Tình trạng cha mẹ không đủ khả năng phát hiện sớm bệnh viêm phổi khiến trẻ nhập viện khi bệnh đã quá nặng là khá phổ biến. Tại khoa Hô hấp, số lượng bệnh nhi nhập viện vì viêm phổi luôn chiếm tỷ lệ cao, phần lớn là trẻ dưới 5 tuổi.
PGS.TS Trần Minh Điển, Phó Giám đốc BV Nhi T.Ư cho biết, tính trung bình mỗi ngày, bệnh viện tiếp nhận 2.500- 3.000 bệnh nhi đến khám. Các bệnh trẻ thường mắc trong thời gian này là bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là viêm phổi ở trẻ nhỏ, tiêu hóa, sốt virus, sốt xuất huyết. Trong đó khoảng 15% là trẻ mắc các bệnh về hô hấp và viêm phổi. Đáng chú ý là những trẻ bị viêm đường hô hấp và viêm phổi đều diễn biến bệnh nặng hơn so với bình thường. Nguyên nhân là do đang vào giai đoạn thời tiết chuyển mùa, ngày nóng, sáng sớm và đêm se se lạnh. Kiểu thời tiết này khiến sức đề kháng của trẻ giảm, cộng thêm nồng độ vi khuẩn, virus trong không khí tăng lên khiến số trẻ mắc các bệnh hô hấp tăng lên trong thời gian gần đây. Đây là một loại virus nguy hiểm có khả năng làm cho trẻ bị viêm phế quản, viêm đường hô hấp, viêm phổi tùy theo từng mức độ từ nhẹ đến nặng. Bệnh lây truyền qua đường miệng, nước bọt, tiếp xúc tay và các đồ dùng để ăn uống. Năm nào cũng vậy, tháng 9 và tháng 10 là giai đoạn đỉnh điểm của bệnh hô hấp ở trẻ.
Diễn biến bệnh nhanh, nguy hiểm
Viêm phổi (còn gọi là viêm phế quản phổi ở trẻ nhỏ) là bệnh viêm các phế quản nhỏ, phế nang và các tổ chức quanh phế nang. Ở Việt Nam, trẻ viêm phế quản phổi chiếm 30-34% các trường hợp đến khám và điều trị tại BV. Tử vong do viêm phổi chiếm 75% trong các bệnh lý hô hấp. Bệnh viêm phế quản cũng hay gặp ở trẻ nhỏ, nhất là 3-6 tháng tuổi. PGS.TS Trần Minh Điển cho biết, nguyên nhân của căn bệnh này là do virus hợp bào hô hấp, virus cúm, á cúm và adenovirus, chiếm 60-70% các trường hợp thường gặp. Ngoài ra, bệnh còn do vi khuẩn phế cầu, liên cầu, haemophilus, tụ cầu và các vi khuẩn không điển hình gây nên. Bệnh hay xảy ra ở trẻ dưới 1 tuổi, đẻ non, thiếu cân, suy dinh dưỡng, còi xương, bị bệnh hô hấp mạn tính, sống trong môi trường ô nhiễm.
Viêm phổi ở trẻ nhỏ diễn biến rất nhanh. Vì thế, với nhưng bệnh nhi ngoại trú, bác sĩ yêu cầu cha mẹ phải theo dõi sát diễn biến của trẻ, nhất là trẻ nhỏ dưới 6 tháng tuổi, trẻ sơ sinh diễn biến bệnh cực kỳ nhanh. Với nhóm tuổi này, cha mẹ cần chú ý 3 dấu hiệu cơ bản để xác định tình trạng bệnh của bé, kịp thời đưa tới viện. Đó là theo dõi quá trình bú, khi bé ngủ và cách thở của bé. Cụ thể: trẻ sốt, hạ thân nhiệt (trẻ sơ sinh), mệt mỏi, kém ăn, môi khô, lưỡi bẩn, hơi thở hôi, ho (khan hoặc có đờm), khó thở. Nhịp thở nhanh so với lứa tuổi được coi là dấu hiệu chính và xuất hiện sớm nhất khi trẻ bị viêm phổi. Người lớn có thể theo dõi thêm cho con khi thấy biểu hiện co rút lõm ngực, cánh mũi phập phồng... cần đưa đến bệnh viện khám và xử lý kịp thời.