“Chuồng trâu” đào tiền ảo mọc khắp nơi
Để tiếp cận giới đào tiền ảo chuyên nghiệp, chúng tôi phải thông qua anh Tình, một thợ đào bitcoin và là người chuyên cung cấp, lắp đặt máy đào tại TP.HCM. Anh Tình cho hay tiền ảo là một loại tiền kỹ thuật số. Hiện nay các nhà đầu tư tìm lợi nhuận với tiền ảo qua nhiều hình thức như lướt sóng, đầu tư ủy thác, mua đi bán lại thông qua sàn giao dịch hoặc đầu tư mua trâu cày - sử dụng các máy tính có cấu hình mạnh hoặc các máy đào chuyên dụng chạy phần mềm đào.
Trong đó, xu hướng đầu tư trâu cày đào các loại tiền ảo như bitcoin, linecoin (máy xử lý dữ liệu tự động khai thác tiền ảo trên mạng)... đang gia tăng đột biến. Cụ thể muốn kiếm được tiền ảo, nhất là bitcoin phải có máy chủ cấu hình cực mạnh, sau đó tiến hành cài đặt phần mềm vào máy chủ, máy chủ được kết nối thông qua phần mềm quản lý. Các thợ đào sẽ nhận được số tiền ảo phù hợp với công sức đào khi giải các thuật toán.
Máy chủ còn được gọi là trâu cày và một “chuồng trâu” có rất nhiều máy chủ hoạt động. Thông thường một “chuồng trâu” cỡ nhỏ có thể chứa khoảng 100 máy, cỡ lớn trên 1.000 máy chủ, thậm chí nhiều hơn.
““Chuồng trâu” đào tiền ảo đang mọc lên khắp nơi ngay tại nhà dân, trong tiệm Internet và thậm chí thuê kho để làm “chuồng trâu” ngay trong khu công nghiệp. Chính vì vậy các máy đào giờ tăng giá chóng mặt, không đủ hàng cung cấp” - anh Tình nói.
Máy đào tiền ảo tăng chóng mặt do nhiều người đang đổ xô đầu tư vào đồng tiền này. Trong ảnh: Máy đào tiền ảo tại một chuồng ở TP.HCM. Ảnh: QH
Để dễ hình dung, anh Tình dẫn chúng tôi đi theo để lắp đặt máy đào tiền ảo tại một kho hàng hóa nằm trong một khu công nghiệp gần quốc lộ 1A, TP.HCM. Để được vào “chuồng trâu” này, tất cả đồ nghề, vật dụng chúng tôi mang theo đều bị bảo vệ ở đây kiểm tra.
Theo quan sát, “chuồng trâu” này có diện tích khoảng 100 m², có khả năng chứa được khoảng 1.000 máy đào tiền ảo nhưng hiện tại mới lắp đặt khoảng 500 máy, phần còn lại đang được tiếp tục thi công.
Việc lắp đặt các máy đào cũng khá đơn giản, tương tự như lắp đặt máy tính để bàn. Nhiều máy đào chỉ cần kết nối với một màn hình máy tính, sau khi cài đặt phần mềm thì máy hoạt động, trong vòng 24 giờ tiền mã hóa được đào sẽ chảy về ví điện tử của thợ đào. Mỗi “chuồng trâu” thông thường chỉ cần một người quản lý, giám sát.
“Đây là chuồng cho thuê chỗ trâu cày của ông M. một đại gia trong giới đào tiền ảo. Việc cho thuê chỗ đặt máy đào lợi nhuận cao hơn nhiều so với đầu tư làm chỗ cho thuê ô tô. Bởi giá thuê chỗ để lắp mỗi trâu cày bitcoin lên đến 2,5 triệu đồng/tháng” - anh Tình tiết lộ.
Lắp xong năm dàn máy tại “chuồng trâu” trên, chúng tôi tiếp tục theo anh Tình đi bảo trì cho một “chuồng trâu” tại nhà một thợ đào có tiếng ở quận Tân Phú, TP.HCM.
Hai tầng lầu của căn nhà này được sử dụng làm “chuồng trâu” với khoảng 200 máy đào, giá trị đầu tư khoảng 6-7 tỉ đồng. Chuồng này được lắp đặt điều hòa và hệ thống cách âm do sức nóng và tiếng ồn từ máy đào rất lớn.
Anh Tiến Dũng, một thợ đào tiền ảo, tiết lộ thêm hiện nay tại TP.HCM rất nhiều người chi hàng tỉ, thậm chí cả chục tỉ đồng để tậu trâu làm chuồng đào tiền ảo. Không chỉ thợ đào chuyên nghiệp đầu tư xây chuồng mà còn nở rộ dịch vụ cho thuê chuồng, thuê người chăm sóc máy đào.
