Thủ tướng Nhật Bản Naoto Kan, Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo và Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung Bak cam kết xây dựng khuôn khổ toàn diện chung cho phép chuyên gia tiếp cận thông tin liên quan của nhau để phòng chống những thảm họa tương tự vụ nhà máy điện hạt nhân Fukushima số 1 (Nhật Bản) bị động đất, sóng thần tàn phá hôm 11-3.
Cụ thể, sẽ xây dựng hệ thống chia sẻ thông tin liên quan an toàn hạt nhân và nghiên cứu khả năng diễn tập chung về cứu nạn. Ngày 22-5, Cty Điện lực Tokyo, đơn vị quản lý nhà máy Fukushima số 1, thông báo rằng, 250 tấn nước nhiễm xạ rò rỉ ra biển hồi đầu tháng 5.
Lãnh đạo Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng thống nhất đẩy nhanh chương trình chung về năng lượng tái tạo và bảo tồn năng lượng nhằm tránh phụ thuộc quá nhiều vào điện hạt nhân, đồng thời tăng tốc quá trình chuẩn bị hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa ba nước.
Họ quyết định hoàn thành nghiên cứu về FTA ba bên trong năm 2011, sớm hơn 1 năm so với kế hoạch trước đó, để dọn đường cho các vòng đàm phán chính thức. Ông Ôn Gia Bảo nói rằng, Trung Quốc ủng hộ việc đàm phán FTA bắt đầu vào năm sau.
Ba nhà lãnh đạo cũng đề cập tình hình CHDCND Triều Tiên nhân việc nhà lãnh đạo Kim Jong Il thăm Trung Quốc thứ 6 tuần trước. Họ bày tỏ lo ngại về chương trình làm giàu uranium của Triều Tiên, nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại liên Triều, nối lại đàm phán 6 bên về chương trình hạt nhân của Bình Nhưỡng.
Nới lỏng kiểm soát nhập khẩu nông sản Nhật Bản
Bên lề hội nghị thượng đỉnh ba bên kéo dài hai ngày, Thủ tướng Nhật Bản và Thủ tướng Trung Quốc thảo luận biện pháp tăng cường hợp tác song phương trong du lịch, thương mại, phòng chống thiên tai, đảm bảo an toàn hạt nhân, tái thiết Nhật Bản…
Hôm qua, ông Ôn Gia Bảo nói với ông Naoto Kan rằng, Trung Quốc sẽ dỡ lệnh cấm nhập khẩu nông sản, thực phẩm từ 2 tỉnh Yamagata, Yamanashi của Nhật Bản và dần dần làm tương tự với 10 tỉnh còn lại. Trung Quốc cũng sẽ bỏ yêu cầu thực phẩm (trừ sữa, thủy sản và rau) từ các tỉnh khác của Nhật Bản phải có chứng nhận an toàn phóng xạ của chính phủ.
Cùng ngày, Ngoại trưởng Nhật Bản Takeaki Matsumoto và người đồng cấp Trung Quốc Dương Khiết Trì hội đàm, nêu quan điểm về những hòn đảo tranh chấp ở biển Hoa Đông.
Quan hệ song phương xấu đi sau các vụ va chạm trên biển gần đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) hồi tháng 9-2010. Hai ngoại trưởng bàn việc lập cơ chế phòng chống khủng hoảng trên biển, trong đó có lĩnh vực an toàn hàng hải.
Hội nghị thượng đỉnh Nhật Bản - Trung Quốc - Hàn Quốc là cuộc gặp thường niên, được tổ chức lần đầu năm 2008.
Trung Quốc mời nhà lãnh đạo Triều Tiên nghiên cứu phát triển kinh tế
Ngày 22-5, Thủ tướng Ôn Gia Bảo nói với Tổng thống Lee Myung Bak rằng, Trung Quốc mời nhà lãnh đạo Kim Jong Il tới thăm nước này để giúp ông Kim Jong Il hiểu thêm về sự phát triển kinh tế của Trung Quốc và áp dụng vào việc phát triển kinh tế Triều Tiên, Thông tấn xã Hàn Quốc Yonhap dẫn lời Hong Sang Pyo, người phát ngôn của Tổng thống Lee Myung Bak.
Nhà lãnh đạo Kim Jong Il đi lại ở Trung Quốc trong một tàu hỏa đặc biệt kể từ khi ông qua biên giới hôm 20-5. Đây là chuyến thăm thứ 3 của ông tới Trung Quốc trong hơn một năm qua.
Thái An
Theo Kyodo, Xinhua, Yonhap