Người nổi tiếng và chuyện đóng thuế

TP - Chủ nhân của phát ngôn ngạo nghễ: “Tôi không cần lấy đại gia, bởi vì tôi đã là đại gia của chính mình” mất hút khỏi làng giải trí Trung Hoa làm dấy lên nghi án cô đã bị bắt vì trốn thuế. Nếu nghi án là sự thật cũng không có gì quá ngỡ ngàng. Bởi trước cô, minh tinh lừng danh Lưu Hiểu Khánh cũng từng bị tù 422 ngày vì tội trốn thuế.
Phạm Băng Băng lao đao vì scandal trốn thuế.

Bởi vì chuyện nghệ sỹ bị bắt vì tội trốn thuế chưa từng xảy ra ở ta, nên một số khán giả Việt đặt câu hỏi ngu ngơ trước scandal của Phạm Băng Băng: Cô ấy có thiếu tiền đâu mà trốn thuế làm gì? Có người còn lí giải “hạn” này của Phạm Băng Băng chẳng qua vì “trời xanh quen thói má hồng đánh ghen”… Chắc nhan sắc như hoa cùng phong thái kiêu sa của họ Phạm đã “đốn tim” khán giả ta đến mức họ không để ý đến các hợp đồng “ma”, hợp đồng “âm dương” khiến cô lao đao. 

Câu chuyện người nổi tiếng khốn đốn vì trốn thuế không lạ. Ở thể thao, năm 2016 siêu sao Lionel Messi và cha bị tòa án Tây Ban Nha kết án lần lượt 21 tháng tù và 15 tháng tù vì tội trốn 4,1 triệu euro tiền thuế từ năm 2007 đến năm 2009. Nhưng anh đã chấp nhận đóng phạt để mua sự yên ổn. Hay nữ ca sỹ Colombia Shakira cũng bị buộc tội trốn thuế, nộp phạt gần 25 triệu USD…

Ở ta chưa từng có  một ngôi sao nào bị bắt hoặc ồn ào vì trốn thuế, phải chăng nghệ sỹ ở ta tuân thủ nghiêm túc nghĩa vụ đóng thuế? “Hợp đồng ma” hay “hợp đồng âm dương” trong scandal của Phạm Băng Băng, cũng chẳng qua là hình thức “cat- xê một đàng, hợp đồng một nẻo” được nhắc đến không ít ở ta.

Trong làng văn nghệ Việt, đời sống vật chất của một số nghệ sỹ còn gặp nhiều khó khăn. Thí dụ mới đây Mạc Can chia sẻ chuyện đời trên báo, ông nói mình nghèo đến độ máy tính hỏng cũng không có nổi 300 ngàn đồng để sửa. Trong khi đó, tên tuổi của Mạc Can quen thuộc với nhiều khán giả, không chỉ trong lĩnh vực phim ảnh mà cả trong lĩnh vực viết văn… Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, soi làng giải trí của ta, kiếm những nghệ sỹ tên tuổi chật vật với đời sống áo cơm có khi còn khó hơn  kiếm những nghệ sỹ (có vẻ như) đời sống dư dả, ăn nên làm ra. Cứ căn cứ vào tần suất các ngôi sao từ lớn đến bé tích cực với công cuộc khoe nhà, khoe xe, khoe hàng hiệu… mới hiểu vì sao nhiều bạn trẻ chỉ ao ước trở thành diễn viên, ca sỹ.  Tất nhiên, một số nghệ sỹ trẻ có đời sống sung túc không dại gì khẳng định, tất cả tài sản họ có được đều do lao động nghệ thuật, có người nói, họ kiếm được nhờ kinh doanh, có người tự hào công khai được bạn trai giúp đỡ hoặc tặng quà xa xỉ. (Một mỹ nhân  vừa giành ngôi hoa hậu khi “đem chuông đi đánh xứ người” từng khiến nhiều người lác mắt khi khoe được bạn trai tặng nhẫn kim cương trị giá tới 1,3 tỷ đồng). Nhưng cũng có không ít nghệ sỹ thẳng thắn khoe: Tài sản kiếm được hoàn toàn nhờ hoạt động nghệ thuật. Có ca sỹ trẻ tiết lộ mua được nhà, xe tiền tỷ nhờ hát bolero chẳng hạn. Không riêng gì ca sỹ, đến nhạc sỹ trẻ bây giờ cũng có cuộc sống linh đình hơn xưa. Mới đây, nhạc sỹ Nguyễn Hồng Thuận đã chia sẻ cởi mở vấn đề thu nhập trên một tờ báo điện tử: “… Cát-xê cho một nam ca sỹ trẻ đang hot hiện tại lên đến nửa tỷ đồng một show, vậy nên các nhạc sỹ thế hệ 8x-9x cũng cập nhật và không còn “ngây thơ” như các bậc đàn anh nữa”. Theo bài báo này, cát-xê của Nguyễn Hồng Thuận thuộc hàng top nhạc sỹ Việt hiện nay, mỗi sản phẩm âm nhạc do anh thực hiện cho ca sỹ có giá không dưới 5.000 USD. Còn ca khúc quảng cáo cho nhãn hàng lên đến 10.000 USD. Ngoài ra, nhạc sỹ còn có nguồn thu từ trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc. Thu nhập từ nhạc mỗi năm của anh lên đến con số vài tỷ (đồng). Tuy nhiên, con số này chắc cũng  không thấm  gì so với thu nhập của các danh hài hay những ông hoàng, bà chúa trong làng ca nhạc ở ta.

Minh Hằng có  năm vượt mặt “đàn anh, đàn chị” về thu nhập.

Khán giả khi đọc những thông tin về cát- xê của nghệ sỹ hay chiêm ngưỡng những bức ảnh chứng tỏ độ giàu có, xa hoa của “sao”, thường chỉ bình một câu “muôn năm cũ”: “Giàu thế, sao không làm từ thiện?”. (Mà làm từ thiện là một hành động tự nguyện, xuất phát từ tâm nên chẳng ai ép buộc hay can thiệp được vào quyết định của nghệ sỹ). Trong khi, câu hỏi đáng hỏi, thì không mấy khán giả đụng đến: Nghệ sỹ A, B, C… cát-xê cao thế, không biết tình hình đóng thuế thế nào? Năm 2012, không ít người đã lăn tăn khi thông tin thu nhập của một số ngôi sao lớn được công khai một cách khá khiêm tốn: Mỹ Tâm - 1,5 tỷ đồng/năm; Đàm Vĩnh Hưng- 1,4 tỷ đồng/năm, Thu Minh- 1 tỷ đồng… người dẫn đầu lại là ca sỹ, diễn viên Minh Hằng, với mức 2,35 tỷ đồng/ năm.

Từ scandal chấn động của Phạm Băng Băng có lẽ không ít khán giả ta mới ngộ ra một điều: Nghệ sỹ Việt trông thế mà sướng, ít nhất trong câu chuyện liên quan thuế thu nhập. Thí dụ, tháng 3 năm 2017, một số trang báo đưa tin: 12 nghệ sỹ bị truy thu gần 7 tỷ đồng tiền thuế. Có người bình luận: “Chà! Rất “tò mò” xem ai nhỉ?”. Một bộ phận khán giả cho rằng: “Tại sao giải thưởng này, liveshow nọ, khoe mua hàng hiệu, nhận cát- xê khủng thì rần rần đăng tên lên đủ báo. Còn tiền thuế và đặc biệt nợ thuế thì giấu tên”.