Hiện lương phi công người Việt tại Vietnam Airlines chưa bằng một nửa so với lương phi công ngoại (Ảnh minh hoạ: VNA)
Chính phủ vừa ban hành Nghị định 64/2023/NĐ-CP bổ sung quy định về thí điểm quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với một số tập đoàn kinh tế, tổng Cty nhà nước, trong đó có Cty mẹ - Tổng Cty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines). Nghị định mới cho phép hãng hàng không này được trả lương cho phi công Việt từ quỹ lương chung của đơn vị, sau đó nếu mức lương vẫn thấp hơn phi công ngoại cùng vị trí, hãng được bổ sung quỹ lương để trả thêm cho phi công Việt.
Quỹ lương trả thêm cho phi công Việt được thực hiện hằng năm, xác định theo nguyên tắc, quỹ lương bổ sung tối đa bằng chênh lệch giữa lương chi từ quỹ chung cho phi công người Việt so với lương phi công người nước ngoài. Nguồn tiền lập quỹ lương bổ sung theo khả năng đáp ứng tài chính của Vietnam Airlines, đảm bảo hãng hoàn thành chỉ tiêu lợi nhuận kế hoạch, nếu lỗ phải giảm lỗ so với năm liền trước. Việc bổ sung tiền lương cho phi công Việt được thực hiện từ ngày 1/1/2023.
Lãnh đạo Vietnam Airlines cho biết, hiện lương bình quân của phi công Việt tại Vietnam Airlines chỉ bằng 43-48% lương bình quân phi công ngoại. Chênh lệch này do phi công Việt được ký hợp đồng lao động, là người của hãng, nên được tính vào quỹ lương chung của đơn vị, quỹ lương lại được xây dựng theo quy định chung, không có tính đặc thù. Trong khi đó, phi công ngoại được đơn vị thuê lại, nên phần chi phí cho phi công ngoại không tính vào quỹ lương của đơn vị.
Từ năm 2020 tới nay, Vietnam Airlines trả cho 1 phi công nước ngoài cao hơn 2,5 tỷ đồng/năm so với trả cho 1 phi công Việt. Cụ thể, năm 2018 - 2019, phi công Việt nhận lương từ 124 - 135 triệu đồng/người/tháng, trong khi phi công nước ngoài nhận 249 - 281 triệu đồng/người/tháng; năm 2020, con số này lần lượt là 85 triệu đồng/tháng so với 145 triệu đồng/tháng. Hiện Vietnam Airlines sử dụng 780 phi công Việt và 144 phi công nước ngoài.
Do tiền lương thấp, hãng bay này liên tục bị “chảy máu” phi công Việt. Từ năm 2018 tới nay, có 154 phi công Việt chuyển hãng khác, riêng 3 tháng đầu năm nay đã có 8 phi công Việt rời hãng. Với tốc độ phát triển đội máy bay mới của các hãng hàng không Việt Nam, mức lương không đổi, trong 3 năm tới, Vietnam Airlines có thể “mất” thêm 120-240 phi công Việt/năm (đa số là lái chính).
Để lương phi công Việt bằng 80% lương phi công nước ngoài, năm nay hãng phải bổ sung 510 tỷ đồng; nếu tăng lên mức bằng 90%, hãng sẽ bổ sung 713 tỷ đồng. Đổi lại, hãng giữ chân được phi công Việt nên tiết kiệm được khoản tiền chênh do phải sử dụng phi công nước ngoài, tổng chi phí giảm được từ 300-600 tỷ đồng/năm.