Theo cáo trạng, ngày 18/7/2022, Điệp thuê 4 đối tượng là lao động tự do trú tại các tỉnh Vĩnh Phúc, Hà Giang, Tuyên Quang, Cao Bằng đem máy xúc đến khai thác vàng trái phép tại thửa đất số 41, tờ bản đồ 02 ở bên bờ sông Năng do cộng đồng dân cư xóm Cáng Lò, xã Phan Thanh, huyện Nguyên Bình, Cao Bằng quản lý. Khi các đối tượng đang tiến hành đào 300 m3 đất, đá để đào lấy vàng thì bị lực lượng chức năng địa phương phát hiện, ngăn chặn.
Hành vi của Trần Duy Điệp đã phạm tội vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên tại điểm đ, Khoản 1, Điều 227 Bộ luật Hình sự năm 2015. Hội đồng xét xử cho biết, ngoài bị cáo Trần Duy Điệp lĩnh án tù, các đối tượng được Điệp thuê không biết việc khai thác có giấy phép hay không và cũng chưa có tiền án, tiền sự nên bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 36/2020/NĐ-CP của Chính phủ.