Ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống
GS.TS Ngô Quý Châu, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hội chứng ngưng thở khi ngủ nếu không được điều trị có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, làm tăng nguy cơ mắc bệnh tăng huyết áp, các bệnh tim mạch, bệnh lý mạch máu não,… thậm chí có thể gây đột quỵ và tử vong. Ngoài ra, ngưng thở khi ngủ còn ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống, người bệnh có thể gặp tai nạn nếu ngủ gật khi đang tham gia giao thông, hay suy giảm trí nhớ, mất tập trung, dễ bị kích động…
PGS.TS Vũ Văn Giáp, Phó Giám đốc Trung tâm Hô hấp (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết đã từng gặp những trẻ em và thanh niên bị hội chứng ngưng thở khi ngủ. Đối với trẻ em hay gặp nhóm nguyên nhân có liên quan đến bất thường căn nguyên tai mũi họng . Những trẻ thừa cân béo phì, lười vận động, sử dụng thức ăn nhanh khá phổ biến cũng dễ mắc hội chứng này. Bác sĩ Giáp từng điều trị cho bệnh ở lứa tuổi thanh niên, cao 1m70 nhưng nặng 140kg, thừa 70kg có nhiều biến chứng gây ra suy hô hấp mạn tính, đa hồng cầu vào viện trong tình trạng nặng. Với bệnh nhân lớn tuổi vào viện trong tình trạng có đột quỵ có liên quan tăng huyết áp kèm theo hội chứng ngưng thở khi ngủ.
Ngưng thở khi ngủ khiến cho việc kiểm soát huyết áp khó khăn hơn, trong cơn ngưng thở thiếu oxy trong máu và các cơ quan, đặc biệt là não và tim. Thực tế bệnh nhân đã có đột quỵ não. Ngưng thở khi ngủ là trong quá trình ngủ, người bệnh bị ngưng lưu thông không khí trên 10 giây, có lúc giảm lưu thông không khí gọi là giảm thở, lưu lượng giảm trên 50% cũng trên 10 giây. Chính những lúc ngừng thở hoặc giảm thở như vậy làm không khí không lưu thông được vào phổi đem oxy tới não và các cơ quan trong cơ thể giảm. Gọi là ngừng thở và giảm thở khi 1 giờ bị trên 5 lần. Người ta chia ra các mức độ nhẹ ngừng thở từ 5-15 lần/ giờ, trung bình từ 15- dưới 30 lần/ giờ, mức nặng trên 30 lần/giờ.
GS Châu cho biết thêm, đa số các trường hợp bệnh đều liên quan đến thừa cân béo phì, hoặc người có bệnh lý ở phổi như mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, người dùng một số thuốc như người nghiện thuốc phiện hoặc thuốc ngủ cũng có thể làm xuất hiện bệnh hoặc bệnh nặng thêm.
Phát hiện sớm có thể điều trị khỏi
GS Châu cho hay, các triệu chứng biểu hiện dễ nhận thấy đó là ngủ ngáy, ngáy rất to. Thứ hai có cơn ngừng thở được người thân chứng kiến, ví dụ bệnh nhân đang ngáy rất đều tự nhiên không thấy có tiếng động phát ra và trên 10 giây bắt đầu thấy bệnh nhân cựa mình, sặc sặc lên rồi ngáy tiếp đó là dấu hiệu biểu hiện cơn ngừng thở. Ngoài ra còn dấu hiệu bệnh nhân cảm thấy ngạt thở, ngộp thở có thể khi ngủ cảm thấy ngột ngạt khó thở. Biểu hiện tiếp theo là bệnh nhân thường thức giấc vào ban đêm có thể đi tiểu 3-4 lần, ngủ không ngon giấc. Triệu chứng ban ngày thì đầu tiên là ngủ dậy mệt mỏi, đau đầu, không sảng khoái, rất buồn ngủ, rất khó tập trung, trẻ rất khó học, khó tập trung, tăng động.
Tại Trung tâm hô hấp các bác sĩ có thể chẩn đoán và điều trị bệnh sớm, giúp bệnh nhân có thể có một cuộc sống gần như bình thường. Sau khi được chẩn đoán bằng cách đo đa ký hô hấp, hoặc đa ký giấc ngủ, những trường hợp nhẹ dùng dụng cụ kéo hàm ra phía trước, cũng có trường hợp do bất thường vùng họng hàm nhỏ hoặc lưỡi quá to cần phải phẫu thuật. Trong đa số các trường hợp, nhất là các trường hợp nặng cần thở máy áp lực dương, chụp mũi và miệng để tạo áp lực dương trong đường thở để đảm bảo oxy lưu thông trong cơ thể. Với phương pháp này, người bệnh phải dùng dụng cụ trong lúc ngủ.
Theo ước tính, có 26% số người trưởng thành có nguy cơ cao bị hội chứng ngưng thở khi ngủ. Với những bệnh nhân béo phì, cần giảm cân, có trường hợp hết bệnh. Theo bác sĩ Giáp, ở nhiều nước, đã tầm soát bệnh ngừng thở khi ngủ cho những người lái xe nhất là lái xe đường dài.