Những ngày này, người dân xã Quỳnh Thuận, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An đang tất bật lao động để làm ra những hạt muối tinh khiết, trước khi vào mùa mưa bão.
Ông Đào Văn Hồng (SN 1965, trú xóm 4, xã Quỳnh Thuận) cho hay, nghề muối phụ thuộc nhiều vào thời tiết, thấp thỏm canh nắng, canh mưa, túc trực ngoài ruộng. “Được mùa cũng nhờ ông trời, thất bát cũng tại ông trời. Có những năm, mới thu hoạch được vài đợt thì mưa như trút nước, bà con diêm dân chỉ biết ngậm ngùi đứng nhìn”, ông Hồng tâm sự.
Để làm ra được một mẻ muối phải trải qua nhiều công đoạn. Bắt đầu từ việc chuẩn bị ruộng, đầm đất, lấy nước mặn vào ruộng, phơi cát, ngâm cát, đến lắng lọc nước rồi múc đưa lên ô nại phơi. Đến chiều, nước biển bốc hơi để lại những hạt muối tinh khiết trên nền bê tông, người dân sẽ dùng các dụng cụ tự chế để thu hoạch muối rồi chở về nhà kho.
“Nghề muối vất vả lắm. Nếu chăm chỉ, nghề này cũng giúp diêm dân có thêm đồng ra đồng vào, tuy không dư dả nhưng cũng đủ để trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, đặc thù của nghề là làm giữa trời nắng. Nắng càng to, càng gắt, dân chúng tôi càng mừng, hạt muối làm ra cũng vì thế mà đẹp, mặn mòi và trắng tinh khôi”, bà Nguyễn Thị Lương (SN 1970) chia sẻ.
Thu nhập thấp nhưng hiện người làm muối tại xã Quỳnh Thuận còn phải đối mặt với nhiều khó khăn khác trong sản xuất như nước biển ngày càng bị ngọt hóa và chất đất cũng bị thoái hóa, khó sản xuất ra muối đạt chất lượng, năng suất cao như trước đây.
Để tránh nắng, diêm dân phải trùm kín người
Muối kết tinh, thời điểm này, diêm dân hối hả bắt tay vào công đoạn thu hoạch.
Từng ô muối trắng tinh như những "hạt ngọc".
Theo nhiều diêm dân, giá muối nhiều năm nay vẫn chưa thoát khỏi sự phập phù, lên xuống. Điệp khúc được mùa mất giá, được giá mất mùa vẫn cứ luẩn quẩn.
Với hơn 600ha làm muối, Quỳnh Lưu là địa phương có diện tích làm muối lớn nhất tỉnh Nghệ An, mỗi năm cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh gần 50.000 tấn muối.
Để nâng cao hiệu quả trong sản xuất muối, UBND tỉnh Nghệ An đã có nhiều chính sách hỗ trợ diêm dân như cải tiến chắt lọc, hỗ trợ bạt ni lông để thay đổi phương thức từ sản xuất muối phơi cát truyền thống sang sản xuất muối phơi bạt... Mặc dù đã có nhiều chính sách hỗ trợ từ sản xuất, chế biến nhưng nghề sản xuất muối truyền thống đang đứng trước nguy cơ mất dần lao động.