Theo các bác sỹ Khoa Sơ sinh, BV Nhi Trung ương, v iêm đường hô hấp trên là bệnh khá phổ biến, thường gặp, dễ điều trị nhưng dễ tái phát vì vậy bà mẹ cần có kiến thức đúng đắn để chăm sóc con. Đặc biệt, các trẻ sơ sinh rất dễ mắc bệnh khi có các yếu tố thuận lợi.
Các yếu tố thuận lợi:
- Thời tiết: bệnh thường xuất hiện theo mùa thời tiết lạnh, đặc biệt là lúc chuyển mùa đông – xuân
- Tuổi: tuổi càng nhỏ càng dễ mắc bệnh, dưới 1 tuổi, đặc biệt dưới 2 tháng tuổi dễ mắc bệnh
- Trẻ non yếu
- Trẻ còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A
- Trẻ có suy giảm miễn dịch như: mắc bệnh HIV, điều trị corticoit kéo dài…
- Trẻ sau mổ…
- Nhà ở chật hẹp, ẩm thấp, tiếp xúc với khói (bếp, thuốc lá, than tổ ong…), vệ sinh kém…
- Triệu chứng
- Đối với trẻ sơ sinh triệu chứng của viêm đường hô hấp trên chủ yếu là sốt nhẹ, ho, chảy mũi hoặc không chảy mũi, khò khè.
- Nguyên tắc điều trị
Điều trị có dùng thuốc
- Điều trị triệu chứng:
– Điều trị thuốc giảm ho, long đàm dạng siro, thuốc khí dung…
– Điều trị giảm đau, hạ sốt, chống viêm…
– Dùng thuốc theo tình trạng bệnh của trẻ và phải có chỉ định bác sĩ
- Điều trị căn nguyên:
– Viêm đường hô hấp trên do virus gây chủ yếu là điều trị triệu chứng, nếu đã xác định rỏ được nguyên nhân do vi khuẩn…có thể dùng kháng sinh, kháng viêm…Tuy nhiên cần cân nhắc sử dụng kháng sinh và phải theo chỉ định của bác sĩ
Điều trị không dùng thuốc
- Vệ sinh mũi, thông thoáng đường thở cho trẻ
- Dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ bú đủ, tăng sức đề kháng
- Tạo môi trường sống trong lành, sạch sẽ…
- Chăm sóc
Trẻ chảy nhiều nước mũi, có thể quánh dính dẫn đến nghẹt mũi, tắc mũi (do tăng tiết nhiều ở đường hô hấp trên)
- Làm thông thoáng mũi cho trẻ bằng cách dùng khăn mềm, khô (tốt nhất dùng khăn giấy mềm) để không gây kích thích nhiều ở mũi dẫn đến đau mũi, đỏ mũi do lau quá nhiều lần
- Dùng nước muối 9‰ nhỏ vào từng bên mũi cho trẻ để làm loãng dịch mũi, sau đó loại bỏ dịch mũi bằng dụng cụ hút mũi, dùng tăm bông sạch, khô ngoáy mũi lại.
- Làm thông mũi cho trẻ trước khi ăn hoăc bú nếu dịch nhiều, quánh, dính để tránh nôn.
-
Chú ý: các mẹ cần tránh dùng miệng hút mũi cho trẻ vì miệng người lớn có nhiều vi khuẩn dễ lây cho trẻ
- Tránh lạm dụng nước muối quá nhiều để hút mũi quá nhiều vì sẽ gây teo niêm mạc mũi của trẻ
- Tránh nhỏ nước ép tỏi cho trẻ vì tỏi có vị cay dễ gây bỏng niêm mạc của trẻ
- Đặt trẻ nằm cao đầu hoặc bế trẻ tư thế thẳng.
- Giữ ấm cơ thể trẻ nếu là mùa đông, mùa hè không cần mặc áo quá dày, chỉ cần tránh cho trẻ nằm ngay trước luồng quạt máy hoặc dưới luồng gió của điều hòa tỏa ra (nhiệt độ phòng chấp nhận được là > 25o C)
-
Đặc biệt lưu ý trong quá trình chăm sóc trẻ nếu trẻ có một trong các triệu chứng sau cần báo cho bác sĩ hoặc cho trẻ đến cơ sở y tế để khám ngay:
- Không uống được hoặc bỏ bú
- Bệnh nặng hơn, trẻ khó thở, thở nhanh hơn (trên 50 lần/1 phút), rút lõm lồng ngực…là những biểu hiện của viêm phổi một trong những biến chứng nguy hiểm của viêm đường hô hấp trên
- Trẻ sốt cao liên tục 3-5 ngày
- Phòng bệnh
- Đối với viêm đường hô hấp trên biện pháp dự phòng được đặt lên hàng đầu, vì đây là một bệnh lây nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, tránh các yếu tố có hại cho đường hô hấp như: bụi, hơi nóng, khí nóng, khí độc…
- Giữ vệ sinh và bảo quản sữa mẹ tránh nhiễm khuẩn
- Tránh nằm phòng điều hòa quá lạnh, tránh cho trẻ sinh hoạt ngoài trời lâu đặc biệt là khi thời tiết chuyển mùa
- Giữ ấm cơ thể khi đi đường, giữ ấm cổ khi ngủ vào mùa đông là những biện pháp tuy đơn giản nhưng lại giúp chúng ta phòng bệnh rất hiệu quả.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng đầy đủ, duy trì môi trường sống thông thoáng, tránh ẩm thấp và nơi đông người.