Thượng úy Nguyễn Quang Chất, Đội Cảnh sát hình sự đặc nhiệm - Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự an toàn xã hội Công an TP Hà Nội là một trong những gương mặt xuất sắc tiêu biểu của lực lượng Công an Thủ đô trên lĩnh vực đấu tranh trấn áp, phòng chống tội phạm.
Bằng lòng quả cảm của một người lính đặc nhiệm, bằng sự mưu trí, sáng tạo, tinh thần kiên quyết tấn công trấn áp tội phạm, anh đã cùng với các đồng đội tham gia đấu tranh hàng trăm vụ án hình sự, bắt giữ hàng chục đối tượng hình sự cộm cán, côn đồ hung hãn, đòi nợ thuê sử dụng vũ khí nóng, giải cứu con tin; lập nên những chiến công xuất sắc, góp phần bảo vệ cuộc sống bình yên của nhân dân.
Giải cứu con tin khỏi họng súng
Đối với lính hình sự đặc nhiệm, Công an TP Hà Nội, những vụ án giải cứu con tin mà các anh đã tham gia giải cứu thành công đã trở thành "thương hiệu" của họ. Vào 21h ngày 16/6/2013, tại gia đình bà Dương Thu Hương (54 tuổi, mẹ của đối tượng Trương Tùng Bách, trú tại đường Bạch Đằng, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội) xảy ra vụ khống chế "con tin". Bà Hương đang chơi với cháu Hà A thì bỗng nhiên tên Bách về nhà, trên tay cầm một khẩu súng và đòi bế con gái là cháu Hà A lên trên gác. Khi lên tới tầng 3, Bách đóng chặt cửa, không cho một ai vào.
Vợ chồng bà Hương cùng người thân nhiều lần đứng bên ngoài đập cửa để vào nhưng tên Bách kiên quyết không mở cửa, bà liền chạy ra trình báo Công an phường Bạch Đằng. Bách là một đối tượng nghiện nặng ma túy, hắn sử dụng heroin cả chục năm nay, đã có 3 tiền án, 2 tiền sự về tội "Cướp giật", "Trộm cắp tài sản" và "Tàng trữ trái phép ma túy". Tháng 9/2011, Bách ra trại và đến 4/2012 thì hắn lấy vợ, sau đó sinh được bé Hà A rồi lại tiếp tục dính vào con đường sử dụng ma túy "đá". Mỗi lần chơi ma túy "đá" xong, hắn không ăn, không ngủ, suốt cả đêm chỉ ngồi để thay đổi vị trí chiếc điện thoại để trên giường, luôn mồm nói có người muốn bắt, giết mình…
Nhận được tin cấp báo của Công an quận Hai Bà Trưng, được lệnh của cấp trên Thượng úy Nguyễn Quang Chất cùng các đồng đội đã lập tức có mặt tại hiện trường, tiến hành các phương án giải cứu cháu Hà A khỏi họng súng của chính bố đẻ. Thấy lực lượng Cảnh sát, Bách luôn mồm hò hét, cố thủ bên trong, chĩa súng đe dọa; dùng chai lọ, cốc thủy tinh ném từ tầng ba gây khó khăn cho lực lượng giải cứu tiếp cận hiện trường.
Thượng úy Nguyễn Quang Chất.
Do ngôi nhà chật, cầu thang nhỏ hẹp, bên trong căn phòng chừng 4-5m2 mà Bách cố thủ lại tắt đèn, kín như bưng nên rất khó cho việc xác định đối tượng. Để đảm bảo an toàn cho cháu bé, lực lượng chức năng đã dùng biện pháp kiên trì, thuyết phục đối tượng cho dì ruột là bà Dương Ngọc Lan vào chăm sóc và cho cháu bé ăn cháo. Song, Bách vẫn ngoan cố, gào thét, chửi bới và sử dụng bình bọt để chống trả. Sau gần 20 tiếng đồng hồ cố thủ trong phòng, đến 16h40 ngày 17/6/2013, Bách tay trái bế con, tay phải cầm súng xông ra ngoài hò hét, chửi bới và chĩa súng vào lực lượng Cảnh sát.
Trước tình thế đó, nhiều phương án được lực lượng giải cứu "con tin" đặt ra. Thượng úy Nguyễn Quang Chất được phân công leo lên tầng thượng để đột nhập từ trên tum xuống. Trên dọc cầu thang rất nhỏ, khi anh nhìn thấy một mảng lưng của đối tượng, bằng một động tác võ thuật điêu luyện anh áp sát, gạt tay đối tượng rồi cùng các đồng đội, khống chế hắn và giải cứu an toàn cho cháu bé.
