Trước thời điểm lịch sử, Brexit vẫn “bùng nhùng”

TP - Bà Theresa May đã vượt qua nhiều tuần quan trọng trong suốt hai năm rưỡi đảm trách vị trí Thủ tướng Anh, nhưng những ngày tới sẽ đóng vai trò quyết định.
Người biểu tình ủng hộ EU bên ngoài tòa nhà quốc hội Anh hôm 11/1 Ảnh: AP

“Chúng ta đang trải qua một tuần khác thường, viết nên một trang khác thường trong lịch sử, và không ai trong chúng ta biết viết từ nào trong trang đó, đọc gì trong trang đó, trong thời gian 7 ngày trước mắt”, CNN dẫn đánh giá chuyên gia về lập pháp Anh Peter Hennessy hôm 13/1.

Trọng tâm của đánh giá này là cuộc bỏ phiếu ở Hạ viện Anh vào tối 15/1 về thỏa thuận Brexit mà bà May đã đạt được với EU gần 2 tháng trước. Chính phủ Anh được cho là nắm chắc thất bại trong cuộc bỏ phiếu ngày 15/1 ngay cả khi nhiều nghị sĩ trong đảng Bảo thủ của bà May nói đã ngừng phản đối thỏa thuận của bà. Nhưng nguy cơ thất bại vẫn rất cao.

Về lý thuyết, một thất bại thảm hại như vậy có thể dẫn đến việc thủ tướng từ chức. Nhưng bà May từng nhiều lần khẳng định sẽ hoàn tất công việc Brexit, vì lợi ích quốc gia. Tuy nhiên, giới quan sát cho rằng bà sẽ phải hành động nhanh và có chiến lược để đảo ngược nguy cơ xảy ra khủng hoảng hiến pháp và một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm trong chính phủ.

Nếu thỏa thuận Brexit không được thông qua tại Hạ viện Anh như dự kiến, trong vòng 3 ngày bà May sẽ phải đưa ra phương án B mà Hạ viện Anh chấp nhận được và các lãnh đạo EU chịu sửa đổi trong thỏa thuận dài 585 trang.

Hạ viện Anh đang chia rẽ về phương án dự phòng. Nhiều nghị sĩ ủng hộ Brexit không muốn có thỏa thuận nào cả, vì nó sẽ cắt đứt hoàn toàn quan hệ với EU; trong khi một số nghị sĩ của cả đảng Bảo thủ và Công đảng đều muốn một thỏa thuận theo đó Anh tách khỏi EU về chính trị nhưng vẫn duy trì quan hệ kinh tế chặt chẽ. Bà May sẽ đến Brussels vào cuối tuần này để bàn về bất kỳ thay đổi nào trong thỏa thuận, cũng như tìm kiếm sự bảo đảm chắc chắn hơn từ EU đối với điều khoản dự phòng về Bắc Ireland. Bà từng vượt qua nhiều tuần khó khăn trước đây, bao gồm cả cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm trong nội bộ đảng vào tháng trước, nhưng trong tuần tới bà sẽ có nguy cơ gặp tai họa do chính mình gây ra, giới chuyên gia đánh giá.

Cuộc bỏ phiếu ngày 15/1 đáng lẽ phải diễn ra vào tháng 12 vừa qua, nhưng bị bà May hoãn lại theo kế sách chờ đến sát thời hạn để buộc các nghị sĩ phải chấp nhận thỏa thuận hoặc không có thỏa thuận nào sau khi Anh rời EU vào ngày 29/3. Nhưng kế sách này có vẻ không phù hợp vì đã có tin rằng các quan chức EU đang chuẩn bị lùi hạn chót 29/3 đến tận tháng 7 - thời điểm diễn ra phiên họp đầu tiên của nghị viện châu Âu sau cuộc bầu cử của EU vào tháng 5 năm nay.

Bà May đã từ bỏ quyền kiểm soát một số phần trong kế hoạch Brexit, nhưng tuần này có thể chứng kiến bà mất toàn bộ quyền đó.