Dưới đây là 12 sự kiện nổi bật của ngành giáo dục trong năm qua.
1. Bộ Chính trị ra Thông báo số 242-TB/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 (khoá VIII), phương hướng phát triển giáo dục và đào tạo đến năm 2020
Ngày 15 tháng 4 năm 2009, Bộ Chính trị ra Thông báo số 242-TB/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 (khoá VIII), phương hướng phát triển giáo dục và đào tạo đến năm 2020.
Bộ Chính trị cũng đã chỉ rõ bảy nhiệm vụ, giải pháp để phát triển giáo dục đến năm 2020. Cũng trong Kết luận này, Bộ Chính trị giao Ban cán sự Đảng Chính phủ xây dựng chiến lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 và hoàn chỉnh Đề án đổi mới cơ chế tài chính giáo dục, trình Quốc hội xem xét, quyết định.
Đây là những định hướng chỉ đạo rất quan trọng để giáo dục Việt Nam có thể hội nhập quốc tế vào năm 2020 khi nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp.
2. Quốc hội thông qua Nghị quyết về chủ trương, định hướng đổi mới một số cơ chế tài chính trong giáo dục và đào tạo
Tại kỳ họp thứ 5, Chính phủ đã trình Quốc hội Đề án đổi mới cơ chế tài chính giáo dục giai đoạn 2009-2014.
Ngày 19 tháng 6 năm 2009, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 35/2009/QH12 về chủ trương định hướng đổi mới một số cơ chế tài chính trong giáo dục và đào tạo từ năm học 2010-2011 đến năm học 2014-2015, với 83,37% số phiếu tán thành.
Thực hiện Nghị quyết 35/2009/QH12 của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1310/QĐ-TTg ngày 21 tháng 8 năm 2009 về việc điều chỉnh khung học phí đối với cơ sở giáo dục nghề nghiệp và giáo dục đại học công lập thuộc hệ thống giáo dục quốc dân năm học 2009-2010. Đây là cơ sở rất quan trọng, làm căn cứ cho các trường xây dựng khung học phí mới, tạo thêm nguồn lực cho các trường để nâng cao chất lượng đào tạo.
Như vậy, một số chủ trương định hướng đổi mới cơ chế tài chính trong giáo dục sẽ được thực hiện đúng lộ trình, bắt đầu từ năm học 2010-2011 đến năm học 2014-2015.
3. Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục
Ngày 8 tháng 10 năm 2009, tại kỳ họp thứ 6 Quốc hội khoá XII, Chính phủ trình Quốc hội Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục.
Nội dung sửa đổi, bổ sung đã tập trung giải quyết một số vấn đề bức xúc hiện nay như: (1) Quy định việc phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, tạo cơ sở pháp lý để Nhà nước tiếp tục tăng đầu tư có hiệu quả và nâng cao chất lượng giáo dục mầm non nói chung và trẻ em 5 tuổi nói riêng, đặc biệt ở vùng miền núi và các vùng kinh tế, xã hội còn nhiều khó khăn. (2) Bổ sung một số quy định chặt chẽ hơn về việc biên soạn chương trình giáo dục phổ thông và sách giáo khoa; (3) Xác định trách nhiệm của người đứng đầu các cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp phải bảo đảm có đủ giáo trình giảng dạy, học tập; (4) Bổ sung các quy định về yêu cầu công khai tiêu chuẩn chất lượng giáo dục, kiểm định chất lượng giáo dục và xác định rõ nội dung quản lý nhà nước về kiểm định chất lượng giáo dục; (5) Tách bạch hơn điều kiện thành lập nhà trường và điều kiện cho phép hoạt động giáo dục. (6) Nâng cao chất lượng tổ chức và hoạt động giáo dục, tạo hành lang pháp lý cần thiết nhằm đẩy mạnh đổi mới quản lý để nâng cao chất lượng giáo dục. (7) Thực hiện phụ cấp thâm niên cho đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục.
Ngày 25 tháng 11 năm 2009, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Giáo dục. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 01 tháng 7 năm 2010.
4. Tổ chức thành công Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 39-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến.
Ngày 18 tháng 12 năm 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức Hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 39-CT/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước, phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến.
Ngành giáo dục là ngành đầu tiên thực hiện nói không với bệnh thành tích thông qua việc triển khai cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” gắn với cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”; cuộc vận động “Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
5. Đánh giá kết quả năm đầu tiên triển khai phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ngay từ khi triển khai đã được sự đồng tình, hưởng ứng của toàn ngành và toàn xã hội. Kết quả sau một năm triển khai thực hiện đã có 40.637 trường học tham gia phong trào, trong đó có 5.506 trường được chọn chỉ đạo điểm ở các địa phương; các cấp học đã trồng được hơn 2 triệu cây xanh các loại; các trường đã nhận chăm sóc 2.846 bà mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình thương binh liệt sĩ và 13.060 di tích lịch sử, văn hoá; sửa chữa hoặc xây mới 36.985 nhà vệ sinh (đạt tỷ lệ 91% trong tổng số các trường học), trong đó có 28.944 nhà vệ sinh đạt chuẩn (đạt tỷ lệ 77%).
6. Triển khai đổi mới phương pháp dạy học bốn môn: Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí và Giáo dục công dân
Năm 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ Hội thảo về quản lý hoạt động đổi mới phương pháp dạy học ở các trường phổ thông (ngày 03/01/2009 tại Nghệ An); Hội thảo về đổi mới kiểm tra đánh giá thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học các môn Ngữ văn, Lịch sử, Địa lí (ngày 17,18/4/2009 tại TP Cần Thơ); Hội thảo đánh giá sâu về chương trình, sách giáo khoa môn Giáo dục công dân (ngày 20,21/4/2009 tại TP Đà Lạt).
