Đột quỵ não là nguyên nhân gây tử vong thứ 2 toàn thế giới, ảnh hưởng đến 17 triệu người và chịu trách nhiệm cho 6,7 triệu ca tử vong mỗi năm. Đây là căn bệnh chủ yếu ở các nước có mức thu nhập thấp và trung bình. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tại Việt Nam đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong, mỗi năm nước ta có hơn 200.000 ca đột quỵ, trong đó có đến 50% số ca đột quỵ diễn biến xấu đi và tử vong.
Theo Tiến sĩ, bác sĩ Trần Chí Cường (Chủ tịch Hội Can thiệp Thần kinh TP.HCM): Khi bệnh nhân bị đột quỵ cứ 1 phút lại có 2 triệu tế bào thần kinh bị mất đi nên rất cần được di chuyển tới cơ sở y tế nhanh nhất có thể.
Thời gian vàng để đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế là trong 6 giờ đầu. Đặc biệt, đối với bệnh nhân xuất huyết não việc cấp cứu trong 6 giờ đầu càng quan trọng hơn vì bệnh nhân bị chảy máu nếu để lâu thì máu càng chảy nhiều hơn, đe dọa tính mạng càng nghiêm trọng.
"Nhưng không đồng nghĩa với việc qua 6 giờ bệnh nhân sẽ không còn cơ hội được cứu", bác sĩ Cường nói.
Trong vòng 45 phút khi tới phòng cấp cứu bệnh nhân cần được chụp CT để chẩn đoán, đó là mốc thời gian trung bình và tối thiểu để xác định bệnh nhân có bị đột quỵ không, nếu có thì là loại đột quỵ nào.
PGS.TS Vũ Đăng Lưu, Phó Giám đốc Trung tâm Điện quang, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hiện nay với những bệnh nhân đến sớm trước 6 tiếng kể từ khi đột quỵ xảy ra, việc chụp cắt lớp vi tính và chụp mạch cắt lớp vi tính mạch máu cần thiết hơn, sau đó bác sĩ sẽ quyết định lấy huyết khổi hoặc sử dụng thuốc tiêu sợi huyết, hoặc phối hợp cả hai. Còn đối với những bệnh nhân đến muộn từ 6-24 tiếng, lõi hoại tử chưa quá lớn bác sĩ vẫn có chỉ định lấy huyết khối, sẽ giúp phục hồi những phần não chưa bị hoại tử, hạn chế tối đa các tổn thương của não.
Cơn đột quỵ thường biểu hiện ra bằng các dấu hiệu như mất khả năng nói, thay đổi nét mặt và lú lẫn. Bệnh nhân thường gặp khó khăn khi nói hoặc khi cố gắng hiểu một cuộc đối thoại nào đó.
Dấu hiệu nhận biết người bị đột quỵ
Những triệu chứng khác liên quan đến tình trạng sụp đổ của não bộ bao gồm hoa mắt, mất phương hướng, mất thăng bằng và hay có những cơn đau đầu bất chợt.
Cơn tai biến còn có thể gây ảnh hưởng đến một vài bộ phận khác trên cơ thể bao gồm:
Không nhìn rõ ở một hoặc cả hai bên mắt
Tay, chân và mặt bị yếu hoặc tê liệt, đa phần là ở một bên cơ thể. Triệu chứng này thường tấn công một cách đột ngột
Buồn nôn hoặc nôn mửa
Mệt mỏi toàn thân
Đột nhiên khó đi lại.
"Hiện nay đột quỵ có khuynh hướng trẻ hóa. Trước đây, có rất ít trường hợp đột quỵ từ 40 tuổi trở xuống. Tuy nhiên trong 5 năm trở lại đây, tỉ lệ bệnh nhân dưới 40 tuổi bị đột quỵ ngày càng gia tăng. Rượu bia và thuốc lá sẽ ảnh hưởng trực tiếp lên hệ thống mạch máu, hệ thần kinh làm cho bệnh nhân bị đột quỵ ngày càng gia tăng và trẻ hóa. Hơn nữa chúng ta rất ít vận động, điều kiện môi trường làm việc quá căng thăng như thức đêm nhiều, vận động quá sức cũng làm cho tỉ lệ đột quỵ ngày càng gia tăng", bác sĩ Cường khuyến cáo.