Vén màn khuất tất
Ngày 29/11/2016, Bệnh viện Ung bướu TPHCM phát hành hồ sơ mời thầu“gói thầu cung cấp và lắp đặt hệ thống xạ trị gia tốc” và đóng thầu 1 tháng sau đó. Hai dòng máy có model cao cấp nhất của hai hãng Elektra do Công ty CP Đầu tư Y tế Việt Mỹ ở Hà Nội và Varian của Công ty dược trang thiết bị T.D ở TPHCM tham gia thầu đều có thể đáp ứng.Tuy nhiên, sau đó bệnh viện lại gia hạn thời điểm đóng thầu để điều chỉnh hồ sơ mời thầu lần 2. Theo đó, ngày 15/3/2017 bệnh viện này đã điều chỉnh 2 nội dung trong hồ sơ mời thầu lần 1 mặc dù trước đó hồ sơ mời thầu do bệnh viện phát hành tuân thủ các quy định, trình tự về pháp luật đấu thầu.
2 nội dung điều chỉnh gồm: “Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực kinh nghiệm” và “Tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật”. Nội dung điều chỉnh này “vô tình” tạo lợi thế cho một nhà thầu khác. Dẫn chứng cho thấy lần điều chỉnh này, phía bệnh viện bỏ tiêu chí nhà thầu phải thực hiện “toàn bộ hoặc phần lớn” số lượng các hợp đồng, được điều chỉnh thành “đã hoặc đang thực hiện”… Còn về “tiêu chuẩn đánh giá về kỹ thuật”, khi điều chỉnh lần 2 bệnh viện bỏ ít nhất 6 tiêu chí kỹ thuật quan trọng khi đánh giá máy gia tốc của máy Elaktra, thậm chí các tiêu chí kỹ thuật quan trọng của máy này bị chấm điểm thấp nhưng các tiêu chí phụ, không quan trọng của máy khác lại có điểm đánh giá rất cao.
Quá bức xúc với cách đấu thầu như “chỉ định thầu” này của Bệnh viện Ung bướu TPHCM, ngày 20/4/2017 Công ty CP Đầu tư Y tế Việt Mỹ ở Hà Nội đã “cầu cứu” đến Thủ tướng Chính phủ. Sau khiếu nại này, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình yêu cầu UBND TPHCM kiểm tra việc đấu thầu gói thầu trên đồng thời giải quyết khiếu nại tố cáo của Công ty CP Đầu tư Y tế Việt Mỹ báo cáo Thủ tướng...
Hàng loạt sai sót
Sau khi nhận được chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế đã triệu tập các chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực trang thiết bị và xạ trị để tiến hành xem xét việc xây dựng cấu hình tính năng kỹ thuật...tại gói thầu của Bệnh viện Ung bướu. Báo cáo kết luận của Bộ Y tế gửi Thủ tướng Chính phủ ngày 10/8, cho thấy: việc điều chỉnh hồ sơ mời thầu lần 2 của Bệnh viện Ung bướu về tiêu chí đánh giá “Kinh nghiệm thực hiện hợp đồng cung cấp bằng hàng hoá tương tự” chưa phù hợp với quy định theo Thông tư 05 của Bộ Kế hoạch Đầu tư. Ngoài ra, trong khi hồ sơ mời thầu lần 1 bệnh viện quy định rõ ràng “nhà thầu có > hoặc = 1 hợp đồng cung cấp thiết bị xạ trị có giá trị tối thiểu là 150 tỷ đồng”. Tuy nhiên, sau đó quy định này được bệnh viện điều chỉnh thành “không quy định giá trị hợp đồng cung cấp thiết bị xạ trị” là chưa phù hợp theo quy định.
Chưa hết, Bộ Y tế cũng chỉ ra hàng loạt những vi phạm khác. Theo đó, hồ sơ mời thầu lần 2 ngày 15/3/2017 thì chủ đầu tư đã bỏ một số tiêu chuẩn kỹ thuật, điều chỉnh lại nhiều tiêu chí kỹ thuật, giảm điểm tối thiểu, thay đổi thang điểm đánh giá theo hướng tạo lợi thế cho thiết bị của một hãng sản xuất khác. “Hồ sơ mời thầu lần 2 có một số tiêu chí là tính năng riêng của một hãng lại có điểm đánh giá rất cao theo hướng chỉ có một hãng sản xuất đáp ứng”- Bộ Y tế nêu và dẫn chứng: “Một số tiêu chí quan trọng khi đánh giá máy gia tốc như độ truyền qua lá đã bị loại bỏ, trong khi một số tiêu chí không có ý nghĩa như góc quay của khung máy, số mức năng lượng photon...lại có điểm rất cao gây bất hợp lý và tạo lợi thế làm thiếu sự cạnh tranh”.
Trước những vi phạm này, mới đây Văn phòng Chính phủ đã có công văn gửi UBND TPHCM truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hoà Bình. Theo đó, Phó Thủ tướng chỉ đạo, đồng ý với ý kiến kiến nghị của Bộ Y tế và Kế hoạch Đầu tư về việc vi phạm hồ sơ mời thầu của Bệnh viện Ung bướu TPHCM và việc xử lý vi phạm theo Điều 17 Luật đấu thầu năm 2013, đồng thời tổ chức đấu thầu gói thầu đảm bảo tính khách quan theo quy định. Phó Thủ tướng cũng chỉ đạo UBND TPHCM thực hiện nghiêm kết luận của Bộ Y tế và Bộ Kế hoạch Đầu tư tổ chức đấu thầu đúng quy định gói thầu trên, đồng thời xử lý vi phạm, kiểm điểm trách nhiệm của đơn vị, cá nhân có liên quan theo đúng quy định, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 1/12/2017.
Trước đó, trong các ngày 15/5 và 22/5 báo Tiền Phong có loạt bài “Lùm xùm đấu thầu tại BV Ung bướu TPHCM”, ngay sau khi báo đăng, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hoà Bình yêu cầu UBND TPHCM chỉ đạo các đơn vị báo cáo giải trình vụ việc.
Trao đổi với phóng viên Tiền Phong, lãnh đạo Bệnh viện Ung bướu TPHCM cho biết không nhận được văn bản nào chỉ đạo dừng vụ việc. “Do không có chỉ đạo hủy thầu gì cả nên vẫn tiến hành gói thầu” - lãnh đạo bệnh viện nói. Được biết đơn vị trúng gói thầu sai phạm này là Cty dược trang thiết bị T.D (TPHCM).