Tác giả Bronis thuộc Báo “Bình luận quân sự”/ Nga đã tổng hợp và đưa ra các dự đoán về cơ cấu lực lượng Không quân Nga tới năm 2020, trên cơ sở những thông tin mở của các hãng truyền thông. Tiền Phong Online trân trọng giới thiệu bài viết trên.
Tổng quân số của Không quân Nga
Tổng quân số của Không quân Nga phải được tính từ số lượng các thiết bị bay được phát triển mới và những loại cũ được hiện đại hóa.
Putin phát biểu rằng: “Trong thập niên tới, Không quân Nga sẽ có hơn 600 máy bay hiện đại, bao gồm máy bay tiêm kích thế hệ thứ 5, hơn 1.000 máy bay trực thăng”.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu gần đây đã đưa ra một số thông tin như: “Tới năm 2020, chúng ta cần khoảng 2.000 tổ hợp hàng không mới, trong đó có 985 máy bay trực thăng”.
Những con số tuy khá tương đồng nhưng lại khác về chi tiết. Vậy chúng có liên hệ gì?
Bộ trưởng Shoigu thực chất cũng nhắc đến ít nhất 700-800 máy bay (về tổng số, trừ máy bay trực thăng). Còn ông Putin cũng đưa ra những nhận xét không mâu thuẫn (hơn 600 máy bay), nhưng đó lại là “hơn 600” – con số không gần với “khoảng 1.000”.
Và ngân sách dành cho 100-200 máy bay “còn lại” sẽ cần thu hút thêm vốn đầu tư, đặc biệt nếu mua những máy bay tiêm kích và máy bay ném bom.
Do vậy, việc tăng các đơn đặt hàng nhờ những báy bay huấn luyện Yak-130 rẻ tiền (nhưng rất cần thiết), máy bay xung kích hay các phương tiện bay không người lái là điều có thể xảy ra hơn.
Trong khi đó, khả năng Nga mua tới 140 chiếc Su-34 cũng có thể xảy ra. Hiện có khoảng 24 chiếc loại này và khoảng 120 chiếc Su-24M. Nên trong tương lai, số máy bay loại này có thể thêm 124 máy bay.
Xuất phát từ những dữ liệu trên, Không quân Nga có thể sẽ có thêm 700 máy bay và 1.000 trực thăng, tổng cộng là 1.700 máy bay các loại tới năm 2020.
Còn đối với các thiết bị kỹ thuật được hiện đại hóa. Nói chung, tới năm 2020, tỷ lệ các thiết bị kỹ thuật mới trong Quân đội Nga nói chung phải đạt tới 70%. Nhưng tỷ lệ này là khác nhau đối với từng loại quân binh chủng. Đối với Lực lượng Tên lửa chiến lược, tỷ lệ này đạt tới 100%. Đối với Không quân, tỷ lệ này cũng là 70%.
Tóm lại, tới năm 2020, Không quân Nga sẽ đạt được số lượng từ 2.430 – 2.500 máy bay và trực thăng các loại. Còn các loại cụ thể như sau:
Đối với máy bay trực thăng
Đối với trực thăng tấn công, dự kiến Không quân Nga sẽ có 03 mẫu là KA-52 (140 chiếc), MI-28H (96 chiếc), thậm chí cả MI-35M (48 chiếc). Tổng cộng dự tính là 284 chiếc (chưa tính một số chiếc đã bị mất trong các tai nạn hàng không).
Máy bay loại MI-24 và KA-50 tới khi đó sẽ bị xóa sổ. Có thể một số chiếc KA-52 sẽ được bố trí sử dụng cho các tàu chiến nhưng liệu chúng có nằm trong số 140 chiếc trong tương lai lại là một vấn đề khác. Thậm chí, vẫn chưa rõ khả năng thương mại Nga đối với máy bay MI-35.
Máy bay MI-8 thậm chí sẽ được thay thế bằng những “người anh em” hiện đại hơn. Hiện số lượng máy bay loại này ở tất cả các biến thể là khoảng 350-600 chiếc. Hoàn toàn có thể tin tưởng rằng, Không quân Nga đang có tới 450 máy bay loại này.
Có 32 máy bay MI-8 mới (biến thể AMT, АМТШ và МТВ) cũng đã được cung cấp cho Không quân nước này. Việc thay thế những biến thể cũ sẽ tiếp tục được thực hiện nhưng chưa rõ những con số cụ thể. Tuy nhiên, có thể dự đoán rằng, số lượng máy bay MI-8 cũng sẽ giảm chút ít.
Từng bước, các máy bay loại này sẽ được thay thế bằng máy loại nhẹ hơn là KA-60 (có thể tới 100 chiếc).
