Sinh ra trong một gia đình nghèo có 3 chị em, đam mê bóng đá, Phạm Xuân Mạnh chỉ biết lấy túi ni lông vo tròn thành một quả bóng nhỏ để cùng chơi với bạn bè. Thậm chí, nhiều lần, cậu còn đi trộm bưởi để đá bóng khiến bà Phan Thị Hà (mẹ của Xuân Mạnh) phải quát lên, mắng xuống.
Sau khi thi đấu toả sáng ở giải đấu huyện Minh Thành rồi giải đấu U10 cúp báo Nghệ An, hai mẹ con bà Phan Thị Hà lên thành Vinh thi tuyển vào lò SLNA. Lúc đấy, mẹ của Xuân Mạnh tin rằng: “Bóng đá sẽ là con đường giúp con trai tôi
thoát nghèo”.
Trong túi chỉ có 200.000 đồng, trong đó một nửa đi vay, hai mẹ con không đủ tiền để qua 3 ngày tuyển chọn. Đến ngày cuối, trong túi chỉ còn 30.000 đồng, trong khi tiền trọ chưa trả. Lúc đó, bà Hà định nhịn ăn để nhường con. Nhưng Xuân Mạnh quả quyết: “Mẹ không ăn, con cũng không ăn”. Sợ con đói không có sức để thi, cuối cùng hai mẹ con đã chia nhau, bà Hà ăn suất 10.000 đồng, còn Mạnh suất 20.000 đồng.
Tiền trả khách sạn cũng hết, trong lúc không xoay xở thế nào thì nhận được tin có người trả hộ trước đó. Bà Hà cảm ơn rối rít. Mãi đến giờ, bà vẫn hay nhắc về kỷ niệm đó và mong được gặp “vị ân nhân” để nói câu cảm ơn nhưng vẫn không biết ai đã trả tiền khách sạn giúp mẹ con bà.
Năm 2007, vượt qua hơn 30 cầu thủ, Xuân Mạnh cùng Văn Đức đã trở thành 2 trong 3 cầu thủ gốc Yên Thành lọt qua vòng cửa để bước vào lò đào tạo SLNA. Ngày Xuân Mạnh háo hức vào lò SLNA đào tạo, cũng là quãng thời gian túng bấn của gia đình. Mạnh cần mua giày để tập luyện, thi đấu, nhưng gia đình không có tiền nên ông Linh đã phải chạy gấp sang hàng xóm mượn tiền mua giày. Đáp lại lời đề nghị giúp đỡ, hàng xóm đã từ chối: “Chú tiền mô trả lại mà đòi mượn tiền mua giày”.
Câu nói đó khiến ông Linh day dứt mãi. Lúc về, ông đắn đo, suy nghĩ rất nhiều. Nhưng vì niềm đam mê của con, ông đã quyết định bán trâu, tài sản lớn nhất của gia đình lúc đó với giá 8 triệu. Một nửa số tiền dành cho Xuân Mạnh mua giày và kinh phí vào lò SLNA học tập, một nửa còn lại để dành tích cóp mua trâu mới.
“Sau giải U23 Châu Á con sẽ trả hết nợ cho mẹ”
Từ lúc Xuân Mạnh vào lò SLNA, vì thương con bà Hà phải vào Vinh làm giúp việc để vừa chăm con, vừa kèm cặp việc học hành. Bao năm Xuân Mạnh đào tạo tại lò SLNA là bao năm người mẹ này chạy bên ngoài làm việc.
Những lúc Xuân Mạnh thi đấu, bà Hà rất háo hức muốn đi xem nhưng do điều kiện kinh tế nên không dám đi. Những lúc đó, mẹ cầu thủ Trần Phi Sơn nhắn tin: “Chị cứ đi xem Mạnh đá đi, tiền vé, tiền cơm, tôi lo”, bà Hà kể lại.
Nhờ có sự giúp đỡ của mẹ cầu thủ Phi Sơn, bà cũng thường xuyên đi xem con thi đấu hơn. “Tôi nhớ nhất là trận chung kết Cúp vô địch Quốc gia 2017, lúc đó Xuân Mạnh đánh đầu ghi bàn, góp phần giúp SLNA vô địch. Lúc đó, cả sân cảm xúc vỡ òa. Tôi sung sướng lắm, hãnh diện lắm”, bà Hà nói về trận đấu ấn tượng của Xuân Mạnh.
Sống trong ngôi nhà xập xệ suốt một thời gian dài, đến năm 2015, ông Linh quyết định vay tiền xây nhà mới. “Ra ngân hàng vay tiền, họ bảo Mạnh chưa có gì nên không dám cho vạy”, ông nói. Cuối cùng nhờ sự giúp đỡ của anh em, hàng xóm, ông Linh đã xây được ngôi nhà thoáng đãng, khang trang hơn.
Tại SLNA, Xuân Mạnh chỉ nhận mức lương khiêm tốn 6 triệu đồng mỗi tháng. Trước đó, anh chỉ nhận 3,6 triệu đồng mỗi tháng khi còn thi đấu cho đội trẻ. Nhưng bắt đầu từ năm 2017, khi được đôn lên đội 1 SLNA và thường xuyên ra sân mức lương của cậu đã lên 8 triệu đồng và bắt đầu có khoản dư. Cầu thủ người Yên Thành tiết kiệm gần như toàn bộ số tiền kiếm được để gửi về quê giúp bố mẹ trả nợ.
Có lẽ, số nợ của gia đình luôn là điều khắc khoải trong tâm trí Phạm Xuân Mạnh. Ngay cả khi U23 Việt Nam đánh bại U23 Qatar để giành vé vào chơi trận chung kết, hình ảnh về ngôi nhà, lo trả nợ cho bố mẹ là hình ảnh cầu thủ này nghĩ đến đầu tiên.
“Nó nhắn là dì ơi, sau giải U23 chắc con có tiền trả nợ hết cho bố mẹ rồi. Rồi thì mình mua cái tivi mới nó cũng nhắn là cứ vay mà mua, về rồi nó trả...”, cô Hà xúc động nói.
Tại VCK U23 châu Á, dù chỉ đóng vai là “người thay thế” cho Văn Hậu, và Đỗ Duy Mạnh khi hai cầu thủ này gặp chấn thương, nhưng Phạm Xuân Mạnh đã khẳng định được sự chắc chắn ở tuyến phòng thủ, thi đấu tốt và nhận được sự tin tưởng đặc biệt của HLV Park Hang Seo, giúp U23 Việt Nam vượt qua các đối thủ mạnh và thể hiện được màn trình diễn nhiều cảm xúc.