Ông Rutte nói rằng Hà Lan có tất cả 42 chiếc F-16, nhưng hiện còn quá sớm để kết luận rằng liệu tất cả số máy bay này có thể được chuyển giao hay không.
“Hôm nay, chúng tôi có thể thông báo rằng Hà Lan và Đan Mạch cam kết chuyển giao máy bay F-16 cho Ukraine” với sự hợp tác của Mỹ và các đồng minh khác, ông Rutte nói trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Zelensky tại một căn cứ không quân ở Eindhoven.
Ông Zelensky gọi thỏa thuận này là “bước đột phá”, cho biết “số lượng máy bay chính xác sẽ được thảo luận sau một thời gian ngắn”.
Ông Zelensky và ông Rutte tổ chức họp báo chung ngày 20/8 ở Hà Lan. Ảnh: Reuters
Cam kết này là lời hứa chuyển giao F-16 đầu tiên của phương Tây dành cho lực lượng vũ trang Ukraine, được đưa ra vài ngày sau khi Mỹ chấp thuận để Đan Mạch và Hà Lan gửi máy bay chiến đấu F-16 cho Kiev.
Ông Zelensky đến Hà Lan vào Chủ nhật (20/8) và dự kiến tiếp tục thăm Đan Mạch vào cuối ngày. Bộ Ngoại giao Đan Mạch cũng xác nhận cam kết cung cấp F-16 trong một tuyên bố vào Chủ nhật.
Ông Zelensky cho biết các máy bay sẽ giúp tăng cường khả năng phòng không của Ukraine và giúp nước này phản công.
“Máy bay có thể đẩy nhanh quá trình này. Chúng tôi đang nói về phòng không, bởi vì chúng tôi có mùa đông phía trước và chúng tôi hiểu hơn bất kỳ ai khác trên thế giới rằng mùa đông không có điện sẽ như thế nào."
Hai quan chức đi bên cạnh một chiếc F-16. Ảnh: Reuters
Hà Lan và Đan Mạch đã dẫn đầu một nỗ lực kéo dài nhiều tháng để đào tạo các phi công Ukraine lái F-16 và cuối cùng là cung cấp các máy bay này để giúp Ukraine đối phó với ưu thế trên không của Nga.
Ông Rutte cho biết rõ ràng là F-16 sẽ không được chuyển giao ngay lập tức, vì sẽ cần thời gian để đào tạo phi công Ukraine đúng cách và chuẩn bị cơ sở hạ tầng cần thiết cho việc sử dụng máy bay.
"Việc huấn luyện quân sự sẽ bắt đầu trong tương lai rất gần, và sau đó tất nhiên sẽ mất một thời gian để các máy bay có thể hoạt động với các phi công được đào tạo bài bản, nhưng chúng tôi sẽ làm mọi thứ để nó diễn ra càng sớm càng tốt", ông Rutte nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Oleksiy Reznikov hôm thứ Bảy (19/8) cho biết việc đào tạo phi công Ukraine đã bắt đầu, nhưng sẽ mất ít nhất sáu tháng hoặc có thể lâu hơn để đào tạo cả kỹ sư và thợ máy.
Các quan chức từ liên minh gồm 11 quốc gia cho biết hoạt động huấn luyện sẽ diễn ra ở Đan Mạch và Romania.
Giới chức Ukraine trước đó cũng thừa nhận rằng Kiev sẽ không thể sử dụng F-16 vào mùa thu và mùa đông năm nay.
Hà Lan và Đan Mạch có sẵn phi đội F-16 để chuyển giao khi các lực lượng vũ trang của họ đang chuyển đổi sang máy bay chiến đấu F-35 mới hơn.
Vào thứ Bảy (19/8), ông Zelensky đã đến thăm Thụy Điển, nơi ông thảo luận về khả năng tiếp nhận máy bay Gripen.