Tự ban phát đất rừng
Theo Kết luận thanh tra số 26/KL-TTr ngày 8/2/2018 của Thanh tra tỉnh Đắk Nông: Vào năm 2001, gia đình ông Trần Đình Mạnh (lúc đó làm Phó chủ tịch UBND huyện Đắk R’lấp, tỉnh Đắk Lắk cũ) đã trồng hơn 11ha keo lá tràm và 4ha cao su tại thôn 4, xã Đắk R’tih (huyện Đắk R’lấp), trên diện tích đất rừng của Lâm trường Quảng Tân giao về cho địa phương quản lý vào năm 1998. Sau khi bị thanh tra phát hiện sử dụng đất trái quy định, năm 2006 UBND huyện Đắk R’lấp đã làm hợp đồng cho bà Trương Thị Thoại- vợ ông Trần Đình Mạnh thuê đất với thời hạn 50 năm, từ 2006 - 2056.
Sau khi huyện Tuy Đức tách ra từ huyện Đắk R’lấp vào năm 2007, ông Trần Đình Mạnh được điều về làm Chủ tịch UBND huyện này. Ngay lập tức, UBND huyện Tuy Đức cấp sổ đỏ đất nông nghiệp trên diện tích hơn 15,7ha đất rừng mà bà Thoại làm hợp đồng thuê với huyện, rồi bà Thoại thuê người trồng cao su và các loại cây khác. Đến năm 2011, đột ngột bà Thoại làm đơn xin trả diện tích đất thuê này, và huyện đã ra quyết định thu hồi đất giao cho bà Thoại.
Đầu năm 2012, ông Đinh Văn Anh (ở thôn 1, xã Quảng Tân, huyện Tuy Đức) được huyện Tuy Đức cấp 4 sổ đỏ đối với diện tích hơn 15,7ha đất rừng ở thôn 4, xã Đắk R’títh (trùng với diện tích đất trước đó huyện Tuy Đức giao cho bà Thoại thuê) và kê khai nguồn gốc đất khai hoang từ năm 1998. Vào tháng 8/2012, bỗng nhiên ông Anh lại chuyển nhượng lại diện tích nói trên cho bà Thoại với giá 800 triệu đồng. Theo một cán bộ huyện Tuy Đức, ông Anh là người thân của gia đình bà Thoại và kiểu chuyển nhượng này nhằm mục đích hợp thức hóa việc biến hơn 15,7ha “đất công” thành “đất tư” .
Cũng theo kết luận thanh tra, việc UBND huyện Tuy Đức cấp sổ đỏ cho ông Anh trên diện tích hơn 15,7ha tại thôn 4, xã Đắk R’tih là không đúng quy định pháp luật với các dẫn chứng: Cấp sổ đỏ trên đất có nguồn gốc đất Nhà nước quản lý, cho bà Thoại thuê; kê khai không đúng nguồn gốc đất, thời điểm kê khai vẫn còn sổ đỏ cấp cho bà Thoại; thuộc trường hợp Nhà nước không công nhận quyền sử dụng đất.
Con đường bê tông dẫn vào đất nhà ông Trần Ðình Mạnh
Vì thế, Thanh tra tỉnh Đắk Nông đã đề nghị kỷ luật các cán bộ trong thời điểm năm 2012 gồm: Nguyễn Thành Tuân (Chủ tịch UBND xã), Trần Trọng Đại (công chức địa chính xã Đắk R’tih) về trách nhiệm ghi ý kiến xác nhận đủ điều kiện cấp sổ đỏ; Nguyễn Thành Trí (Phó giám đốc) và Nguyễn Thành An (cán bộ Văn phòng Đăng kí quyền sử dụng đất huyện Tuy Đức) về trách nhiệm xem xét hồ sơ; Phạm Ngọc Kha (Trưởng phòng TN&MT huyện Tuy Đức) về trách nhiệm thẩm tra, xác minh, trình UBND huyện cấp sổ đỏ. Hiện các cán bộ này đã bị Công an tỉnh Đắk Nông khởi tố bị can để điều tra về hành vi vi phạm các quy định trong quản lý đất đai.
Thanh tra tỉnh Đắk Nông cũng xác định, ông Lê Văn Quang (Phó chủ tịch UBND huyện) có trách nhiệm trong việc ký cấp sổ đỏ cho ông Đinh Văn Anh; ông Trần Đình Mạnh (Chủ tịch UBND huyện Tuy Đức thời điểm năm 2012) có trách nhiệm của người đứng đầu và trách nhiệm liên quan đến việc bà Trương Thị Thoại (vợ ông Mạnh) nhận chuyển nhượng, đứng tên trong sổ đỏ không đúng quy định đối với hơn 15,7ha có nguồn gốc đất rừng nói trên. Hiện ông Quang và ông Mạnh đã bị Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Đắk Nông xử lý kỷ luật về mặt Đảng.
Làm đường nông thôn mới vào đất Chủ tịch
Ngoài sai phạm nói trên, năm 2013 UBND huyện Tuy Đức còn dùng hơn 6,7 tỷ đồng ngân sách Nhà nước để làm con đường bê tông theo hình thức đầu tư nông thôn mới, dài hơn 3km, từ trung tâm xã Đắk R’tih đi vào mảnh đất đã hợp thức hóa việc cấp sổ đỏ đất rừng cho gia đình ông Mạnh tại thôn 4, xã Đắk R’tih. Theo quan sát của phóng viên, hai bên con đường bê tông đi vào đất nhà ông Mạnh chỉ có thưa thớt mấy căn nhà. Trong khi đó, con đường được “bẻ cong mềm mại” để đi ngay trước mặt và kết thúc ngay cuối mảnh đất nhà ông Mạnh.
Theo Thanh tra tỉnh Đắk Nông, việc thi công con đường này có nhiều sai phạm trong việc công bố mức hỗ trợ của Nhà nước và mức đóng góp của người dân trong khu vực; chưa xác định quy mô kỹ thuật công trình; dự toán sai định mức hơn 42 triệu đồng; thi công thiếu khối lượng so với thiết kế hơn 120 triệu đồng… Trách nhiệm về chủ trương đầu tư thuộc về ông Trần Đình Mạnh - Chủ tịch UBND huyện, trách nhiệm tham mưu thuộc ông Trần Viết Cự (Trưởng phòng Tài chính - Kế hoạch huyện) và trách nhiệm chủ đầu tư thuộc ông Nguyễn Thành Tuân (Chủ tịch UBND xã Đắk R’tih thời kỳ năm 2012 - 2013).
Tháng 5/2018, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy Ðắk Nông đã kết luận: Ông Trần Ðình Mạnh (Phó bí thư Huyện ủy, chủ tịch UBND huyện Tuy Ðức hai nhiệm kỳ từ 2008-2015) đã thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát và để nhiều cán bộ cấp phó, cấp dưới của mình vi phạm trong lĩnh vực quản lý đất đai. Ngoài ra, ông Mạnh cũng để cho cán bộ cấp dưới làm sai trong việc hợp thức hóa hồ sơ để vợ mình nhận chuyển nhượng từ người khác và được cấp 4 sổ đỏ diện tích 15,7 ha đất mà gia đình ông đang thuê của Nhà nước.