Thời điểm cuối năm 2017, đầu 2018, khi giới đầu tư chứng kiến sự thành công của Bitcoin và một số đồng tiền ảo khác, rất nhiều trong số họ đã tham gia vào ngành công nghiệp ứng dụng blockchain với hy vọng sẽ nắm bắt được xu thế thị trường và trở thành "tỷ phú tiền ảo".
Tuy nhiên trong thời gian này, thị trường tiền ảo cũng ghi nhận sự gia tăng đột biến của các hoạt động gian lận, lừa đảo (hay còn gọi là Scam) khi kẻ gian lợi dụng lòng tin của nhà đầu tư để cướp đi hàng trăm triệu USD. Cho tới nay, các vụ lừa đảo vẫn đang có chiều hướng gia tăng, khiến thị trường tiền ảo trở nên vô cùng xấu xí và kém tin cậy.
Điều đáng nói là dù xuất phát điểm không phải là thị trường tiên phong của Bitcoin, nhưng Việt Nam đang hội nhập một cách đầy tiêu cực bằng cách góp mặt trong hầu hết các vụ lừa đảo lớn trong lịch sử tiền ảo kỹ thuật số. Trong đó, vụ Pincoin và iFan xảy ra gần đây nhất ghi nhận Việt Nam là quốc gia có số nhà đầu tư thiệt hại nặng nề nhất.
Pincoin và iFan
Vụ lừa đảo ICO quy mô lớn gần đây nhất đã chiếm hầu hết các mặt báo. Hai ICO Pincoin và iFan, do cùng một công ty hoạt động ngoài Việt Nam, được cho là đã lừa đảo khoảng 32.000 nhà đầu tư với tổng số 660 triệu đô la.
Modern Tech - công ty bị tình nghi là đứng sau vụ lừa đảo, đã đóng gói văn phòng tại thành phố Hồ Chí Minh vào tháng trước và bỏ trốn cùng với số tiền lừa đảo. Vụ lừa đảo này được cho là lớn nhất trong lịch sử của ICO.
Một số nhà đầu tư đã biểu tình bên ngoài các văn phòng bỏ trống trong TP. HCM vào ngày 8/4 sau khi công ty từ chối tiến hành rút tiền mặt. Chính quyền thành phố đã ra lệnh cho cảnh sát điều tra vụ việc.
Cả hai ICO đã được xếp loại là tiếp thị đa cấp - Multi Level Marketing. iFan đã được quảng cáo như là một nền tảng truyền thông xã hội cho những người nổi tiếng để quảng bá nội dung của họ cho người hâm mộ.
Trong khi đó Pincoin hứa hẹn 40% lợi nhuận hàng tháng đối với các khoản đầu tư được thực hiện. Dự án tuyên bố sẽ xây dựng một nền tảng trực tuyến bao gồm một mạng lưới quảng cáo, đấu giá và cổng đầu tư và thị trường ngang hàng dựa trên công nghệ Blockchain.
OneCoin
OneCoin đã là chủ đề của một số cuộc điều tra trong hơn 1 năm rưỡi qua. Chính thức được dán nhãn là một "kế hoạch ponzi rõ ràng" ở Ấn Độ vào tháng 7/2017, hai tháng sau đó, nhà chức trách Ý đã phạt tổ chức này số tiền lên tới 2,5 triệu euro.
Cointelegraph trước đây đã cảnh báo người đọc tránh xa các hoạt động, như OneCoin thậm chí còn không có 1 mạng lưới phân tán hợp pháp. Hơn nữa, nó không có sổ cái công cộng và các văn phòng của nó ở Bungari đã bị đột kích vào tháng Giêng với các máy chủ bị chính quyền thu giữ vì các vụ điều tra quốc tế và các vụ kiện tụng vẫn tiếp tục chống lại công ty.
Vào năm 2016, các nhà chức trách Trung Quốc điều tra hoạt động OneCoin ở nước này đã thu giữ từ công ty hơn 30 triệu đô la.
Công ty này cũng tuyên bố chính thức được cấp phép tại Việt Nam năm ngoái, nhưng sau đó lại bị chính phủ bác bỏ. Hơn 5 quốc gia đã cảnh báo các nhà đầu tư về những rủi ro liên quan đến những người lựa chọn đầu tư vào công ty, bao gồm Thái Lan, Croatia, Bulgaria, Phần Lan và Na Uy.
Tại Việt Nam, đồng OneCoin đã tạo cơn sốt từ khoảng quý giữa quý Hai năm 2017, thu hút hàng ngàn nhà đầu tư cũng mức thiệt hại chưa thể thống kê.
Bitconnect
Đã từ lâu bị cáo buộc là một "kế hoạch ponzi", Bitconnect ngừng hoạt động vào tháng Giêng sau khi nhận được lệnh dừng và chấm dứt từ hai cơ quan điều tiết tài chính Mỹ.
Người dùng đã trao đổi Bitcoin cho Bitconnect Coin (BCC) trên nền tảng Bitconnect, ra mắt vào tháng 1 năm 2017 và được hứa hẹn về lợi nhuận khổng lồ cho khoản đầu tư của họ.
Hơn nữa, công ty đã điều hành một chương trình cho vay, nơi mà người sử dụng cho BCC vay với những người dùng khác để thu hút sự quan tâm tùy thuộc vào số tiền mà BCC họ cho vay trên nền tảng này.
Theo ước tính, có khoảng 50.000 thành viên của cộng đồng BBC Việt Nam đối mặt nguy cơ trắng tay với tổng tiền đầu tư hàng nghìn tỉ.
Plexcoin
ICO đặc biệt này đã ngấp nghé xuất hiện trên thị trường vào tháng Hai năm 2017 sau khi bị coi là một kế hoạch Ponzi điển hình. Plexcorp đã hứa hẹn các nhà đầu tư hơn 1300 phần trăm lợi tức đầu tư mỗi tháng trước khi Ủy ban Chứng khoán và Chứng khoán Hoa Kỳ (SEC) ra lệnh cho công ty ngừng hoạt động.
Hơn 15 triệu đô la đã được huy động cho ICO Plexcoin. May mắn thay, tất cả các quỹ đã bị đóng băng bởi SEC và người sáng lập Dominic Lacroix đã bị tống giam. Các dịch vụ của Plexcoin cũng được phân loại như là một loại chứng khoán, do đó quyết định của SEC về việc buộc tội là hoàn toàn hợp lý.
Centratech
Được sự ủng hộ của các tay boxing nổi tiếng như Floyd Mayweather và DJ Khaled, Centratech đã đẩy mạnh sự chú ý của dịch vụ thẻ ghi nợ Visa và MasterCard được cho là sẽ cho phép người dùng chuyển đổi các cryptocurrency thành tiền fiat.
Theo Ars Technica, hai trong số những người sáng lập đã bị bắt vì tội gian lận liên quan đến ICO, thu về khoảng 32 triệu đô la. Cơ quan pháp luật Mỹ đang trong quá trình tìm kiếm lệnh cấm vĩnh viễn và buộc 2 nhà sáng lập này trả lại số tiền bị đánh cắp cùng với lãi suất.