Ông Hứa Văn Độ, ngụ xóm Phai Kéo, bản Phai Lừa, xã Đồng Giáp, huyện Văn Quang, Lạng Sơn là chủ của gốc trám đen cổ thụ to bằng 2 người ôm, cao 20m, nằm nép bên sườn đồi, trồng từ cách đây 70 - 80 năm.
Ông Độ cho biết, bắt đầu từ mùa trám năm 2013, đột nhiên nhiều thương lái người Trung Quốc vào bản lùng mua quả. Đến vườn nào họ cũng về tay không nhưng khi ghé vườn nhà ông, nhóm thương lái Trung Quốc xem xét kỹ, kiểm tra cây trám của gia đình từ lá đến quả, hạt.
Những tay buôn này đo kích thước quả, rồi bóc vỏ ra tiếp tục đo kích thước hạt. Khi đo xong họ ngỏ ý mua bao tiêu quả của cây trám này. Công việc đàm phán diễn ra nhanh chóng.
Người đàn ông này nhẩm tính, quả của cây trám bán được giá thỏa thuận là 200.000 đồng một kg là rất cao giá. Trên thực tế, giá trám thường chỉ bán được ở trong tỉnh Lạng Sơn với giá 30.000 - 40.000 đồng một kg. Những năm được mùa (sai quả), giá trám thậm chí còn giảm xuống 20.000 - 25.000 đồng một kg. Từ đó đến nay mỗi năm dù có năm mất mùa chỉ được vài cân thương lái Trung Quốc cũng lặn lội sang Việt Nam thu mua.
Nhiều năm bán trám cho nhóm thương lái này, ông Độ tò mò dò hỏi họ mua để làm gì và được giải thích tách lấy hạt để làm đồ trang sức. Hiện nay, dù có nhiều người vào trả sẽ thu mua 400.000 - 500.000 đồng một kg nhưng ông Độ không thể bán vì hợp đồng thỏa thuận với thương lái Trung Quốc kéo dài 10 năm.
Theo Theo Dân Việt