Trong khi đó máy bay “Ansat-U” hiện đang hoàn thành cho hợp đồng tới 10 hoặc 30 chiếc, sẽ trở thành máy bay trực thăng huấn luyện cơ bản, nhưng nhu cầu thực tế máy bay chiến đấu của Nga còn cao hơn (ít nhất là 100 chiếc).
Ngoài ra, hợp đồng đối với 36 máy bay KA-226 cũng đang được thực hiện.
Thậm chí, việc cung cấp 18 máy bay vận tải hạng nặng MI-26 (thiết kế mới) cũng đang được diễn ra. Tổng số lượng máy bay loại này hiện là 30-40 chiếc.
Có thể, một số trong số máy bay này sẽ còn tiếp tục được sử dụng do chưa có các phương tiện phù hợp để thay thế chúng. Vì vậy, nếu số lượng MI-26 có giảm thì cũng giảm quá nhiều.
Còn đối với máy bay trực thăng tấn công (được cho là MI-35) có khoảng 284 chiếc. Các máy bay vận tải-chiến đấu, vận tải có 198 chiếc.
Tổng cộng: 284+198=482 chiếc; 1.000-482=518 chiếc. Sự thiếu hụt này rõ ràng cho thấy Không quân Nga có vài trăm (khoảng 300 hoặc lớn hơn) máy bay MI-8.
Sự thiếu hụt – khoảng 200 máy bay, rõ ràng sẽ được bù đắp bằng các máy bay trực thăng huấn luyện hoặc đặc nhiệm (nhưng có thể mua tới 20 chiếc MI-26).
Về máy bay tiêm kích
Việc mua sắm những phương tiện kỹ thuật mới cho Không quân Nga được miêu tả khá chi tiết. Hiện có 12 máy bay Su-27SM3 (http://nvo.ng.ru/armament/2011-03-18/7_vvs.html ) được xây dựng mới và 04 chiếc Su-30M2 đã được đặt hàng, 60 chiếc Su-30SM, 48 Su-35S bắt đầu được đưa vào trang bị.
Còn khoảng 48 chiếc Su-35S sẽ được đặt hàng bổ sung. Số lượng của loại này còn phụ thuộc vào tính hiệu quả của máy bay T-50. Số lượng các tổ hợp hàng không triển vọng cho Không quân Nga tới năm 2020 dự kiến sẽ được mua sắm tới 60 chiếc.
Trong đó, máy bay Sukhoi sẽ là thành phần chính của các đơn đặt hàng, còn các máy bay khác phải là mới chứ không phải những loại đã được hiện đại hóa. Ngoài ra, Không quân Nga hiện cũng có 28 chiếc MIG-29SMT (được thiết kế cho Algeria) và 6 chiếc MIG-29UBT.
Có khoảng 60 máy bay MIG-31 sẽ được hiện đại hóa, theo đó trong biên chế sẽ còn khoảng 30-40 máy bay MIG-31 loại DZ và BS. Ngoài ra, trong những năm gần đây, một số lượng lớn (hơn một nửa hiện có) máy bay Su-27 cũng đã được hiện đại hóa.
Dự kiến trong tương lai, toàn bộ Su-27 sẽ được hiện đại hóa (hiện có 300-350 chiếc). Quá trình hiện đại hóa Su-27 đã được bắt đầu từ những năm 2000. Thực tế, tới năm 2020, những máy bay Su-27 này sẽ có tuổi tờ 34-36 tuổi.
Một số lượng nhất định máy bay này sẽ được thanh loại bắt đầu từ năm 2015. Khi đó, các máy bay đời Su-35S sẽ được thay thế cho Su-27 là điều tất nhiên. Chính vì vậy, có thể đánh giá rằng, số lượng máy bay Su-27 của Không quân Nga sẽ được hiện đại hóa cho tới năm 2020 là khoảng 170-190 chiếc.
Hiện vẫn chưa có thông tin về khả năng MIG-29 có thể được hiện đại hóa. Tuy nhiên, tất cả những máy bay loại này sẽ được xóa sổ (khoảng 200 chiếc). Trong những năm gần đây đã xảy ra nhiều vấn đề đối với máy bay này và có 90-100 chiếc đã được loại trừ.
Tuy nhiên, hiện vẫn còn sớm để nói tới việc mua mới các máy bay MIG-35 (mặc dù giới quân sự không loại trừ khả năng này).
Các máy bay “Sukhoi” tỏ ra rất tiềm năng, còn MIG thì ngược lại. Do vậy, hiện nay những đơn đặt hàng đối với loại máy bay này cho Ấn Độ thậm chí còn nhiều hơn là cho Nga (cho Nga chi 28 chiếc MIG-29K). Tuy nhiên, MIG-35 hiện vẫn đang trong quá trình thử nghiệm.