Mưu trí đấu tranh với tội phạm
Đối với Thượng úy Nguyễn Quang Chất thì cuộc rượt đuổi cùng hành trình truy bắt tên giang hồ cộm cán đã phải ăn cơm tù mặc áo số đằng đẵng trả án đến gần 20 năm như tên Chu Viết Tuấn, SN 1973, trú tại phường Phúc Xá, Ba Đình, TP Hà Nội, về quy án là kỷ niệm rất đáng nhớ. Sau khi được tha tù trở về địa phương, vào tháng 9 năm 2013, Tuấn đã được anh Lều Công Tình là bạn quen biết lâu năm giúp đỡ bằng cách cho số tiền 150 triệu đồng để làm ăn, nhưng do vừa cưới vợ, sinh con, làm ăn liên tục thua lỗ, tháng 2/2014, Tuấn lại tiếp tục tìm đến cửa hàng của anh Tình để xin tiền nhưng anh Tình không đồng ý.
Cũng có mặt lúc đó, anh Bùi Thanh Hải (53 tuổi), ở Phố Huế, Hàng Bài, Hà Nội, bèn bảo Tuấn đi thu nợ cùng mình, khi xong việc sẽ cho Tuấn tiền. Anh Hải và Tuấn nhiều lần đi thu nợ đòi tiền nhưng đều không được việc, Tuấn yêu cầu anh Hải phải cho hắn tiền nhưng không được khiến Tuấn bức xúc, tìm cách để dằn mặt trả thù. Chiều 1/3/2014,
Tuấn mang theo 4 viên đạn đến nhà anh Hải ở Phố Huế.
Không có anh Hải ở nhà, cháu Bùi Hùng P. (19 tuổi) là con anh Hải đi ra ngoài mở cửa thì lập tức bị Tuấn gí khẩu súng ngắn màu bạc vào người cháu P rồi lấy 4 viên đạn đặt vào lòng bàn tay của P., đe dọa: “Tao cho bố mày 1 viên, cho thằng T. 1 viên, cho thằng K. 1 viên. Mày là trẻ con tao không thèm chấp, chứ không tao bắn chết cả nhà mày luôn.” Sau khi xảy ra sự việc, vô cùng hoang mang, lo sợ cho tính mạng của cả gia đình mình, anh Hải cùng cháu P đến cơ quan Công an trình báo.
Thượng úy Nguyễn Quang Chất cùng các đồng đội được cấp trên giao nhiệm vụ trong thời gian sớm nhất phải tìm bắt giữ được tên Tuấn, không để cho hắn manh động gây án. Vào khoảng 20h ngày 4/3/2014, Tuấn lại viết 2 lá thư nhờ người gửi cho anh Tình và Hải. Lời lẽ trong thư ngoài nói về khó khăn của bản thân gia đình hiện nay, hắn còn đe dọa anh Lều Công Tình để xin tiền.
Tiến hành các biện pháp nghiệp vụ, Thượng úy Nguyễn Quang Chất cùng lực lượng truy bắt tên Tuấn xác định, hắn cùng vợ đã bỏ trốn khỏi nhà, hiện đang lẩn trốn ở nhà một người thân trong gia đình ở thôn An Khải, xã Bắc Sơn, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. Rất bí mật, toàn bộ lực lượng trinh sát vây bắt tên Tuấn triển khai mật phục bao vây quanh ngôi nhà mà hắn đang ẩn nấp. Trong nhà có vợ con Tuấn và 1 người khác.
Xác định nhiều khả năng hắn có thể mang súng trong theo trong người, các trinh sát đợi thời cơ thích hợp khi Tuấn ra ngoài cửa sẽ bắt giữ nhanh gọn, tránh để xảy ra trường hợp hắn thoát vào cố thủ trong nhà. Thời cơ đã đến, khi thấy hắn mặc quần đùi, không có súng trong người, lực lượng truy bắt nổ súng bắn chỉ thiên và đạp mạnh cửa xông vào trong nhà. Bằng các thế võ thuật điêu luyện, các trinh sát đã kịp thời khóa tay khống chế hắn.
Cho đến khi lúc bị bắt, tên Tuấn vẫn không thể nghĩ rằng mình bị các trinh sát đặc nhiệm bắt giữ. Với bản chất lỳ lợm của một kẻ giang hồ, tại cơ quan điều tra, tên Tuấn vẫn không chịu nhận tội. Bằng các biện pháp nghiệp vụ đấu tranh sắc sảo cùng với các chứng cứ, bằng chứng đã thu thập được từ camera ở cửa hàng đối diện nhà anh Hải ở Phố Huế quay được hình ảnh hắn đến để đe dọa nhà anh Hải bằng 4 viên đạn; việc hắn thuê một cửa hàng photocopy, đánh máy ở quốc lộ 5, hướng đi Hưng Yên để soạn thảo văn bản gửi đe dọa tới anh Lều Công Tình và Bùi Thanh Hải… đã buộc hắn Tuấn phải cúi đầu nhận tội.
Trong những chiến công mà Thượng úy Nguyễn Quang Chất đã góp phần tham gia khám phá thành công thì vụ án triệt phá băng nhóm tội phạm núp bóng một công ty trách nhiệm hữu hạn để trấn tiền các chủ tàu thuyền đi lại trên sông Hồng vào đầu năm 2008 là dấu ấn không quên.
