Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng - Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, chủ trì cuộc gặp gỡ báo chí đầu năm 2024.
Trọng tâm công tác năm 2024
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cho biết, công tác về người Việt Nam ở nước ngoài (viết tắt NVNONN) sẽ tiếp tục được triển khai mạnh mẽ và toàn diện hơn theo yêu cầu của Nghị quyết Đại hội XIII và Kết luận 12, đồng thời bám sát những nhiệm vụ được giao trong Nghị quyết và Chương trình hành động của Hội nghị Ngoại giao lần thứ 32 nhằm thể hiện rõ hơn tình cảm và trách nhiệm của Đảng, Nhà nước trong việc chăm lo cho cộng đồng NVNONN, đồng thời khuyến khích, tạo điều kiện để kiều bào hướng về quê hương.
Theo đó, công tác NVNONN sẽ tập trung triển khai theo hai đột phá về tăng cường đại đoàn kết và phát huy nguồn lực của NVNONN cùng bảy trọng tâm: Tăng cường Công tác nghiên cứu, tham mưu, kiến nghị chính sách; Đổi mới, đa dạng hóa hình thức, linh hoạt trong biện pháp triển khai vận động NVNONN, trong đó tập trung vào thế hệ trẻ, lực lượng nòng cốt, những người có uy tín, ảnh hưởng trong cộng đồng, kiều bào còn định kiến; Đẩy mạnh hỗ trợ cộng đồng về địa vị pháp lý và ổn định cuộc sống, đặc biệt ở những địa bàn khó khăn, trong đó ưu tiên giải quyết những vấn đề liên quan tới người gốc Việt tại Campuchia; Hỗ trợ các hội đoàn NVNONN kiện toàn tổ chức, đa dạng hóa hình thức tổ chức, mô hình hoạt động phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động; Đẩy mạnh thu hút nguồn lực NVNONN, tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật liên quan đến NVNONN và tăng cường kết nối, hỗ trợ các hội doanh nhân, trí thức NVNONN; Triển khai Kế hoạch Ngày tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng NVNONN năm 2024; Đổi mới nội dung và phương thức công tác dạy và học tiếng Việt, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; đổi mới nội dung, đa dạng hóa phương thức chuyển tải thông tin tới kiều bào; Tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trong công tác NVNONN; tăng cường đào tạo lực lượng cán bộ làm công tác cộng đồng tinh nhuệ, chính quy, chuyên nghiệp và hiện đại.
Phát huy sức mạnh mềm của kiều bào
Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cho biết, cộng đồng tiếp tục tăng về số lượng và mở rộng về thành phần. Hiện, cộng đồng có khoảng 6 triệu người ở 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 80% là các nước phát triển, số lượng người Việt Nam ra nước ngoài học tập, lao động, kết hôn, đầu tư… tiếp tục tăng.
Vai trò, vị thế và uy tín của cộng đồng NVNONN trong xã hội sở tại ngày càng nâng cao, góp phần tăng cường quan hệ hữu nghị giữa Việt Nam với các nước. Đại bộ phận bà con đã có địa vị pháp lý, ổn định cuộc sống, hội nhập sâu rộng vào xã hội sở tại trong tất cả các lĩnh vực, được chính quyền và người dân sở tại đánh giá cao, một số đã tham gia chính trường sở tại ở các cấp độ khác nhau. NVNONN tiếp tục được vinh danh với các giải thưởng quốc tế, làm rạng danh tên tuổi Việt Nam trên trường quốc tế.
Tại Slovakia, ngày 7/6/2023, cộng đồng người Việt chính thức được Chính phủ nước này công nhận là cộng đồng dân tộc thiểu số thứ 14 của Slovakia, thể hiện sự lớn mạnh của cộng đồng, tạo điều kiện cho bà con hội nhập sâu vào xã hội sở tại và đóng góp cho sự phát triển của quan hệ hợp tác hữu nghị giữa Việt Nam và các nước. Tại Thái Lan, cộng đồng người Việt Nam tại Udon Thani, Thái Lan khai trương Phố Việt Nam đầu tiên trên thế giới (9/12).
Kiều bào tiếp tục có nhiều hoạt động hướng về quê hương, phát huy vai trò là nguồn lực quan trọng trong quá trình phát triển đất nước. Theo dự báo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, lượng kiều hối chuyển về nước năm 2023 sẽ tăng trưởng từ 25-30% so với năm 2022. Kiều bào ở các nước có nhiều hoạt động đóng góp cho công cuộc bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước; đồng hành cùng người dân trong nước lúc gặp khó khăn, hoạn nạn.
Các hội đoàn NVNONN tiếp tục được củng cố và phát triển cả về lượng và chất, đóng vai trò nòng cốt, tổ chức nhiều hoạt động hướng về quê hương, đồng thời hỗ trợ bà con ổn định cuộc sống ở sở tại. Nhiều hội đoàn mới được thành lập như tại Úc, Hội Trí thức, chuyên gia Việt Nam – Úc với khoảng 300 thành viên chính thức được thành lập trên cơ sở hợp nhất các câu lạc bộ trí thức người Việt tại các tiểu bang (5/2023). Tại Đức, Liên hiệp Hội người Việt tại Đức đã tổ chức Đại hội thành lập (12/2023). Liên hiệp Hội Phụ nữ Việt Nam tại châu Âu tổ chức Đại hội thành lập (9/2023). Các hội đoàn phát huy vai trò nòng cốt trong việc hỗ trợ bà con ở sở tại, nhất là những địa bàn xảy ra xung đột, chiến sự hay phải hứng chịu thiên tai. Ngày càng có nhiều tiếng nói tích cực công khai lên tiếng ủng hộ đất nước.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cũng nhận định, cuộc sống của kiều bào tại một số địa bàn gặp khó khăn do tác động của cuộc xung đột Nga – Ukraine, suy thoái kinh tế, thiên tai, tình hình người Việt vi phạm luật pháp sở tại chưa giảm, hoạt động của các tổ chức, cá nhân người Việt cực đoan tiếp tục có diễn biến phức tạp.
Việc hỗ trợ cộng đồng NVNONN giữ gìn và phát huy tiếng Việt, bản sắc văn hóa sẽ được quan tâm đẩy mạnh hơn nữa. Năm 2023 là năm đầu tiên triển khai Đề án Ngày Tôn vinh tiếng Việt trong cộng đồng NVNONN (8/9). Ủy ban phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan triển khai một số hoạt động nổi bật như: Cuộc thi Tìm kiếm sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2023; Hội thảo tổng kết triển khai Kế hoạch Ngày tôn vinh tiếng Việt ở nước ngoài 2023; Gala Tiếng mẹ thân thương; Khóa tập huấn giảng dạy tiếng Việt cho giáo viên NVNONN (16-31/8)…