Cảnh sát Hong Kong đã thu thập “đủ chứng cứ” trước khi bắt giữ các giám đốc điều hành và biên tập viên của Apple Daily, Trưởng đặc khu Carrie Lam (Lâm Trịnh Nguyệt Nga) nói tại cuộc họp báo thường kỳ, Bloomberg đưa tin. Bà nói rằng, việc làm của cảnh sát không làm xói mòn tự do báo chí vì không liên quan “công việc báo chí thông thường”.
Theo bà, ban biên tập của tờ báo không thể núp sau nghề nghiệp báo chí của họ để làm những việc vi phạm pháp luật.
“Các bạn không thể nói rằng, hành động của chúng tôi làm xói mòn tự do báo chí chỉ vì tổ chức bị nghi ngờ là một cơ quan báo chí và nghi phạm là người điều hành một cơ quan báo chí. Luật an ninh quốc gia ở Hong Kong sẽ phải được thực thi nghiêm túc. Đó cũng là hiệu ứng phòng ngừa và răn đe. Để đạt được mục tiêu, luật phải có tác dụng răn đe”, bà Carrie Lam nói với các phóng viên.
Phóng viên hỏi việc bắt giữ được cho rằng là nhằm vào những vi phạm luật an ninh quốc gia, chứ không phải các công ty truyền thông đang làm báo bình thường, vậy thì báo chí bình thường là gì, tội danh cụ thể là gì. Trưởng đặc khu Carrie Lam trả lời: Công việc báo chí bình thường là gì? Tôi nghĩ rằng các bạn ở vị trí tốt hơn để trả lời câu hỏi đó. Tôi chỉ có thể nói rằng, điều vi phạm pháp luật là dựa trên lời khuyên từ các nhân viên thực thi pháp luật của tôi cũng như từ Sở Tư pháp. Nhà báo phải ở vị trí đánh giá xem điều gì là vi phạm pháp luật hoặc không”.
Cảnh sát Hong Kong viện dẫn luật an ninh quốc gia được Trung Quốc áp dụng năm ngoái để bắt 5 nhân vật cấp cao nhất của Apple Daily, nhật báo thuộc sở hữu của ông trùm truyền thông, nhà vận động dân chủ, tỷ phú Jimmy Lai (Lê Trí Anh) đang ngồi tù.
Tháng 8/2020, ông Jimmy Lai bị bắt tại nhà riêng vì bị tình nghi câu kết với thế lực bên ngoài (một tội danh theo luật an ninh quốc gia) và lừa đảo. Sau đó, ông phải hầu tòa hai lần với mức án đầu tiên là 6 tháng tù và mức án tiếp theo là 14 tháng tù. Ông đã tham gia các cuộc tập trung, tuần hành đông người trước khi bị bắt, Reuters đưa tin.
Ngày 17/6, khoảng 500 cảnh sát Hong Kong (Trung Quốc) lục soát trụ sở Apple Daily, bắt tổng giám đốc điều hành Cheung Kim-hung, giám đốc vận hành Royston Chow, tổng biên tập Ryan Law, người phụ trách xuất bản Chan Pui-man và giám đốc nền tảng Cheung Chi-wai. Họ bị cáo buộc vi phạm Điều 29 của Luật An ninh quốc gia - “câu kết với nước ngoài hoặc thế lực bên ngoài để gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia”, phiên bản tiếng Anh của Daily Apple đưa tin. Nhật báo này nhận định, tự do báo chí ở Hong Kong đang ở mức “chỉ mành treo chuông”.
Nếu quyết định đóng của Apple Daily được đưa ra, phần tin tức online của nhật báo này có thể ngừng được cập nhật từ sáng 26/6, trong khi báo in số cuối cùng sẽ được phát hành cùng ngày. Next Digital có nghĩa vụ trả lương nhân viên vào cuối tháng, nếu không sẽ vi phạm luật lao động.
Mỹ, Liên minh châu Âu, Anh đã chỉ trích vụ bố ráp và bắt giữ ở Hong Kong. Theo các nước này, luật an ninh quốc gia đã bị lợi dụng. Những người có cảm tình với Apple Daily ở Hong Kong đã ủng hộ nhật báo bằng cách bỏ tiền mua báo. Vì thế, sau vụ bắt giữ, Apple Daily tăng lượng bản in lên 500.000 tờ/ngày, phiên bản tiếng Anh của nhật báo này đưa tin.
Nhật báo đóng cửa trong tuần này?
Apple Daily nói rằng, họ có thể phải đóng cửa trong tuần này vì chính quyền sử dụng luật an ninh để phong tỏa tài sản và tài khoản công ty, ngăn việc trả lương nhân viên và làm ăn với các nhà cung cấp. Một số phóng viên của tờ báo đã nghỉ việc vì sức ép chính trị và tài chính gia tăng. Hôm 22/6, Apple Daily thông tin, website phiên bản tiếng Anh sẽ không được cập nhật nữa.
Ban giám đốc của Next Digital, công ty mẹ quản lý Apple Daily, hôm 21/6 nhất trí rằng, ngày 25/6 họ sẽ ra quyết định cuối cùng vào việc đóng cửa tờ báo hay không. Nếu tài sản của công ty được dỡ phong tỏa thì báo có thể tiếp tục hoạt động. Ban giám đốc Next Media đã gửi thư tới Cục trưởng Cục An ninh Hong Kong, ông John Lee, đề nghị dỡ bỏ phong tỏa một phần tài sản của công ty để họ trả lương cho nhân viên.