Khi đó vào mùa khô nước xuống thấp, lòng sông Hồng để lộ cồn bãi và nhiều chướng ngại vật đe dọa an toàn đường thủy nội địa. Trong khi đo,á xuất hiện nhiều tàu thuyền có tải trọng lớn đi sai luồng dẫn đến mắc cạn. Lợi dụng tình trạng này, các dịch vụ cứu hộ, cứu nạn mọc lên như nấm sau mưa.
Dọc tuyến sông Hồng từ Phú Thọ về Hà Nội khoảng 70km có tới 6 công ty cứu hộ, cứu nạn và nhiều dịch vụ hoa tiêu khác. Có công ty chọn phương án làm ăn không lành mạnh, hành xử theo "luật rừng" để giành quyền cứu hộ. Đã từng xuất hiện tình trạng một tàu mắc cạn nhưng có đến... vài công ty cứu hộ đến "giải quyết" gây ra xô xát. Một số công ty lợi dụng giấy phép kinh doanh để ép các chủ tàu thuyền phải ký hợp đồng cứu hộ cứu, nạn dài hạn với chúng, thậm chí ngang nhiên cưỡng đoạt tiền của các chủ tàu.
Nổi lên trong đám đó là ổ nhóm lưu manh do đối tượng Đỗ Mạnh Báu, tức Báu "Cửu", là đối tượng giang hồ cộm cán đã có 2 tiền án, một tiền sự cầm đầu. Sau hơn 3 tháng tiến hành nhiều biện pháp nghiệp vụ trinh sát để thu thập tài liệu chứng cứ, lãnh đạo Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự an toàn xã hội, Công an TP Hà Nội quyết định lập kế hoạch trinh sát liên hoàn để phá án.
Ngày 23/1/2008, Đội Cảnh sát đặc nhiệm, Đội Trọng án, Đội Chống cướp và cướp giật của đơn vị triển khai lực lượng trinh sát bắt quả tang khi các đối tượng đang cưỡng đoạt tiền của tàu PT 1341 tại khu vực Chèm. Chúng gồm Nguyễn Văn Thụ (36 tuổi trú tại Thụy Phương, Từ Liêm, Hà Nội) là Giám đốc Công ty TNHH cứu nạn cứu hộ Thành Đạt; Đỗ Mạnh Báu, tức Báu "Cửu" (45 tuổi, trú tại Đông Ngạc, Từ Liêm, Hà Nội), là Phó Giám đốc Công ty TNHH cứu nạn cứu hộ Thành Đạt cùng nhiều đối tượng liên quan khác là nhân viên Công ty TNHH cứu nạn cứu hộ Thành Đạt.
Kết quả khám xét tại trụ sở công ty thu được 1 két bạc, 1 máy tính, 1 thuyền gắn máy, 15 thẻ nhân viên công ty này, 11 quyển hóa đơn thu tiền trên các tàu thuyền, các loại giấy tờ tài liệu liên quan đến hoạt động cưỡng đoạt tài sản của Công ty Thành Đạt. Qua đấu tranh khai thác, bọn chúng khai nhận, năm 2006, tên Thụ thành lập Công ty TNHH cứu nạn cứu hộ Thăng Long để lợi dụng danh nghĩa thu tiền trái phép của các tàu thuyền qua lại khu vực Chèm.
Thụ dùng 2 tàu điều tốc độ, 4 thuyền nhẹ lắp máy Bông sen đỗ ở khu vực cầu Thăng Long - Chèm để tổ chức cưỡng đoạt tài sản của các chủ tàu. Khi các tàu qua lại sẽ thu phí dịch vụ đưa dẫn và kéo tàu qua bãi cạn. Tùy theo mỗi tàu thuyền chúng thu từ 50-100 ngàn đồng.
Những nhiệm vụ của người lính hình sự đặc nhiệm luôn là những nhiệm vụ khó khăn, nóng bỏng nhất, mà ở đó đôi khi sự sống và cái chết chỉ cách nhau trong gang tấc như việc đấu tranh phòng chống khủng bố, bạo loạn, giải cứu con tin; đấu tranh với các loại tội phạm nguy hiểm như giết người, cướp tài sản...; tội phạm cướp có vũ trang; các băng, ổ nhóm tội phạm hoạt động có tổ chức, côn đồ, hung hãn, đâm thuê chém mướn, hoạt động theo kiểu "xã hội đen"; đối tượng buôn bán, tàng trữ và sử dụng vũ khí trái phép; truy bắt số đối tượng truy nã đặc biệt nguy hiểm…
Thế nhưng, mỗi khi lên đường thực hiện nhiệm vụ của một người lính, Thượng úy Nguyễn Quang Chất chưa một lần chùn bước trước mỗi khó khăn, thử thách. Anh luôn sát cánh cùng các đồng đội chiến đấu quên mình để mang lại sự bình yên cho mỗi người dân Thủ đô.