Ngày 23/11, Tạp chí Luật Harvard, hiện do hội sinh viên của trường điều hành, đã từ chối xuất bản một bài luận dài 2.000 từ có tựa đề “Hành trình Nakba đang diễn ra: Hướng tới một khuôn khổ pháp lý cho Palestine” của ứng viên tiến sĩ người Palestine Rabea Eghbariah, bất chấp việc tác phẩm này đã được chỉnh sửa, kiểm tra thực tế và ban đầu đã được phê duyệt để xuất bản.
Tác giả bắt đầu chắp bút viết bài luận nói trên kể từ sau khi lực lượng Hamas tiến hành cuộc tấn công vào lãnh thổ Israel hôm 7/10, và sau đó là các chiến dịch đáp trả của Israel tại Dải Gaza. Nếu được xuất bản thì đây sẽ là bài báo đầu tiên của một học giả Palestine được đăng tải trên tạp chí này.
Bài báo đưa ra luận điểm rằng các chiến dịch phản công của Israel, hiện đã khiến hơn 14.000 người Palestine thiệt mạng, đầy đủ tiêu chí để cấu thành hành động diệt chủng dựa trên định nghĩa được ghi trong Hiến chương Liên Hợp Quốc. Tác giả cũng kêu gọi việc hình sự hóa Nakba hay “Thảm họa” trong tiếng Anh, khái niệm được những người Palestine dùng để mô tả việc họ phải chạy trốn hoặc bị đuổi khỏi nhà của mình kể từ sau Chiến tranh Israel-Palestine lần thứ nhất năm 1948.
Tuy nhiên, kế hoạch xuất bản bài báo dưới dạng blogpost đã bị hủy bỏ sau cuộc họp khẩn của hơn 100 biên tập viên thuộc tạp chí này. Nguyên nhân từ chối đăng tải được đưa ra là do những lo ngại việc xuất bản sẽ gây tổn hại đến triển vọng nghề nghiệp của các biên tập viên khi có thể gây ra phản ứng dữ dội và dẫn đến việc thông tin cá nhân của các biên tập viên bị công khai trên các không gian mạng.
Được biết, việc thực tập trong các tạp chí học thuật sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các sinh viên học ngành luật có thể thăng tiến trong sự nghiệp nghiên cứu chính trị hay công tác tại các công ty luật danh giá, hoặc các vị trí thư ký trong Tòa án Tối cao Mỹ. Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama trong thời gian học tại khoa luật Đại học Harvard từng đảm nhận vị trí Chủ biên tạp chí của trường.
Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama thời điểm còn là sinh viên khoa luật của Đại học Harvard. (Ảnh: The Guardian)
Trong email trả lời Rabea Eghbariah, người trực tiếp hiệu đính bài báo cho biết quyết định được đưa ra “không dựa trên danh tính hay quan điểm của tác giả”. Mặc dù vậy, phản hồi của một người hiệu đính khác do tờ The Nation đăng tải lại cho thấy bài đăng bị hủy xuất bản vì “nội dung thảo luận không liên quan đến các khía cạnh học thuật hay mang tính chất xây dựng” và có thể khiến cho một số biên tập viên cảm thấy bị xúc phạm.
Sau khi nhận được phản hồi từ nhóm biên tập viên Tạp chí Luật Harvard, tác giả Rabea Eghbariah (một luật sư về nhân quyền) đã bày tỏ sự không hài lòng đối với các biên tập viên khi cho rằng đây là hành động “phân biệt” và “kiểm duyệt quá gay gắt”. Một nhóm gồm 25 biên tập viên cũng đưa ra một tuyên bố nhằm chỉ trích việc tạp chí này hủy xuất bản bài luận của ứng viên tiến sĩ Palestine và gọi đây là quyết định chưa có tiền lệ và đưa ra dựa trên một sự quan ngại mơ hồ.
Tờ The Nation sau đó đã đăng tải bài luận dưới tiêu đề “Tạp chí Luật Harvard đã từ chối đăng tải bài báo viết về việc diệt chủng ở Dải Gaza”.