Có phải cố tình trốn đóng bảo hiểm?
Chiều 27/9, tại phiên họp toàn thể lần thứ 2, Ủy ban Xã hội của Quốc hội thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), quản lý và sử dụng Quỹ BHXH năm 2020.
Theo báo cáo của Chính phủ, hiện nay đã có 3 doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ quản lý quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện. Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đang tiếp nhận và phối hợp với các bộ, ngành xem xét 6 hồ sơ đăng ký cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ quản lý quỹ hưu trí bổ sung tự nguyện theo quy định.
“Vài năm trước đây lo lắng lớn nhất là vấn đề an toàn quỹ. Nhiều người cứ nói vỡ quỹ, thông tin rất nhiều chiều. Nhưng đến giờ có thể khẳng định, các quỹ là bền vững, thậm chí chúng ta còn dành một lượng tiền rất lớn kết dư để hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động” - Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung.
Chính phủ cũng cho biết, số người tham gia BHXH bắt buộc đến hết 31/12/2020 là 15.050.944 người, giảm 153.092 người (tương ứng với 1%) so với cùng kỳ năm 2019. Đây là năm đầu tiên số người tham gia BHXH bắt buộc bị giảm so với năm trước. Nguyên nhân chính là do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 dẫn đến người lao động tại các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh bị mất việc làm, không còn thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Ngoài ra, việc tiếp tục thực hiện chính sách tinh giản biên chế, sắp xếp lại cơ cấu, tổ chức bộ máy cũng làm cho lao động thuộc khu vực hành chính sự nghiệp, Đảng, đoàn thể, lực lượng vũ trang giảm, tác động đến số người tham gia BHXH bắt buộc.
Tại phiên họp, đại biểu Phạm Trọng Nghĩa, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Xã hội cho rằng, thống kê báo cáo của Chính phủ cho thấy, số nợ BHXH trên 3 năm rất lớn, cần có giải pháp cho vấn đề này.
Cùng mối quan tâm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Lâm Văn Đoan đề nghị thời gian tới phải xử lý nghiêm các doanh nghiệp nợ đọng BHXH để răn đe. “Nếu không xử lý nghiêm, tình trạng nợ đọng BHXH vẫn còn và khó khắc phục”, ông Đoan nói.
Ủy viên Thường trực Ủy ban Xã hội Lê Văn Khảm cho biết, qua thanh tra cho thấy còn số lượng đáng kể lao động phải đóng BHXH nhưng không đóng. “Liệu có phải doanh nghiệp cố tình không đóng bảo hiểm cho người lao động hay không?”, ông Khảm đặt vấn đề.
Thanh tra doanh nghiệp tại 14 tỉnh, thành phố nợ bảo hiểm
Phát biểu giải trình, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, BHXH thực hiện từ năm 1995, nhưng so với thế giới thì “còn non trẻ lắm”. Hiện nay, trên thế giới có 9 loại hình bảo hiểm, còn ở Việt Nam chỉ có 8, thiếu bảo hiểm gia đình.
Theo ông Dung, điều mừng là 8 loại hình bảo hiểm này phát triển tương đối tốt trong những năm qua. Còn lo nhất là 3 nhóm bảo hiểm (hưu trí, thất nghiệp và bảo hiểm tai nạn bệnh nghề nghiệp) nhưng đến bây giờ đã phát triển tương đối đồng bộ, hiệu quả, có kết dư tương đối tốt.
“Vài năm trước đây lo lắng lớn nhất là vấn đề an toàn quỹ. Nhiều người cứ nói vỡ quỹ, thông tin rất nhiều chiều. Nhưng đến giờ có thể khẳng định, các quỹ là bền vững, thậm chí chúng ta còn dành một lượng tiền rất lớn kết dư để hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động”, ông Dung khẳng định.
Cũng theo Bộ trưởng, trong bốn tháng qua, tác động của đại dịch rất phức tạp và ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống người lao động, người sử dụng lao động. Nhưng do bảo hiểm hoạt động hiệu quả, có tích lũy, chúng ta mới quyết định được 2 chính sách hỗ trợ cho người lao động và người sử dụng lao động theo Nghị quyết 68.
Về nợ đọng, Bộ trưởng Dung cho biết, hiện còn trên 200.000 doanh nghiệp trốn đóng, nợ đóng bảo hiểm. “Vừa qua có thanh tra, nhưng hiệu quả thanh tra và xử lý vi phạm chưa tốt, vẫn còn nhiều vấn đề chúng ta phải quan tâm. Vì vậy, tôi đã ký quyết định giao thanh tra tập trung vào 14 tỉnh, thành phố, các doanh nghiệp và đơn vị liên quan còn nợ đọng để xử lý. Coi đây là trọng tâm của công tác thanh tra năm 2022”, ông Dung cho hay.