Nhật Bản tuyên bố tình trạng khẩn cấp về điện hạt nhân

> Toàn cảnh vụ động đất gây sóng thần tấn công Nhật Bản

Theo Cơ quan Địa chất Mỹ, trận động đất mạnh 8,9 độ Richter (Nhật Bản xác định là 8,8 độ Richter) xảy ra hồi 2h46 chiều (giờ địa phương) tại bờ biển phía đông của đảo Honshu, có tâm chấn ở độ sâu 24,4km và cách phía đông tỉnh Miyagi khoảng 130km.

Các cư dân ở nhiều cao ốc tại thủ đô Bắc Kinh và thành phố Thiên Tân của Trung Quốc cũng cảm nhận được trận động đất này.

Thiệt hại

Theo hãng tin Kyodo News (Nhật Bản) tính đến 0 giờ 15’ ngày 12-3, hơn 1.000 người chết, 544 người bị thương và hàng trăm người mất tích, tập trung ở các tỉnh Miyagi, Ibaraki, Tochigi, Fukushima và Chiba.

Tại một quận của thành phố Sendai thuộc tỉnh Miyagi, cảnh sát tìm thấy khoảng 200- 300 thi thể sau khi sóng thần quét qua. Chính quyền thành phố đã sơ tán khoảng 70.000 người.

Sau trận động đất và sóng thần, một số nhà máy điện hạt nhân, nhà máy lọc dầu phải đóng cửa. Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan tuyên bố tình trạng khẩn cấp về điện hạt nhân, sau khi tòa nhà chứa turbine của nhà máy điện hạt nhân Onagawa ở tỉnh Miyagi bốc cháy do tác động của trận động đất.

Tuy nhiên, không có rò rỉ phóng xạ, ông nói. Chánh Văn phòng nội các Nhật Bản, ông Yukio Edano, cho biết thêm, một số thiết bị làm mát tại nhà máy điện hạt nhân ở tỉnh Fukushima bị hỏng, không thể làm mát một lò phản ứng. Vì vậy, chính quyền địa phương kêu gọi gần 3.000 dân quanh nhà máy đi sơ tán.

Cty Hokuriku Electric nói rằng, cả 3 lò phản ứng tại nhà máy điện hạt nhân Onagawa của hãng này ở miền bắc tự động đóng cửa sau trận động đất, nhưng không có rò rỉ hạt nhân.

Tập đoàn dầu mỏ và năng lượng JX Nippon ngừng hoạt động của 3 nhà máy lọc dầu tại thành phố Sendai, Kashima và Negishi. Hãng J-Power cũng ngừng hoạt động nhà máy nhiệt điện Isogo ở thành phố Yokohama.

Nhà máy lọc dầu Chiba của Cty Cosmo Oil và nhà máy thép của JFE Holdings xảy ra cháy lớn. Hãng điện tử Sony phải đóng cửa 6 nhà máy. Ngân hàng Nhật Bản, đơn vị đang vật lộn với nhiệm vụ thúc đẩy nền kinh tế Nhật Bản, nói rằng, sẽ làm hết sức để bảo đảm sự ổn định của thị trường tài chính, sau khi giá đồng yen và cổ phiếu nước này giảm mạnh sau thảm họa.

“Có nhiều nhà máy bán dẫn và xe hơi ở miền bắc Nhật Bản, nên sẽ có một số tác động kinh tế do các nhà máy bị thiệt hại”, Yasuo Yamamoto, chuyên gia kinh tế cao cấp của Viện nghiên cứu Mizuho ở Tokyo, nói.

Một số sân bay, trong đó có sân bay Narita ở thủ đô Tokyo và sân bay Sendai phải đóng cửa, trong khi dịch vụ đường sắt tạm ngưng. Khoảng 13.000 người bị kẹt tại sân bay Narita ở tỉnh Chiba và 10.000 người tại sân bay Haneda ở Tokyo vì 711 chuyến bay nội địa và một số chuyến bay quốc tế bị hủy sau trận động đất. Ở Tokyo và vùng phụ cận, 4 triệu hộ mất điện.

Đêm 11-3, con sóng đầu tiên của đợt sóng thần lan tới 2 đảo Kauai và Oahu thuộc quần đảo Hawaii (Mỹ), nhưng không gây ra thiệt hại về người và tài sản. Chính quyền Hawaii giục người trong vùng nguy hiểm sơ tán ngay lập tức.

Ứng phó

Nhật Bản, Nga, Canada, Quần đảo Mariana bắc (Mỹ), Trung Quốc, Guam (Mỹ) và Đảo Wake (Mỹ) đã phát cảnh báo sóng thần. Philippines, Cộng hòa Quần đảo Marshall, Belau (Đức), Quần đảo Midway (Mỹ), Pohnpei, Chuuk và Kosrae (Liên bang Micronesia), Indonesia, Papua New Guinea, Cộng hòa Nauru, Đảo Johnston (Mỹ), đảo quốc Solomon, Cộng hòa Kiribati... theo dõi sát sao diễn biến của sóng thần vì chúng có nguy cơ lan tới những nơi này.

Theo Kevin McCue, nhà địa chấn học công tác tại Trường Đại học Central Queensland (Úc), Nhật Bản trải qua 8 trận động đất mạnh trên 8 độ Richter từ năm 1891, trong đó trận động đất 7,9 độ Richter năm 1923 giết chết 147.000 người.

“Với trận động đất 8,9 độ Richter hôm nay, nhiều người sẽ mất mạng và thiệt hại rất nặng nề. May mắn là Tokyo xa hơn về phía bắc so với trận động đất Kanto năm 1923, nên thiệt hại ở Tokyo có khả năng ít hơn nhiều”, ông nhận định.

Sau khi động đất xảy ra, tất cả thành viên nội các Nhật Bản được triệu tập tới văn phòng thủ tướng và một đội quản lý khủng hoảng được thành lập. Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan tuyên bố, chính phủ sẽ thành lập lực lượng đặc nhiệm để xử lý tác động của trận động đất. Ông kêu gọi người dân bình tĩnh và liên tục cập nhật thông tin về trận động đất.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản gửi 8.000 lính và 8 máy bay chiến đấu tới kiểm tra thiệt hại ở những khu vực bị thiệt hại nặng nhất, đồng thời đề nghị quân Mỹ đồn trú ở Nhật Bản hợp tác. Cảnh sát Nhật Bản triển khai 900 nhân viên cứu hộ tới khu vực bị động đất ở vùng đông bắc, Chánh văn phòng nội các Nhật Bản, ông Yukio Edano, nói.

Thái An tổng hợp