7. Tổ chức đánh giá chương trình, sách giáo khoa tiểu học và trung học trên quy mô toàn quốc
Tháng 9 năm 2009, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức đánh giá toàn diện chương trình, sách giáo khoa (lần 2) sau 3 năm triển khai thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới (lần thứ nhất tổ chức vào tháng 5 năm 2008).
Tiếp thu các ý kiến góp ý, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã rà soát, chỉnh sửa sách giáo khoa; triển khai mục “Góp ý sách giáo khoa” trên trang thông tin điện tử của Bộ; điều chỉnh một số nội dung của chương trình, sách giáo khoa theo hướng giảm tải một số môn học, tích hợp một số nội dung của các môn học và hoạt động giáo dục để giảm khối lượng kiến thức và thời gian dạy học; điều chỉnh về cách thức kiểm tra, đánh giá.
Bộ đã biên soạn và ban hành tài liệu Hướng dẫn dạy học theo chuẩn kiến thức kỹ năng trong chương trình giáo dục phổ thông nhằm giúp giáo viên định hướng đúng nội dung giảng dạy của các môn học. Tài liệu này hướng dẫn này đã được triển khai ngay trong học kỳ I năm học 2009-2010 và được các cơ sở đánh giá là có tác dụng tốt trong đổi mới phương pháp dạy học.
8. Ban hành Chương trình giáo dục mầm non mới và xây dựng xong Đề án Phổ cập mẫu giáo cho trẻ 5 tuổi
Trong năm 2009, Bộ đã xây dựng xong Đề án Phổ cập mẫu giáo cho trẻ 5 tuổi. Mục tiêu của Đề án là đảm bảo hầu hết trẻ em 5 tuổi ở mọi vùng miền được tới lớp để thực hiện chăm sóc, giáo dục 2 buổi/ngày đủ một năm học, nhằm chuẩn bị tốt nhất về mặt thể lực, sẵn sàng về tâm lí, chuẩn bị tiếng Việt, đảm bảo chất lượng nhập học phổ thông.
9. Lần đầu tiên Thủ tướng Chính phủ đến dự và chỉ đạo Hội nghị Tổng kết năm học khối giáo dục đại học: Đổi mới quản lý nhà nước là giải pháp đột phá để đổi mới giáo dục đại học.
Hội nghị Tổng kết khối giáo dục đại học năm học 2008-2009 được tổ chức tháng 8 năm 2009 tại Hội Nội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã đến dự và chủ trì Hội nghị. Thủ tướng đã chỉ đạo đổi mới quản lý nhà nước là giải pháp đột phá để đổi mới giáo dục đại học.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Nghị quyết của Ban Cán sự Đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo về đổi mới quản lý giáo dục đại học giai đoạn 2009-2012 và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Ban Cán sự Đảng; triển khai thực hiện 3 công: công khai cam kết chất lượng giáo dục và chất lượng giáo dục thực tế được đánh giá, công khai các nguồn lực, công khai tài chính của cơ sở giáo dục); đổi mới trong công tác tuyển sinh; đổi mới cơ chế tài chính,
10. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động của ngành
Ngày 01 tháng 6 năm 2009, Thủ tướng Chính Phủ đã ra Quyết định số 698/QĐ-TTg về việc Phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển nguồn nhân lực công nghệ thông tin đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020.
Bộ đã triển khai hệ thống phần mềm hỗ trợ xếp thời khóa biểu cho các trường phổ thông của 35 tỉnh, thành; cung cấp cho toàn ngành các phần mềm quản lý học sinh; xây dựng hệ thống họp và đào tạo qua mạng; phát động cuộc thi thiết kế bài giảng điện tử e-Learning trên phạm vi toàn quốc. Bộ đã thực hiện đề án các trường tham gia xây dựng thư viện giáo trình điện tử dùng chung, đến nay đã có trên 1.100 giáo trình trên mạng để giảng viên và sinh viên sử dụng, đã có trên 13 triệu lượt người truy cập.
11. Việt Nam đăng cai và tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục các nước Á- Âu lần thứ 2 (ASEMME2)
Trong hai ngày 14 và 15 tháng 5 năm 2009 tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị Bộ trưởng Giáo dục các nước Á- Âu lần thứ 2 (ASEMME2) với khẩu hiệu: "Chia sẻ kinh nghiệm và những bài học thực tiễn về giáo dục đại học giữa các quốc gia ASEM".
Hội nghị ASEMME2 tại Việt Nam được các đại biểu quốc tế đánh giá là thành công vượt bậc. Hội nghị đã thảo luận và nhất trí cao việc thành lập Ban thư ký ASEM về giáo dục, dự kiến bắt đầu triển khai vào năm 2010.
12. Hội nghị Hội đồng giáo giới các nước ASEAN lần thứ 25
Hội nghị Hội đồng giáo giới các nước ASEAN lần thứ 25 được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 11 và 12 tháng 12 năm 2009.12.30.
Hội đồng giáo giới ASEAN đã khẳng định quyết tâm tiếp tục đẩy mạnh hợp tác, phối hợp hành động nhiều mặt, ứng phó với suy thoái kinh tế toàn cầu nhằm đảm bảo phát triển bền vững giáo dục. Kết quả Hội nghị đã góp phần nâng cao vị trí của giáo dục Việt Nam trong các nước ASEAN.