“Nga và Iran có thể gây ra một sai lầm nhân đạo chết người khi tham gia vào tấn thảm kịch tiềm tàng này. Hàng trăm ngàn dân thường có thể bị chết. Đừng để điều đó xảy ra”, ông Trump viết trên Twitter. Trong khi đó, theo Reuters, quân đội Syria đang chuẩn bị một cuộc tấn công nhằm giành lại Idlib. Tỉnh lỵ phía bắc và vùng lân cận là căn cứ địa quan trọng cuối cùng của phiến quân chống lại chính quyền của ông Assad, được Iran và Nga hỗ trợ trong vòng bảy năm qua. Dân số trong khu vực được nói là khoảng 3 triệu người.
Mặc dù ông Trump tìm cách cải thiện quan hệ với Moscow kể từ khi nhậm chức năm 2017, Mỹ vẫn xung đột với Nga về vấn đề Syria, nhất là chuyện Nga hỗ trợ quân sự cho chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad, người mà Washington rất muốn lật đổ.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cuối tuần trước nói Washington coi mọi cuộc tấn công từ chính quyền vào Idlib là một sự leo thang chiến tranh ở Syria, và Bộ Ngoại giao Mỹ nói “Washington sẽ đáp trả mọi cuộc tấn công hóa học do Syria thực hiện”. (Mỹ thường xuyên cáo buộc quân đội Syria sử dụng vũ khí hóa học chống lại dân thường, điều Damascus bác bỏ). Trong khi đó, Iran đã kêu gọi “quét sạch” phiến quân khỏi Idlib. Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã tới thủ đô Damascus để thảo luận các kế hoạch cho hội nghị thượng đỉnh sắp tới giữa lãnh đạo Iran, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tại Tehran, thảo luận về tình hình Idlib, hãng tin Fars của Iran
tường thuật.
Thổ Nhĩ Kỳ, từng có thời gian dài hỗ trợ các phiến quân chống chính quyền của ông Assad, đã hợp tác với Nga và Iran về các cuộc đàm phán chủ đề Syria trong thời gian gần đây, thậm chí còn cử lính tới khu vực thực thi nhiệm vụ giám sát.
Tuần trước, bộ trưởng Quốc phòng Iran đã tới thủ đô Damascus của Syria và ký một thỏa thuận hợp tác quốc phòng.
Trước những tuyên bố từ phía Mỹ, Syria và Iran đều lên tiếng phản bác. Theo đài Press TV (Iran), Tổng thống Syria Bashar al-Assad và ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif nói áp lực từ Phương Tây đối với Tehran và Damascus sẽ không thể ngăn cản hai quốc gia này tấn công diệt trừ khủng bố.
Trong cuộc gặp hồi đầu tuần, ông Zarif và ông Assad nói các nước phương Tây sẽ không thể ngăn Syria và Iran bảo vệ các quyền cơ bản, lợi ích, an ninh và ổn định của cả khu vực. Chính sách đe dọa của phương Tây và áp lực chống lại Syria, Iran cho thấy phương Tây đã không đạt mục đích họ đặt ra tại Trung Đông.
Theo PressTV, cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Iran Hassan Rouhani, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan và tổng thống Nga Vladimir Putin vào ngày 7/9 tại Tehran là một nỗ lực để tìm cách chấm dứt cuộc khủng hoảng ở Syria.
Tháng 11/2017, ba nhà lãnh đạo này đã lần gặp nhau tại Nga và tháng Tư năm nay, tại Thổ
Nhĩ Kỳ.
Israel đe dọa “giải quyết các mối đe dọa từ Iran”
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman nói nước này không giới hạn các cuộc tấn công của họ chỉ trong lãnh thổ Syria nếu cảm thấy cần thiết phải giải quyết “các mối đe dọa từ Iran” trong khu vực. “Chúng tôi đang theo dõi mọi diễn biến ở Syria, và nói về các mối đe dọa do Iran tạo ra, chúng tôi không giới hạn các hoạt động của mình chỉ trong lãnh thổ Syria. Ðó cũng là điều cần nói rõ”, ông Lieberman nói trong một cuộc họp báo vừa diễn ra tại Jerusalem, theo Reuters.
Trước đó, Tehran bác bỏ tin tức trên báo nói rằng họ đang cung cấp các tên lửa đạn đạo tầm ngắn và công nghệ liên quan cho dân quân Hồi giáo dòng Shiite ở Iraq, gọi cáo buộc này là “giả trá và nực cười”.
Cuối tháng 8, Reuters trích “một số nguồn tin ẩn danh nói rằng Tehran đã cung cấp “vài chục” tên lửa đạn đạo tầm ngắn và dây chuyền sản xuất cho Iraq trong vòng vài tháng trước đó, nhằm chống trả các cuộc xâm lăng từ nước ngoài.