Ông Nguyễn Văn Ba (xã Bông Trang, huyện Xuyên Mộc) cho biết, bảy năm trồng thanh long ruột đỏ, ông chưa từng gặp cảnh giá rớt thê thảm như hiện nay. "Cách đây nửa tháng, thương lái mua 15.000 - 20.000 đồng một kg, đột ngột ba hôm nay giảm xuống còn 1.500 - 2.000 đồng mỗi kg nhưng phải năn nỉ mới có người chịu mua", ông Ba nói và cho biết thêm những vườn thanh long ruột trắng thì không ai ngó ngàng tới.
Mọi năm, 400 gốc thanh long cho hơn 4 tấn quả, mang lại nguồn thu từ 100 - 150 triệu đồng thì nay ước chỉ thu được 6 - 8 triệu đồng, không đủ chi phí thuê công cắt quả. "Bây giờ, giá nào cũng phải bán, nếu không ba hôm nữa gặp trận mưa cả vườn trái bị nứt toác, thối rữa phải tốn tiền thuê người hái bỏ để dưỡng cây cho vụ tới", ông Ba cho hay.
Bà Đặng Thị Hường bán 3 tấn thanh long được hơn ba triệu đồng. Trong khi tiền phân bón, thuốc và thuê người "vuốt tai" trái cho 500 gốc thanh long bà đã chi hơn 30 triệu. "Tiền vay mượn để đầu tư nhưng giờ thì coi như trắng tay và cũng không biết vụ tới đây tình hình như thế nào nữa. Thật sự tôi rất lo lắng", bà Hường nói.
Bà Linh, thương lái cho biết, tình hình thu mua thanh long cho nông dân ở Bà Rịa - Vũng Tàu đang rất căng thẳng vì kho của các vựa ở Bình Thuận xuất đi Trung Quốc đã đầy. "Tôi đánh xe thanh long loại đẹp nhất ra Phan Thiết bán với giá 5.000 đồng mỗi kg nhưng không một vựa nào chịu lấy. Đến nửa đêm, vựa có người Trung Quốc thu mua trả 3.000 đồng mỗi kg, lỗ nặng cũng phải bán", bà Linh nói và cho biết, sáng nay, vựa báo cho thu mua giá 1.500 đồng một kg, mua lại giá 2.000 đồng một kg.
Theo bà Linh, hiện còn hàng trăm tấn thanh long ùn ứ ở vườn dân và những người thu mua đều phải chịu lỗ nhưng phải tìm cách bán cho nông dân gỡ gạc phần nào. "Một vài ngày tới có thể thanh long sẽ không cắt được khi vựa ngừng mua", bà Linh dự báo.
Ông Trần Văn Phương, Chủ tịch Hội Nông dân Xuyên Mộc cho biết, toàn huyện có gần 200 ha thanh long tập trung ở hai xã Bông Trang và Bưng Riềng.
"Hội đã liên hệ với một số nhà máy để người dân mang thanh long đến bán nhưng không có nơi nào nhận hàng vì kho đã đầy, trong khi hàng xuất đi không được. Thực trạng này khiến người trồng thanh long ở huyện Xuyên Mộc rất khó khăn", ông Phương nói và khuyến cáo người dân nên rất cân nhắc việc phát triển diện tích trồng thanh long trong thời gian tới.
Nông dân miền Tây thua lỗ
Đứng bên ruộng thanh long ruột đỏ 2.000 m2 vừa thu hoạch ngày hôm trước với giá bán xô 3.000 đồng, ông Huỳnh Văn To (Vĩnh Công, Châu Thành, Long An) cho biết, vụ này, ông thua lỗ hàng chục triệu đồng.
"Đầu vụ thương lái đến đặt tiền cọc, mua giá 20.000 đồng mỗi kg, tuy nhiên, sau đó họ bỏ luôn cọc khiến nhiều nông dân khốn đốn buộc phải bán với giá bèo bọt, từ 2.000 - 7.000 đồng mỗi kg", ông To nói.
Theo cách tính của nông dân, bình quân mỗi kg thanh long ruột đỏ giá trên 10.000 đồng trở lên mới mong có lãi. Không chỉ có nông dân gặp khó khăn, hiện tại, trên địa bàn huyện Châu Thành có hơn 200 cơ sở mua thanh long xuất khẩu. Một số cơ sở cho biết, những ngày qua do lượng thanh long quá lớn nên họ gặp khó khăn do kho bãi không đủ chỗ.
Ông Nguyễn Văn Thình, Chủ tịch UBND huyện Châu Thành thông tin, diện tích trồng thanh long tại huyện khoảng 8.300 ha, lớn nhất tỉnh, trong đó, có khoảng 6.500 ha thanh long ruột đỏ. Hầu hết diện tích trên đang cho thu hoạch năng suất cao do thời tiết thuận lợi hơn mọi năm.
"Bình quân mỗi ha thanh long cho ba tấn trái, đợt này có khoảng 600 ha chín đồng loạt, khoảng 180.000 tấn trái phải thu hoạch trong vòng một tuần lễ thì không cách nào tiêu thụ kịp", ông Thình nói và cho biết, đây là đợt xuống giá thấp kỷ lục trong 5 năm trở lại đây. Địa phương này cũng khẳng định qua xác minh, không có tình trạng thương lái lợi dụng thu hoạch đồng loạt để ép giá nhà vườn.
Tại tỉnh Tiền Giang có hơn 6.500 ha thanh long cũng xảy ra tình trạng tương tự. Mấy ngày qua, nửa ha thanh long ruột đỏ của ông Nguyễn Hoàng Dũng (Chợ Gạo) phần lớn phải đem bán tháo, một số vứt bỏ.
"Thương lái đã đặt cọc trước đó giá 12.000 đồng mỗi kg, tuy nhiên sau đó họ giảm xuống còn 5.000 đồng. Chúng tôi bấm bụng bán vì không còn ai chịu mua, thanh long thì đã cắt đổ đống chờ. Tuy nhiên, sau đó họ đến nhưng chê thanh long xấu không mua nữa", ông Dũng nói.
Nhận định về tình trạng giảm giá sốc này, một công ty chuyên thu mua thanh long xuất khẩu ở Tiền Giang cho biết, hiện họ vẫn thu mua thanh long ruột đỏ với giá 27.000 đồng một kg, ruột trắng 17.000 đồng. "Năm nay, thanh long tại vườn của nhiều nông dân có giá rẻ là do trái xấu, không đạt tiêu chuẩn xuất khẩu", đại diện công ty này nói.