Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng, giám đốc trung tâm thẻ Vietcombank cho biết:
- Trên thị trường có hai loại thẻ chính. Với thẻ ghi nợ (còn gọi là debit) là thẻ phải có tiền trong tài khoản và khi mua sắm, rút tiền, thanh toán sẽ trừ dần vào tài khoản.
Thẻ ghi nợ cũng có hai loại, thẻ quốc tế và nội địa. Hiện phần lớn người lao động, viên chức, sinh viên, người hưu trí… đang sử dụng thẻ ghi nợ nội địa, thường gọi là thẻ ATM.
Thẻ này chủ yếu dùng để rút tiền, chuyển khoản, thanh toán trên máy ATM.
Còn thẻ tín dụng (credit) thì chủ thẻ không cần phải có sẵn tiền, NH sẽ cấp cho chủ thẻ một hạn mức để sử dụng nên còn gọi là thẻ “xài trước trả sau”. Trường hợp đã xài, sau một thời hạn nhất định mà chủ thẻ không nộp tiền vào thì NH sẽ tính lãi.
Phần lớn chủ thẻ tín dụng là người có thu nhập khá, doanh nhân… hay phải đi công tác nước ngoài, có nhu cầu thanh toán quốc tế. Các trường hợp này thường sử dụng các loại thẻ quốc tế như Visa, Master, American Express, MTV… sẵn sàng trả phí cao để thuận tiện trong giao dịch.
Hội thẻ đặt vấn đề thu phí giao dịch ATM trong thời gian tới đây là với loại thẻ nào?
Đó là thẻ ghi nợ nội địa (debit). Từ trước đến nay, hầu hết NH chưa thu phí khi chủ thẻ thực hiện giao dịch trên máy ATM của chính NH phát hành thẻ (còn gọi là giao dịch nội mạng). Với các giao dịch ngoại mạng - thẻ do NH này phát hành nhưng chủ thẻ rút tiền từ ATM của NH khác - thì một số NH đã thu phí.
Lý do là khi rút tiền ngoại mạng có liên quan đến ba đơn vị là NH phát hành thẻ, NH có máy ATM đã chi tiền cho chủ thẻ và đơn vị chuyển mạch để giúp thực hiện kết nối giao dịch giữa hai NH.
Với mức phí 1.000 đồng/giao dịch, chủ thẻ còn có thể sử dụng nhiều dịch vụ khác như chuyển tiền. Cha mẹ ở quê chuyển tiền cho con học đại học chỉ cần một thao tác trên máy, một phút sau tiền đã vào tài khoản thẻ của con mình và việc chuyển tiền này có thể thực hiện bất kỳ lúc nào, ngày hoặc đêm. Trong khi chuyển tiền qua bưu điện phải chờ 2-3 ngày và mức phí lên đến vài chục ngàn. Nếu chuyển tiền qua giao dịch viên của NH cũng mất một khoản tương tự.
Với các loại thẻ quốc tế, nhất là thẻ tín dụng thì các NH đã thu phí từ nhiều năm qua.
Thực tế đến nay chủ thẻ ATM đang phải chịu những loại phí gì?
- Đến nay các NH chỉ mới thu phí phát hành thẻ, phí thường niên và phí đối với các giao dịch mang lại tiện ích cao cho chủ thẻ. NH chưa thu phí giao dịch rút tiền, chuyển khoản… trong nội mạng. Một số NH còn miễn phí cả với giao dịch ngoại mạng trong cùng hệ thống.
Trong khi mỗi giao dịch ngoại mạng, NH phát hành thẻ đều phải trả phí cho NH đã chi tiền cho chủ thẻ. Chẳng hạn chủ thẻ Vietcombank rút tiền tại máy ATM của NH Đầu tư và phát triển (BIDV) thì Vietcombank phải trả 3.300 đồng/giao dịch cho tổ chức chuyển mạch để nơi này chi lại 2.200 đồng cho NH đã chi tiền và trả 1.650 đồng nếu khách truy vấn số dư hoặc in sao kê. Trong khi đó có những NH áp dụng mức thu đối với giao dịch ngoại mạng từ 4.000-5.000 đồng/giao dịch.
Đối với chủ thẻ quốc tế, nếu rút tiền từ máy ATM thì phải chịu phí rất cao, tối thiểu có thể lên đến 50.000-60.000 đồng/giao dịch, chưa kể phí do NH chi tiền thu, thông thường là 20.000 đồng/giao dịch.
Vì sao thẻ quốc tế chịu phí cao như thế, thưa bà?
Thẻ quốc tế có thể sử dụng để thanh toán khắp nơi trên thế giới, trong trường hợp cần thiết có thể rút tiền mặt để chi xài. Tại VN, thẻ quốc tế có hai dòng ghi nợ và tín dụng, mang nhiều thương hiệu khác nhau như Visa, Master, American Express…
Vì là thẻ quốc tế nên người dùng thẻ này phải chịu những ràng buộc mang tính quốc tế. Dù chủ thẻ rút tiền tại VN hay bất kỳ nước nào cũng phải chịu phí rất cao từ NH phát hành thẻ và NH thanh toán vì trên thế giới không khuyến khích giao dịch tiền mặt.
Nếu khách hàng dùng thẻ để thanh toán tiền hàng hóa - dịch vụ thì không tốn phí. Nhưng nếu dùng thẻ để rút tiền thì phí rất cao. Đó là quy định chung. Mức phí này thường được ghi trong hợp đồng mở tài khoản hoặc được thông báo trên máy.
Có cách nào người nhận lương qua tài khoản không bị mất phí khi rút tiền?
- Việc trả lương qua tài khoản là do yêu cầu của Nhà nước với cán bộ, viên chức hoặc chủ doanh nghiệp với người lao động, nhất là ở các khu chế xuất và khu công nghiệp. Tuy nhiên, trả lương qua tài khoản không có nghĩa là người nhận lương phải nhận tiền qua ATM và chịu mất phí. Trên cơ sở người đó có tài khoản tại NH, NH cấp cho họ một thẻ ATM nhưng sử dụng hay không là quyền của chủ tài khoản.
Nếu không muốn mất phí khi rút tiền lương trên tài khoản từ máy ATM, khách hàng có thể đến quầy giao dịch yêu cầu nhân viên NH cho rút tiền từ tài khoản. Còn với ATM, khi trả phí, chủ thẻ có thể rút tiền lương ngoài giờ giao dịch của NH.
Trường hợp các doanh nghiệp đã trả lương qua tài khoản nhưng sắp tới không muốn người lao động của mình bị mất phí thì cũng có thể tự chi trả lương tại cơ quan thay vì trả lương qua tài khoản.
Theo Ánh Hồng
Tuổi Trẻ