Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) vừa có công văn kêu cứu khẩn cấp về tình trạng điều nhân nhập khẩu đang đe dọa sự phát triển của ngành điều trong nước.
Theo VINACAS, nhiều năm qua Việt Nam dẫn đầu chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị điều toàn cầu, nhưng vị thế đó đang bị lung lay. Nguyên nhân xuất phát từ việc Việt Nam cho phép nhập khẩu điều nhân ồ ạt mà không áp các biện pháp bảo vệ ngành chế biến điều trong nước.
Ông Bạch Khánh Nhựt - Phó chủ tịch thường trực VINACAS - cho biết, trong năm 2022, Việt Nam nhập khoảng 78.500 tấn, tương đương gần 350.000 tấn hạt điều thô - lớn hơn tổng sản lượng điều thô do Việt Nam sản xuất trong 1 năm.
Trong 2 tháng đầu năm, lượng điều nhân nhập khẩu vào Việt Nam đạt 10.158 tấn (tương đương với 44.000 tấn điều thô) với kim ngạch 56,4 triệu USD.
Năm 2022, xuất khẩu điều của Việt Nam đạt hơn 3 tỷ USD, đứng đầu thế giới.
Theo ông Nhựt, ở các nước, điều thô xuất khẩu thường được giám sát chặt giá xuất khẩu tối thiểu; và áp mức thuế xuất khẩu cao nhằm bảo vệ nguồn nguyên liệu cho sản xuất, chế biến trong nước, trong khi miễn thuế với điều nhân xuất khẩu. Còn tại Việt Nam, cả điều thô và điều nhân nhập khẩu vào đều được miễn thuế.
“Chính sách này dẫn đến sự bất bình đẳng với doanh nghiệp trong nước; tạo điều kiện để điều nhân từ châu Phi nhập khẩu vào Việt Nam. Điều này không những không đem lại lợi ích cho đất nước, mà còn khiến ngành điều trong nước nguy cơ lép vế”, ông Bạch Khánh Nhựt nói.
Trước tình hình đó, VINACAS đề nghị Chính phủ, Bộ Công Thương đàm phán ký các hiệp định song phương với từng nước về miễn thuế xuất nhập khẩu với hàng hóa của nhau; trong các nước có thể xuất khẩu điều thô miễn thuế sang Việt Nam.
Nếu các quốc gia không đồng thuận, Vinacas đề nghị không miễn thuế nhập khẩu với điều nhân nhập khẩu vào Việt Nam; đồng thời áp thuế 25% với hạt điều đã bóc vỏ (Mã 0801.32.00), áp giá tối thiểu đối với nhân điều nhập khẩu vào Việt Nam.
Hiện, để bảo vệ ngành sản xuất trong nước, Ấn Độ cũng áp thuế 25% đối với điều nhân nhập khẩu.