Ngày 9/7, tại TPHCM, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội thảo “Phát triển bền vững nguồn năng lượng tái tạo nối lưới và Điện mặt trời mái nhà”.
Tại hội thảo, báo cáo của đại diện EVN cho biết trong giai đoạn từ năm 2021 – 2025, khả năng thiếu điện tại các tỉnh phía Nam sẽ tăng cao. Cụ thể: Mức thiếu hụt điện năng ở phía Nam sẽ tăng từ 3,7 tỷ kWh (năm 2021) lên gần 10 tỷ kWh (năm 2022) và khoảng 12 tỷ kWh (2023).
Trong 2 năm 2019 – 2020, để giải quyết tình trạng thiếu điện, EVN đã huy động nguồn nhiệt điện chạy dầu chi phí đắt đỏ với sản lượng tương ứng khoảng 1,7 tỷ kWh vào năm 2019 và dự kiến lên đến 5,2 tỷ kWh năm 2020.
Theo Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng, những năm qua và giai đoạn sau 2020 đến 2030, nhu cầu tiêu thụ năng lượng điện tăng trưởng cao (từ 7,5-8%/năm), gây nhiều khó khăn, thách thức cho hệ thống điện, đặc biệt là trong bối cảnh đã khai thác hết các nguồn năng lượng sơ cấp như thủy điện.
Nguồn nhiên liệu than, khí cũng đang gặp khó khăn, phải nhập khẩu. Bên cạnh đó nhiều dự án nhiệt điện than theo Quy hoạch điện VII chậm tiến độ. Hiện nay, tổng công suất nguồn điện của Việt Nam đạt khoảng 55.000 MW. Nếu tính cả các nguồn dự kiến đưa vào vận hành trong năm 2020 khoảng 4.300 MW, bao gồm cả nguồn năng lượng tái tạo (NLTT) thì công suất mới đạt gần 60.000 MW.
Tuy nhiên theo Quy hoạch điện VII điều chỉnh đến năm 2025, công suất nguồn điện của hệ thống phải đạt 90.000 MW. Như vậy, trong giai đoạn 2021-2025, mỗi năm Việt Nam cần bổ sung thêm 5.000 MW các loại.
“Trong bối như vậy, việc tận dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên vô tận, đăc biệt là gió và mặt trời để sản xuất điện phục vụ phát triển kinh tế xã hội, giảm áp lực cho hệ thống điện quốc gia và nhiều lợi ích khác…là một trong những xu hướng và giải pháp quan trọng hiện nay”, ông Vượng nhận xét.
Theo lãnh đạo Bộ Công Thương, Chính phủ đã có nhiều cơ chế khuyến khích phát triển điện mặt trời, thu hút được nhiều nhà đầu tư tư nhân tham gia phát triển nguồn điện NLTT. Tuy nhiên, đến thời điểm này, cả nước đã thu hút được 4.500 MW nối lưới. Người dân lắp đặt được khoảng 500 MW điện mặt trời mái nhà. Các dự án NLTT với tổng công suất gần 3.000 MW điện mặt trời và 2.000 MW điện gió đang thi công, dự kiến vận hành cuối năm nay và năm 2021.
Tuy nhiên, ông Hoàng Quốc Vượng cũng cho biết sự phát triển nhanh chóng, mạnh mẽ của NLTT thời gian qua cũng còn gặp một số hạn chế nhất định. Hạ tầng lưới điện truyền tải đã không theo kịp tiến độ của các dự án NLTT, dẫn đến các dự án điện gió, điện mặt trời quy mô nối lưới ở một số địa phương như Ninh Thuận, Bình Thuận đã không giải toả hết 100% công suất ở một số thời điểm nhất định.
Đối với điện mặt trời áp mái, dù rất tiềm năng và dễ làm nhưng chi phí đầu tư ban đầu còn khá cao, chưa có sự tham gia hỗ trợ mạnh mẽ từ các tổ chức tài chính… gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp muốn đầu tư.