Phiên họp báo thường kỳ Chính phủ chiều 1/10. Ảnh Như Ý
Về việc thành lập siêu Ủy ban quản lý vốn nhà nước, tại buổi họp báo Chính phủ chiều 1/10, PV đặt câu hỏi về việc, Thủ tướng yêu cầu làm sao để ủy ban này không trở thành cơ quan quá quyền lực, thậm chí là quan liêu. Chính phủ có biện pháp kiểm soát thế nào? Với những đơn vị quản lý vốn, tài sản nhiều... thì nhân sự thế nào, nhân sự này do ai quyết định?
Trả lời vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Lê Quang Mạnh cho biết, khi xây dựng đề án thành lập Ủy ban Quản lý vốn nhà nước, mục tiêu của Chính phủ là để xóa bỏ tình trạng vừa đá bóng, vừa thổi còi. Khi các bộ chuyên ngành vừa ban hành các chính sách trong lĩnh vực đó, đồng thời vừa trực tiếp quản lý các doanh nghiệp có vốn nhà nước. Chúng ta xây dựng khung khổ pháp lý để tách quản lý nhà nước với chức năng sản xuất kinh doanh, đây là mục tiêu khi xây dựng Ủy ban này.
Ngày 29/9, Chính phủ đã ban hành Nghị định 131, trong đó đưa ra hành lang pháp lý cho sự hoạt động của Ủy ban này. Ngoài trách nhiệm quản lý vốn cho 19 doanh nghiệp bao gồm 7 tập đoàn, 12 doanh nghiệp lớn.
Ủy ban này sẽ thay mặt nhà nước để giám sát khối tài sản, vốn của nhà nước tại các DNNN, chứ không phải là cơ quan sử dụng số vốn này. “Chúng ta yên tâm là Ủy ban chỉ thực hiện việc giám sát vốn đó có được các DN sử dụng có hiệu quả hay không, có khả năng, nguy cơ thất thoát hay không để từ đó triển khai các biện pháp can thiệp. Ủy ban cũng không can thiệp trực tiếp vào hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp”, ông Mạnh cho hay.
Cũng theo ông, vừa qua, Chính phủ có hướng hết sức rõ ràng cho hoạt động của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước trong thời gian sắp tới. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng Ủy ban thành cơ quan chuyên nghiệp, tập trung vào việc giám sát chứ không phải là cơ quan hành chính, là cơ quan hiện đại, đáp ứng yêu cầu chuyên môn.
Cụ thể, trong thiết kế khung khổ pháp lý đưa các công cụ, nội dung làm sao để Ủy ban này có thể thực hiện công tác giám sát.
Hiện nay chúng ta biết là việc giám sát vốn tại các doanh nghiệp nhà nước được thực hiện không thường xuyên, không có các cơ quan chuyên trách thực hiện việc giám sát. Khi xây dựng Ủy ban này, chúng ta nhằm hướng đến việc hoạt động giám sát sẽ được thực hiện thường xuyên hơn, được “trông coi” kỹ càng, nếu có nguy cơ thất thoát, lãng phí hay tình trạng “sân trước, sân sau” thì Ủy ban sẽ có trách nhiệm giải quyết”, ông Mạnh nhấn mạnh.
Thứ hai, theo ông Mạnh, có ủy ban này sẽ nâng cao trách nhiệm giải trình trong quá trình giám sát cũng như sử dụng vốn nhà nước, gắn trách nhiệm quản lý, bảo tồn tài sản nhà nước trong các doanh nghiệp này với các cá nhân cụ thể. Chỉ khi nào chúng ta gắn được trách nhiệm này với các cá nhân cụ thể thì chúng ta mới có cách thức bảo đảm nguồn vốn của đất nước không bị sử dụng lãng phí.
Thứ ba, theo ông, thời gian qua, thông tin hoạt động của các DNNN còn thiếu rất nhiều sự tường minh và công khai hóa thông tin. Ủy ban đã xây dựng một lộ trình rõ ràng, ứng dụng CNTT, đưa ra mô hình sử dụng dữ liệu lớn để quản lý, giám sát hoạt động của các DNNN một cách thường xuyên nhưng không cản trở đến hoạt động hàng ngày, không cản trở hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.