tự nhiên tai bị ù đi rồi điếc thì lấy dầu mè nhỏ vào tai vài giọt, ngày nhỏ 2-3 lần khi nào thấy tai nghe được thì ngừng.
Chữa trúng nắng ngất xỉu: Lấy 40g vừng đen sao gần cháy, để nguội, tán bột và cho uống, mỗi lần uống 12g, chiêu với nước mới mục (tân cấp thủy) rất công hiệu.
Chữa cổ họng sưng đau, nói khó, nuốt đau: Dùng dầu vừng, ngậm và nuốt từ từ, thường xuyên rất hiệu nghiệm.
Chữa tay chân sưng đau do lội nước quá lâu: Lấy hạt vừng sống giã nhuyễn, đắp vào nơi sưng đau vài lần là khỏi.
Chữa trúng nắng ngất xỉu: Lấy 40g vừng đen sao gần cháy, để nguội, tán bột và cho uống, mỗi lần uống 12g, chiêu với nước mới mục (tân cấp thủy) rất công hiệu (theo Nam dược thần hiệu).
Chữa ngộ độc nặng: Cho uống dầu vừng một bát, chất độc sẽ được nôn ra (theo Nam dược thần hiệu).
Chữa rết cắn: Lấy hạt vừng nhai nhuyễn đắp vào, chỉ chốc lát là hết sưng đau.