Cửa Lò ghi dấu ấn và gắn liền với công lao của một nhân vật lịch sử thời kỳ nhà Trần là Sát Hải Đại Tướng Quân Hoàng Tá Thốn. Vị danh tướng bí ẩn này được nhân dân thờ phụng tại Hạ điện Chùa Song Ngư, ngôi chùa do những ngư dân Cửa Lò xây dựng cách đây gần một nghìn năm thờ Phật ở Đảo Hòn Ngư với ước nguyện uy danh của vị tướng lừng lẫy về thủy chiến này sẽ trấn giữ bình yên cho bờ cõi và khắc chế những trận cuồng phong dữ dội của vùng biển xứ Nghệ.
Trải qua gần một thiên niên kỷ, Chùa Song Ngư đã mang lên mình những trầm tích văn hóa và sự linh thiêng không chỉ đối với người dân địa phương. Vì vậy để phục vụ nhu cầu của khách thập phương viếng chùa và tưởng nhớ vị danh tướng nhà Trần từng thống lĩnh thủy binh lập nên những chiến công lẫy lừng trong cuộc chiến chống quân Nguyên Mông, tour du lịch Lan Châu – Đảo Ngư được mở đón khách từ vài năm nay.
Với mức giá 105.000đ/người cho đoàn khách gồm 20 người, 85.000đ/người cho đoàn khách gồm 30 người và chỉ 65.000đ/người cho đoàn khách gồm 40 người, du khách được thuyền máy đón từ cầu cảng Lan Châu hành trình khoảng 15 phút ra đảo tham quan Chùa Song Ngư và khám phá hòn đảo xinh đẹp cao 133m so với mực nước biển, cách đất liền 4km trong thời gian 5 giờ đồng hồ.
Chùa Song Ngư nằm ở sườn thung lũng phía tây Đảo Ngư, được xây dựng đầu thế kỷ thứ XIII, gồm Thượng điện, Hạ điện và khuôn viên có tổng diện tích khoảng 3ha; mỗi chùa có 3 gian lợp ngói âm dương và kiến trúc mang đặc trưng thời nhà Trần. Đặc biệt trong khuôn viên Chùa Song Ngư đến nay còn nguyên vẹn 3 cây đại thụ là 2 cây lộc vừng và 1 cây dưới khoảng hơn 600 năm tuổi vẫn phát triển xanh tốt, ngoài ra ở sân chùa còn có giếng nước ngọt (được đặt tên là Giếng Ngọc) được đào từ khi chùa mới xây dựng và nước không bao giờ cạn.
Thượng điện Chùa Song Ngư uy nghi với 3 bộ tượng chính: bộ Tam thế Phật, bộ Di đà Tam Tôn và bộ Thích ca Tam Tôn, phía trên thượng điện treo trang trọng bức hoành phi rực rỡ sắc vàng 4 chữ “Thuyền từ phổ độ” (khách có tâm vào đây sẽ được con thuyền nhà Phật sẵn sàng cứu vớt).
Khu nhà Hạ điện rộng rãi 5 gian là nơi thờ vị danh tướng Hoàng Tá Thốn và là nơi hành lễ. Ngoài ra, khuôn viên quanh chùa đã được tu bổ lại khang trang và tĩnh tại với rất nhiều cây xanh tạo nên cảnh quan mát mẽ, và có đến 52 pho tượng được bố trí ở các vị trí xung quanh như một đội quân canh giữ.
Khi đã thấm vào mình sự thư giãn trong tâm cảnh Chùa Song Ngư mang lại, bước chân của du khách sẽ đưa đến những ngỡ ngàng trước cảnh đẹp Hòn Ngư theo con đường uốn lượn quanh đảo. Nhìn xuống, biển mênh mông xanh ngắt; trên đầu vượt qua những tán cây xanh mướt là trời mây khoáng đạt bao la.
Dưới chân Hòn Ngư là bãi “tắm tiên” nước trong vắt nhìn rõ cả những hòn đá cuội nhiều sắc màu ở độ sâu hơn 1m, theo tương truyền là để dành cho những người đi lễ tẩy trần. Đứng trên hòn đảo giữa biển trời mênh mông bình yên để hít thở không khí trong lành mang đến một cảm giác sảng khoái đến lạ lùng.
Song Ngư Sơn, trong con mắt của người xưa, còn tôn thế phong thủy một vùng địa linh nhân kiệt: “Hồng Lĩnh núi cao. Song Ngư biển rộng. Gặp thời vận sáng. Ðua nở nhân tài”. Vua Lê Thánh Tông những dịp đi tuần thú phương nam, thường dừng thuyền nghỉ ngơi du ngoạn cảnh đảo, trời, mây, nước, và cao hứng đề thơ:
Biển rộng khí yên hơi ngớt lặng
Âu nằm bãi vắng giăng đang say
Ba tòa u nhã đều thiêng lạ
Ðảo cá lô nhô biếc phủ dài.
Có mặt trong đoàn tham quan tour du lịch Lan Châu – Đảo Ngư cùng chúng tôi, ông Trần Quang Bình và các thành viên CLB hưu trí Công ty Dệt may 8/3 Hà Nội thốt lên: “Chúng tôi đã về Cửa Lò nghỉ mát hàng chục lần rồi, nhưng đây là lần đầu chúng tôi có dịp ra tham quan Đảo Ngư. Đúng là đi Cửa Lò mà chưa ra Đảo Ngư tức là chưa đến được Cửa Lò. Thật là thú vị!”.