Nếu các con số đối với việc mua sắm là không thay đổi, Không quân Nga dự kiến sẽ có khoảng 266 máy bay tiêm kích loại mới cho tới năm 2020. Còn 290 máy bay tiêm kích cũ cũng sẽ được hiện đại hóa. Tổng cộng sẽ là khoảng 556 máy bay.
Số máy bay được thanh loại sẽ khoảng 450 chiếc – chiếm đến 40% số lượng trong danh sách hiện nay. Hoàn toàn có thể rằng, rất nhiều máy bay đó hiện không còn khả năng chiến đấu, hoặc hết trong kho dự trữ.
Trong trường hợp đó, các đơn đặt hàng khổng lồ đối với MIG-35 có thể bù đắp cho sự thanh loại trên mặc dù chỉ một phần nào.
Tuy nhiên, số lượng máy bay MIG-29, Su-27 thanh loại chỉ mang tính suy đoán. Nhưng vài trăm chiếc máy bay sẽ được thanh loại là khả năng sẽ xảy ra. Việc chính thức cắt giảm số lượng máy bay tiêm kích sẽ được tiến hành và nếu MIG-35 được biên chế, Su-27 sẽ được loại bỏ với số lượng lớn.
Lực lượng máy bay chiến đấu của không quân Lục quân
Máy bay cường kích cơ bản sẽ được hiện đại hóa. Trong thời gian gần đây (từ năm 2006), vài chục máy bay Su-25 đã được hiện đại hóa. Trong tương lai có khoảng 150-160 máy bay loại này tiếp tục đuộc hiện đại hóa.
Ngoài ra, Nga cũng tính tới việc sản xuất mới đối với Su-25. Nhưng hiện chưa có những con số cụ thể về vấn đề này.
Dự kiến tính tới năm 2020, sẽ có ít nhất 40 máy bay loại này được sản xuất (nếu như sản xuất hàng loạt; còn năm ngoái chỉ có 1 chiếc loại này được sản xuất đưa vào biên chế).
Còn đối với máy bay cường kích lại là một triển vọng xa. Vì vậy, tới năm 2020, dự đoán có thể có khoảng 200 máy bay cường kích (chủ yếu đã được hiện đại hóa).
Tới năm 2020, Không quân Nga dường như chỉ có 1 loại máy bay ném bom là Su-34, còn Su-24 sẽ không còn.
Su-34 khi đó sẽ có 124 chiếc nhưng có thể được mua bổ sung để đạt tới tổng số 140 chiếc.
Không quân tầm xa (chiến lược)
Sẽ không có những loại máy bay mới dành cho không quân tầm xa của Nga trong tương lai. Tuy nhiên, tất cả những máy bay hiện có sẽ được hiện đại hóa. Có lẽ, máy bay TU-160 sẽ còn khoảng 16 chiếc. Thậm chí các máy bay TU-95SM hiện đang trong tình trạng tốt cũng sẽ được hiện đại hóa.
Số lượng máy bay này sẽ dao động từ 40-64 chiếc. 30 chiếc TU-22M3 cũng sẽ được hiện đại hóa. Hiện số lượng loại này là dưới 140 chiếc, nhưng chỉ có 45 chiếc là đang trong tình trạng hoạt động tốt. Như vậy, tới năm 2020, Không quân tầm xa Nga sẽ nhận thêm tối đa 85 máy bay.
Con số này là nhiều hay ít là một câu hỏi khó nhưng với việc bắt đầu thực hiện dự án tổ hợp hàng không triển vọng cho không quân tầm xa có thể nói rằng, không quân tầm xa giảm số lượng cơ bản là do hiện trạng của các máy bay chứ không phải để giảm hoạt động của lực lượng này trong tương lai.
Máy bay huấn luyện chiến đấu
Tới năm 2017, Không quân Nga phải có 65 máy bay Yak-130. Theo đó, số lượng này phải tiếp tục được đặt mua. Trong điều kiện để đảm bảo cho hoạt động huấn luyện chiến đấu, tới năm 2020, lực lượng này còn có thể nhận thêm khoảng 20-25 máy bay. Theo đó, tổng cộng sẽ có khoảng 90 máy bay.
Về số lượng máy bay L-39 là khó được dự đoán chính xác, nhưng có những số liệu cho thấy con số này khoảng 330 chiếc. Trong những năm tới, con số này có thể sẽ ít hơn.
