Các cuộc trưng cầu dân ý đã diễn ra trên khắp các vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát ở phía Đông Nam Ukraine và các nước Cộng hòa tự xưng ở Donbass từ 23 đến 27/9. Ý tưởng sáp nhập Nga đã được người dân địa phương ủng hộ, theo kết quả chính thức được công bố vào cuối ngày 27/9.
Tại Cộng hòa Nhân dân tự xưng Donetsk (DPR), 99,23% người dân ủng hộ gia nhập Nga. Tại Cộng hòa Nhân dân tự xưng Luganks (LPR), Zaporozhye và Kherson, tỷ lệ ủng hộ lần lượt là 98,42%, 93% và 87%.
Theo Hiến pháp Nga và luật liên bang về việc tiếp nhận các vùng lãnh thổ mới, việc sáp nhập sẽ bao gồm một số bước.
Đầu tiên, các vùng lãnh thổ mới cần đệ trình đề xuất với Mátxcơva. Sau đó, Tổng thống Nga sẽ thông báo cho Quốc hội và chính phủ về vấn đề này.
“Nếu đạt được một thỏa thuận về việc sáp nhập, thì dự thảo hiệp ước về tiếp nhận một quốc gia nước ngoài hoặc các vùng lãnh thổ của họ vào Nga sẽ được xây dựng”, Thượng nghị sĩ Konstantin Kosachev giải thích trong một bài đăng trên Telegram vào tuần trước.
Các hiệp ước này sẽ quy định các vấn đề như tên và tình trạng của các vùng lãnh thổ mới, quyền công dân, hoạt động của các cơ quan công quyền, của hệ thống hành pháp v.v…
Sau khi các hiệp ước được ký kết, Tòa án Hiến pháp Nga sẽ cần xác minh xem những văn bản này có tuân thủ luật tối cao của nhà nước hay không. Nếu không có sai sót gì, trong bước tiếp theo, hiệp ước sẽ được họp phê chuẩn tại Duma Quốc gia (Hạ viện) và họp thông qua tại Hội đồng Liên bang (Thượng viện).
Đồng thời, một dự thảo luật hiến pháp liên bang về việc kết nạp các đơn vị mới vào Nga cần được đệ trình lên Duma Quốc gia. Nếu được chấp thuận, dự thảo sẽ được chuyển đến Thượng viện để xem xét.
“Luật này sẽ có hiệu lực cùng lúc với các hiệp ước”, ông Kosachev viết.
Hãng thông tấn Tass dẫn lời một luật sư có tên Oleg Zatsepa nhận định quá trình sáp nhập có thể sẽ mất 1 đến 2 năm. Theo ông Zatsepa, DPR và LPR có luật pháp riêng, do đó “sẽ cần một giai đoạn chuyển tiếp nhất định”.
“Có một số vấn đề cần được giải quyết, bao gồm việc công nhận một số loại tài liệu và văn bản về giáo dục, luật dân sự, hồ sơ của công chức… Tất cả những điều này sẽ được thực hiện trong một quá trình pháp lý đặc biệt. Quá trình này có thể mất một hoặc hai năm", chuyên gia giải thích.
Trước đó, Mátxcơva cảnh báo rằng một khi các nước cộng hòa tự xưng Donbass và 2 khu vực miền Nam Ukraine hoàn tất quá trình sáp nhập Nga, thì nước này sẽ dùng mọi phương tiện để bảo vệ các vùng lãnh thổ mới.
Người đứng đầu DPR, ông Denis Pushilin, cho biết bước tiếp theo của ông sau cuộc trưng cầu dân ý là ký một hiệp ước gia nhập Nga.
"Tôi sẽ nhanh chóng chuẩn bị cho các động thái tiếp theo. Như chúng tôi đã nói, chúng tôi sẽ sớm ký một hiệp ước sáp nhập Nga. Vì vậy, tôi đang chuẩn bị lên đường", ông nói với các phóng viên tại trụ sở của Ủy ban Bầu cử DPR vào đêm thứ Ba, sau khi kết quả trưng cầu dân ý được công bố.
Ông Pushilin cho biết đã đề nghị Tổng thống Nga Vladimir Putin ủng hộ kết quả cuộc trưng cầu dân ý trước khi cuộc bỏ phiếu diễn ra.
"Cùng với người đồng cấp LPR Leonid Pasechnik, chúng tôi đã nói chuyện với Tổng thống Nga và ông ấy đã bày tỏ sự ủng hộ của mình, nói rằng ông ấy sẽ ủng hộ quyết định nếu cư dân Donbass bỏ phiếu đồng ý. Tất nhiên, chúng tôi sẽ tiến hành giai đoạn tiếp theo, giai đoạn pháp lý. Mọi thứ diễn ra theo đúng kế hoạch”, ông nói.
Ngay sau khi kết quả trưng cầu dân ý được công bố, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Nga Dmitry Medvedev viết trên Telegram: "Cuộc trưng cầu đã kết thúc. Kết quả đã rõ ràng. Chào mừng các bạn trở về nhà, trở về với nước Nga!"