Theo đó, đường bộ cao tốc phải có quy mô tối thiểu 4 làn xe chạy (2 làn xe cho mỗi chiều), có làn dừng xe khẩn cấp được bố trí liên tục, trừ các vị trí qua cầu có khẩu độ nhịp từ 150 m trở lên, cầu có trụ cao từ 50 m trở lên, hầm, có bố trí làn tăng, giảm tốc, làm phụ leo dốc.
Như vậy, theo quy chuẩn sẽ không còn tình trạng cao tốc phân kỳ 2 làn như trước. Tốc độ thiết kế đường bộ cao tốc cũng được phân làm 3 cấp, gồm cấp 120 có tốc độ thiết kế là 120 km/h; cấp 100 có tốc độ thiết kế là 100 km/h; cấp 80 có tốc độ thiết kế là 80 km/h.
Đối với vị trí địa hình đặc biệt khó khăn, có yếu tố quốc phòng an ninh, quy chuẩn cho phép áp dụng tốc độ thiết kế 60 km/h. Trên đường bộ cao tốc có thể có những đoạn áp dụng cấp khác nhau, nhưng đoạn này phải dài từ 15 km trở lên và tốc độ thiết kế của hai đoạn liên tiếp không được chênh nhau quá 20 km/h.
Trường hợp đường bộ cao tốc áp dụng cấp tốc độ thiết kế quá một cấp (20 km/h), phải có một đoạn quá độ dài ít nhất 2 km có cấp tốc độ thiết kế trung gian.
Theo quy chuẩn Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đưa ra, đường bộ cao tốc phải có làn dừng xe khẩn cấp được bố trí liên tục. Trừ các vị trí qua cầu có khẩu độ nhịp từ 150 m trở lên, cầu có trụ cao từ 50 m trở lên, hầm, có bố trí làn tăng, giảm tốc, làm phụ leo dốc.
Theo quy chuẩn, cao tốc sẽ phải có tối thiểu 4 làn xe.
Đặc biệt, các công trình gắn với đường bộ cao tốc bao gồm: Trung tâm quản lý, điều hành giao thong tuyến, trạm dừng nghỉ, hệ thống thu phí điện tử không dừng, đối với tuyến đường có thu phí, trạm kiểm tra tải trọng xe, hàng rào bảo vệ.
Với mặt cắt ngang đường bộ cao tốc, quy chuẩn yêu cầu chiều rộng làn xe chạy tối thiểu 3,75 m đối với đường cấp 120, cấp 100 và tối thiểu 3,5m đối với cấp 80. Làn xe dừng khẩn cấp có chiều rộng tối thiểu 3 m với đường cấp 120, cấp 100 và tối thiểu 2,5 m đối với đường cấp 80.
Làn xe dừng khẩn cấp có chiều rộng tối thiểu 3m với đường cấp 120, cấp 100 và tối thiểu 2,5 m đối với đường cấp 80.
Đối với an toàn phòng hộ trên đường bộ cao tốc, quy chuẩn yêu cầu phải bố trí đồng bộ hệ thống phòng hộ bảo đảm an toàn giao thông trên đường bộ cao tốc, phải có hàng rào bảo vệ để ngăn cách người, gia súc, hoặc thú rừng qua đường.
Cùng đó, tốc độ tối đa cho phép trên đường bộ cao tốc không vượt quá 120 km/h. Tối độ tối đa cho phép và tốc độ thiết kế không dược chênh nhau quá 20 km/h, tốc độ tối đa cho phép của 2 đoạn tuyến.
Trao đổi với Tiền Phong, lãnh đạo Cục Đường cao tốc Việt Nam cho biết, sau khi quy chuẩn được ban hành, các dự án cao tốc của Việt Nam đều bắt buộc phải tuân thủ các yêu cầu này. Dự án nào không đáp ứng sẽ không được đưa vào vận hành khai thác. Còn nếu không có tiền hoặc nguồn vốn không đủ cũng sẽ không được đầu tư.
Theo vị này, thông tư cũng có điều khoản chuyển tiếp. Theo đó, các dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc đã được quyết định chủ trương đầu tư trước ngày 1/10/2024 sẽ tiếp tục thực hiện theo các quy định tại thời điểm quyết định chủ trương đầu tư.
Chẳng hạn, một số tuyến cao tốc 2 làn đang xây dựng như Tuyên Quang - Hà Giang, Hòa Bình - Mộc Châu, các địa phương đang triển khai rồi nên vẫn sẽ được tiếp tục đến khi hoàn thành.
Đối với các tuyến đường cao tốc có tốc độ thiết kế từ 80 km/h trở xuống đang khai thác trước ngày 1/10/2024, lãnh đạo Cục Đường cao tốc Việt Nam cho hay, khi đầu tư nâng 2 cấp, mở rộng thì cho phép áp dụng các yếu tố kỹ thuật cho dự án đã được phê duyệt trước thời điểm này.