Nhu cầu sử dụng các máy bay huấn luyện chiến đấu của Không quân Nga được đánh giá là từ 200-250 chiếc. Vì vậy, máy bay L-39 sẽ còn được sử dụng cho tới năm 2020 và với số lượng ít nhất là 100 chiếc.
Thậm chí còn có nhiều thông tin cho rằng Nga đang tiếp tục phát triển các máy bay Su-27UB. Nhưng đối với các tổ hợp hàng không tiềm năng cho không quân chiến trường thì cần phải có những máy bay huấn luyện chuyên biệt.
Có quan điểm cho rằng, những máy bay đa năng loại Su-30 có thể giải quyết được tất cả các vấn đề như huấn luyện, tiêm kích, xung kích. Tóm lại, tổng số lực lượng này của Không quân Nga sẽ có khoảng 180 chiếc.
Không quân vận tải
Đây là lực lượng tương đối khó xác định. Dự tính, 48 chiếc Il-476 sẽ được Nga đặt mua. Hiện Không quân Nga có khoảng 200 chiếc loại Il-76 (có thể còn nhiều hơn vài chiếc). Tuy nhiên, Nga sẽ không thay thế toàn bộ số này. Tuổi thọ của máy bay loại này là khá lớn.
Nếu muốn, chúng có thể sử dụng được tới 40-45 năm. Qua những thông tin có được, Nga có khả năng sửa chữa được gần 12 máy bay này mỗi năm. Về tổng số, Không quân Nga có thể sẽ có 180-190 máy bay Il-76/476 tới năm 2020.
Máy bay An-124 sẽ không loại bỏ nhiều mà sẽ được sử dụng cho tới hết thời gian tuổi thọ của chúng. Hiện Không quân Nga có khoảng 20 máy bay An-12 và không quá 30 chiếc An-22.
Số lượng này có thể loại bỏ khi đến tuổi, nhưng có thể một số loại này sẽ được sử dụng đến hết tuổi thọ cho tới giai đoạn 2017-2020. Còn máy bay An-72 (khoảng 20 chiếc) thậm chí có thể được giữa lại lâu hơn.
Đối với việc thay thế, hiện có một hợp đồng mua sắm mới 11 chiếc An-140-100 trong Không quân Nga. Ngoài ra, một số nguồn tin còn cho biết, Không quân Nga cũng đang đàm phán mua mới các máy bay An-70 với số lượng 60 chiếc.
Bên cạnh đó, có thể Không quân Nga còn mua thêm một số máy bay TU-214.
Như vậy, tổng cộng không quân vận tải của Nga có thể có tới 120 các máy bay cả cũ và mới, 160 máy bay đã được hiện đại hóa cho tới năm 2020.
Máy bay đặc nhiệm
Tất cả các máy bay A-50 (27 chiếc) phải được hiện đại hóa thành máy bay A-50U. Còn số lượng chính xác về máy bay A-100 hiện chưa rõ. Việc sản xuất máy bay này sẽ bắt đầu từ trước năm 2016.
Ngoài ra, dự kiến máy bay Il-20 sẽ được thay thế bằng máy bay tác chiến điện tử Il-22. Tổng cộng sẽ có khoảng 40 chiếc loại này, nhưng cơ bản là cũ. Tuy nhiên, chưa thể xác định chính xác có bao nhiêu máy bay loại này trong tình trạng hoạt động tốt.
Máy bay tiếp nhiên liệu Il-78 của Không quân Nga đang có gần 19 chiếc. Hiện Nga đang nghiên cứu thay thế các máy bay này.
Đối với các phương tiện bay không người lái
Đây là một lực lượng chưa rõ. Những máy bay loại này đang được phát triển và sẽ thay thế các máy bay trinh sát cũng như bổ sung thêm khả năng tấn công cho lực lượng lục quân.
Tổng số chung
Số lượng máy bay mới: (tối đa) 266 máy bay tiêm kích + 40 máy bay cường kích + 140 máy bay ném bom chiến trường + 90 máy bay huấn luyện chiến đấu + 120 máy bay vận tải hoặc đặc nhiệm = 656 máy bay mới.
Và tổng số sẽ là 656 + 665 = 1.321 máy bay + 1.100 máy bay trực thăng (tính cả các máy bay MIG-26 và các loại cũ khác). Con số này cũng gần tiệm cận tới số lượng 2.420 – 2.500 chiếc như đã nêu từ phần đầu.
Sai số lớn nhất sẽ rơi vào số lượng máy bay Su-27, Su-35, L-39, các máy bay không người lái và một số máy bay trực thăng, nhưng sai số này sẽ theo chiều tăng lên.
Quế Sơn
theo “Bình luận quân sự”/ Nga