Sốt máy đào tiền ảo
Theo số liệu thống kê từ cơ quan chức năng, tính đến trung tuần tháng 12-2017 đã có hơn 7.000 máy đào bitcoin, litecoin được làm thủ tục nhập khẩu hải quan. Trong đó chỉ tính riêng trong gần hai tháng cuối năm 2017 đã có hơn 5.000 máy đào tiền ảo được nhập về cho thấy nhu cầu đột biến của thị trường.
“Bước sang năm 2018, các lô hàng nhập khẩu máy đào các đồng tiền mã hóa bitcoin vẫn làm thủ tục thông quan bình thường. Vì hiện nay mặt hàng máy xử lý dữ liệu tự động giải mã bitcoin, litecoin không liên quan đến việc sử dụng tiền ảo dưới góc độ là phương tiện thanh toán và không thuộc danh mục hàng hóa cấm nhập khẩu theo quy định của Nhà nước” - ông Nguyễn Thanh Tuyền, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chuyển phát nhanh - Cục Hải quan TP.HCM, cho biết thêm.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, máy đào tiền ảo chủ yếu nhập khẩu từ Trung Quốc. Giá trị thực mỗi máy đào nhập khẩu về Việt Nam chỉ khoảng 20-25 triệu đồng nhưng bán ra thị trường vào thời gian đầu năm 2016 đã lên 35-40 triệu đồng/máy. Đến giữa năm 2017 khi giá trị đồng bitcoin tăng mạnh đẩy giá máy đào tăng lên 45-60 triệu đồng/máy và hiện tại dù giá đồng bitcoin giảm nhưng giá máy đào vẫn tăng lên 80-90 triệu đồng/máy.
“Nhiều người Việt đang điên đảo vì tiền ảo, giá máy đào cũng tăng nóng theo. Mỗi ngày một giá, dao động tăng 10-20 triệu đồng/máy là chuyện bình thường vì nguồn cung không nhiều” - anh Tình nói.
Tuy nhiên, nhiều người đầu tư mua trâu khi chưa hiểu rõ về tiền ảo, máy hư hỏng cũng như quá trình đào phức tạp nên thường chỉ sử dụng được vài tháng. Hơn nữa, ngoài phí đầu tư ban đầu cao, máy tiêu thụ tiền điện khá lớn. Anh Thành Nguyễn đang sở hữu ba máy đào bitcoin ở TP.HCM cho hay mỗi tháng anh phải trả tiền điện 1,7-2 triệu đồng/máy. Đó là chưa kể tiền thuê chỗ đặt máy, tiền thuê nhân công chăm sóc máy...
“Nói chung mỗi tháng trừ đi các chi phí mỗi máy đào kiếm về cho tôi khoảng 4-5 triệu đồng. Tôi có ba máy, mỗi tháng thu nhập 12-15 triệu đồng. Hiện nay các thợ đào ít gặp rủi ro như mất tài khoản nếu sập sàn giao dịch” - anh Nguyễn nói.
Ngược lại, Ngân hàng Nhà nước và nhiều chuyên gia đã nhiều lần cảnh báo. Đã có không ít người bỏ ra lượng tiền rất lớn mua ồ ạt các loại máy để đào bitcoin và một số loại tiền ảo khác sau đó phải bán… đồng nát do bị thua lỗ trầm trọng.
Các sàn giao dịch tiền ảo tại Việt Nam là đa cấp
Anh Tuấn Khanh, một thợ đào bitcoin tại TP.HCM, nhận xét các sàn giao dịch tiền ảo tại nước ta hiện nay phần lớn đều hoạt động kiểu đa cấp.
Theo đó, các sàn này tạo ra một đồng tiền ảo nhằm thu hút nhà đầu tư góp USD hoặc VND quy đổi ra tiền ảo. Với chiêu được trả lãi suất cao, các sàn này đã dụ được nhiều nhà đầu tư và họ lấy tiền của người đầu tư sau trả lãi cho người đầu tư trước để mồi.
Đến khi số lượng người tham gia mới ít dần, các sàn này tự sập, khách hàng thiệt hại. “Không ít đồng tiền ảo mà các sàn này tạo ra không quy đổi ra được bitcoin hay những đồng tiền con của bitcoin trên các sàn giao dịch quốc tế” - anh Khanh thông tin.
Vẫn chưa thừa nhận tiền ảo
Ngân hàng Nhà nước nhiều lần nhấn mạnh không thừa nhận đồng bitcoin và các đồng tiền ảo khác được phép thanh toán tại Việt Nam. Việc phát hành, cung ứng và sử dụng tiền ảo nói chung và bitcoin, litecoin nói riêng làm tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán là hành vi bị cấm.